etkilendi. 2010'da ise belli bir oranda artış sağlanacağını öngörüyoruz ama hala 2008'in seviyesine bile gelebilmiş değiliz. Benim kısa dönemdeki kaygım şu. Eğer dünya ekonomisi hızlı bir şekilde toparlanırsa buna bağlı olarak dünya petrol talebi de hızlı bir şekilde büyüyebilir ve 2-3 sene içerisinde arz ile talep dengeleri köti:i bir şek.ilde birleşebilirler. Bu durum ise yüksek fiyatlara neden olabilir. Böyle bir şey olacağı ihtimali bile piyasalarda fiyatların yükselmesine neden olabilir. Uzun dönemdeki kaygım ise daha da yapısal. Şöyle ki dünya petrol üretimi nereden gelecek diye düşünürsek şu anda OPEC üyesi ülkelerin dışındaki petrol üretimi hemen hemen sıfır. Çin'den, f-Iindistan'clan ve diğer ülkelerden gelen talebin hemen hemen tamamı OPEC üyesi ülkeler tarafından karşılanacak. Bu kötü bir durum değil. Çünkü birincisi o ülkeler dünya rezervlerinin 2/3'üne sahipler ama bütün dünyadaki petrol arzının ne kadar artırılacağı ya ela ne kadar azaltılacağı sadece 4-5 ülkenin karar- "Eğer her şey yolunda giderse, Irak mevcut potansiyeliyle dünya petrol piyasalarına yeni bir şekil verebilir. Çünkü Irak hem çok büyük rezervlere sahip hem de Irak'taki petrol sahaları teknik olarak kolay işlenebilecek nitelikte ve üretim maliyetleri son derece düşük." !arına bağlı olacak. Bu ülkeler Suudi Arabistan, İran, Kuveyt, Birleşik Arap Emirlikleri ve Irak. Irak son derece önemli. Bizim tahminlerimize göre OPEC'in toplam petrol üretiminin 1 /3'ünden fazlası sadece ve sadece Trak'tan gelebilir. Bunun altını çizmek Jrak'ın komşusu olan ülkemiz için çok önemli. O bakımdan Irak'la ilgili birkaç noktaya değinmek istiyorum. Eğer her şey yolunda giderse, Irak mevcut potansiyeliyle dünya petrol piyasalarına yeni bir şek.il verebilir. Çünkü Irak hem çok bi.iyi.ik rezervlere sahip hem de I rnk'taki petrol sahaları teknik olarak kolay işlenebilecek nitelikte ve üretim maliyetleri son derece düşük. Mesela Meksika Körfezi'nden çıkartılan petrolü düşünürsek aradaki maliyet farkının 1'e 1 5 olduğu açıkça görülebilir. Dolayısıyla bu 15 misli daha ucuz anlamına gelir. Irak hi.iki.imeti geçtiğimiz aylarda bir takım önemli adımlar atarak birçok sahasını yabancı şirketlerle birlikte üretime açtı. Bunlar çok güzel adımlar fakat 2,5 milyon varillik üretimi 6-7 yıl içerisinde 12 milyon varile çıkartmak bence fazla realist bir hedef değil. Eğer Irak günlük 2,5 milyon varillik üretimini önümüzdeki 4,5 yıl içerisinde 2'ye katlayarak 5 milyon varile çıkartabilirse bu benim gibi birçok insanın kaygısı- nı da belli ölçülerde bertaraf ederek dünya petrol piyasalarında rahatlama sağlayacaktır. Ama lrak aynı zamanda çok önemli sorunlara da sahip. Bu sorunların birincisi politik stabilite ve güvenlik sorunu. İkincisi petrol saha larına yıllardan beri bakım ve yatırım yapılmadı dolayısıyla altyapıda çok büyük sorunlar var. Üçüncüsü -ki bence çok ciddi bir sorun- bir varil petrol üretmek için yaklaşık bir varillik suyu
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=