tedir. Bu miktar, metrekare başına günlük yaklaşık 2,9 kW saate tekabül etmektedir. 2006 yılında Türkiye'de toplam fotovoltaik kapasitesi 1 1\ı[\'7 civarında gerçekleşirken, aynı yıl güneş potansiyeli Türkiye'den az olan Almanya'da 2800 MW'lık kapasite bulunmaktadır [12]. Bunun yanında ülkemiz dünyada kayda değer bir güneş kolektörü üreticisi ve kullanıcısı durumundadır. Kurulu olan güneş kolektörü miktarımız yaklaşık 12 milyon m2 ve güneş enerjisi potansiyeli 76 TEP olup, yıllık üretim hacmi 750.000 m''dir. Kullanım miktarı, kişi başına O,15 m' kolektör kullanıldığı anlamına gelmektedir. Güneş enerjisinden ısı enerjisi üretimi yıllık 420.000 TEP civarındadır. Ülkemizde çoğu kamu kuruluşlarında olmak üzere küçük güçlerin karşılanması ve araştırma amaçlı kullanılan güneş pili kurulu gücü ise 1 :rvIW'a ulaşmıştır [8]. Çatılarımızda güneş pili kullandığımızda, sadece Antalya'da 25 milyar kW saat lokal elektrik üretilebileceği düşünülmektedir [12]. Güneş enerjisi kullanımı olarak 2020 yılı hedefimiz 1 GW'tır [14]. Ülkemizde güneş enerjisi ile ilgili olarak bazı çalışmalar yapılmaktadır. Ege Üniversitesi bünyesinde kurulan Fotovoltaik Platformu umut verici bir örnek teşkil etmektedir. Yaklaşık 150 üyesi bulunan Platformun amacı; fotovoltaik (PV) teknolojisi ile ilgili kuruluşları bir araya getirerek, Türkiye'de ulusal PV teknoloji platformunun oluşturulması ve bu platformun ülkemizdeki PV alanındaki teknolojilerin gelişimi için etkin plan ve programların belirlenmesini sağlamaktır [15]. Kullanımına İlişkin Kanun ile bu kanuna istinaden çıkarılan Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği ve 5627 sayılı Enerji Verimliliği Kanunu'dur. Jeotermal Enerji Düşük (20-70 °C) sıcaklıklı sahalar başta ısıtmacılık olmak üzere, endüstride, kimyasal madde üretiminde kullanıl maktadır. Orta sıcaklıklı (70-150 °C) ve yüksek sıcaklıklı (150 °C'den yüksek) sahalar ise elektrik üretiminin yanı sıra reenjeksiyon koşullarına bağlı olarak entegre şekilde ısıtma uygulamalarında da kullanılabilmektedir. Dünyada jeotermal enerji kurulu gücü 9700 Mw, yıllık üretim 80 milyar kW saat olup, jeotermal enerjiden elektrfü: üretiminde ilk 5 ülke; ABD, Filipinler, Meksika, Endonezya ve İtalya şeklindedir. Elektrik dışı kullanım ise 33.000 :rvIW'tır. Dünya'da jeotermal ısı ve kaplıca uygulamalarındaki ilk 5 ülke ise Çin,Japonya, ABD, İzlanda ve Türkiye'dir [12]. Türkiye'deki jeotermal alanların yüzde SS'i ısıtma uygulamadeğerlendirilmiştir. Bu da jeotermal kaynak potansiyelimizin yaklaşık yüzde 13-14'ünün değerlendirilmiş olduğunu göstermektedir. 