Kompresör, vinç, konveyör, ekstrüder gibi uygulamalar ise sabit momentli yük sınıfına girerler. 2. Değişken momentli yükler Motor hızının azaldığı oranda torkun karesel, çekilen gücün ise kübik olarak değiştiği yüklerdir. Pompa ve fanlar için proses değişkenleri anlamında söz konusu olduğunda; akış, motor hızı ile orantılı olarak değişir. Basınç, motor luzının karesi ile orantılı olarak değişir. Çekilen güç ise; motor luzının kübü ile orantılı olarak değişir. Akış kontrolünün, klasik yöntemlerle yapılması yerine hız kontrol cilrnzı (frekans konvertörü) tarafrndan yapıhnası sonucunda daha fazla enerji tasarrufu elde edildiği görülmektedir. Hesaplama Araçları: Pompa ve fan yükleri için yapılabilecek enerji tasarrufu, "Emotron Energy Saving Calculator"programı ile çalışan sistem ile ilgili bir takım verilere bağlı olarak hesaplanabilir. Örnek Proje: Zorlu Grubu-KORTEKS (Bursa) Fabrikası - Enerji Tasarrufu Projesi - 2007-2008 -Geleneksel kontrol yöntemleri ve start metotları f\C hız kontrol cihazları ile değiştirildi. (tam 382 motor) • Havalandırma birimlerinde • Soğutma fanlarında • Pompa istasyonlarında -proje sonlandıgında toplam enerji tasarrufu %36 azaluldı. -Yıllık tasarruf 827 k Dolar olarak l§ liil liil liil liil oa□□ aoa□ 120 co□a □ 100 ti 90 �60 �.o *20 o � '- � � � O 10 20 30 .O 50 60 70 Frekans [Hz) -- Moment I -- Motor Akımı -- Moment - Motor Akımı -- Motor Gerilimi - Motor Gücü -- Giriş Akımı 160 140 120 �100 I -- Motor Gerilimi Motor Gücü ı 80 � 60 � 40 "#- 20 ,) �fi -- �,, V -,._-.... [./ - -- Giriş Akımı o O 10 20 30 40 50 60 Frekans [Hz] gerçekleşti. KORTEKS dışmda daha bir çok firmada da (Beksa- Bossa vb.) benzer projeler yürütülmüştür. ı ----- 1 u:;:;:ıCi:,,D 1 1 KORTEKS' in özelliği kısa sürede gerçekleşmiş en büyük yarının ve geri dönüş olınasıclır. 1----- - •ınıeo -----...ıııı � ·-••ot � 1 ---�- r- ı•ııa_.., �� -•OOHO - ,.....ıJ....,.,� � ENERJi DÜNYASI NISAN2010 89
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=