87 :MW'lık üretim tesis inşası devam etmektedir [13]. MTA Genel Müdürlüğü, 2007 Haziran ayında yürürlüğe giren Jeotermal Yasası ve Aralık ayında yürürlüğe giren yönetmeliği kapsamında elektrik üretimi amaçlı altı jeotermal sahayı özel sektörün kullanımına açmıştır. Sıcaklıkları 213 0C'ye kadar değişen aralıklarda olan bu altı sahada, 110 MWe kurulu gücünde yaklaşık 1 milyar kW saat elektrik üretilmesi planlanmaktadır [12]. Dünya ülkeleri ile kıyaslandığında; jeotermal enerji konusunda en gelişmiş ülkenin İzlanda olduğu görülmektedir. Bu ülkede elektriğin tümü jeotermal yolla üretilmektedir. Binaların yüzde 90'ı ise yer altından çıkan sıcak su ile ısınmaktadır. Japonya'da şimdiye kadar 26 binden fazla jeotermal kaynak açılmıştır. Ülkemizde ise 1500 civarında kaynak açılmıştır [17]. larına uygundur. Ülkemizde, jeotermal Biyoyakıt Enerjisi enerji kullanılarak 1200 dönüm sera Ülkemizde biyoyakıtlar; biyodizel, ısıtması yapılmakta ve 15 yerleşim biyoetanol, biyogaz olarak gruplandıbiriminde 983 M\Vt'lık (117 bin rtlmaktadır. Özellikle 5015 sayılı Petrol konut eşdeğeri) şehir, konut, termal Piyasası Kanununda yerli hammadtesis, sera v.b. gibi merkezi ısıtma, 402 delerden elde edilmek şartıyla biyoyaMWt'lık 215 Kaplıca (yılda 10 milyon kıtlara Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) kişi), olmak üzere 1385 J\II\Xft'lik muafiyeti tanınmasından sonra gelişim toplam ısı kullanımı bulunmaktadır göstermişlerdir. Ülkemizde biyoyakıt, [12]. Ülkemizde jeotermal kaynak ısı enerjisi olarak kullanılmaktaydı. Son arama derinlikleri yeni yeni 1500 yıllarda hem ısı hem de elektrik enerjisi m'nin altına doğru ilerlemekteyken, olarak kullanılmaktadır. Isı ve elektrik gelişmiş ülkelerde 4000 m derinliklere enerjisinin aynı sistemde kullanılmavarabilen sondajlar açılabilmektedir sı ile meydana gelen Kojenerasyon [16]. Jeotermal enerji arama çalışmaları sistemler ülkemizde artık çok rağbet son yıllarda canlandırılmış olup, 2003 gören bir sistem olmuştur. Enerji Piyayılından itibaren MTA Genel Müdürlü- sasında da lisanslandırma dışı olduğunTürkiye'de sadece güneş enerjisi ko- ğü tarafından yapılan çalışmalaı· sonucu dan birçok işletme, alışveriş merkezleri, nusunu düzenlemek amacıyla çıkarılan 840 :rvIW enerji kaynağı tespit edil- oteller, havaalanları ve siteler artık bu herhangi bir mevzuat bulunmamak- miştir. Potansiyelimizin 1.500 Nl\Xf'lık sistemlere yönelmektedirler. tadır. Genel olarak yenilenebilir enerji bölümünün elektrik enerjisi üretimi Biyodizel çok soğuk bölgelerimizin kaynaklarının desteklenmesine ilişkin için uygun olduğu değerlendirilmek- dışında dizelin kullanıldığı her alanda düzenlemeler mevcuttur. Bunlar, 5346 te olup ku;:: lla = nı =l = a =b=ile:=c ;: e :: k _:t =op� =la:::m:___::_60=-0 =:---- - -"k ": u:=-ll ':: an"'ı ;;' laccb � il�ec ".' e�k '-'. b�ir�rakıttJLUlaştu:ma_ _ _ _ _J - - �ayılı�Yenilenebilir_-En�tjq<ayfl:alü�_rı- ---ıvrw'lik T7) jeotermal enerji potansi- sektöründe dizel yakın yerine kuııa-nılnın ·Elektrik Enerjisi Üretin1İ Amaçlı yetimizin henüz 77,2 J\ıf\X/'lık kısmı <lığı gibi, konut ve sanayi sektörlerinde ENERJi DÜNYASI MAYIS-HAZIRAN2010 93
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=