Analiz ■ Elektrik Dağıtım Bölgeleri Ozelleştirmelerinde Neler Oluyor! • Ömer Özdemir TÜRKOTED Yönetim Kurulu Üyesi Bilindiği gibi;Yüksek Planlama Kurulu'nun (YPK) 17.03.2004 tarih ve 2004/3 sayılı kararı ile onaylanan Elektrik Enerjisi Sektörü Reformu ve Özelleştirme Strateji Belgesine göre gecikmeli başlayan 21 Elektrik Dağıtım Bölgesi için özelleştirmeler en son BOĞAZİÇİ EDAŞ,GEDİZ EDAŞ,TRAKYA EDAŞ,DİCLE EDAŞ İHD ihalesi gerçekleştirilerek 9 Ağustos 201O itibarı ile toplamda 18 bölgede yapılnuştır. Üzerinde çok konuşuldu, yazıldı, özelleştirmenin amaçları nelerdi; varlıkların verimli işletilmesi, maliyetlerin düşürülmesi, kayıp/kaçak da azalma sağlanması, yenileme ve genişleme yatırımlarııun özel sektörce yapılması, rekabet sonucu sağlanan faydaların tüketicilere yansıtılması, risklerin özel sektör tarafından üstlenilmesi, yatırımların gerçekleşmesinde artışm olması, hizmette imkanlar ve zamanlama olarak kalite araşı. Dağıtım alamnda özelleştirme, dağıtımın bölgelere bölünerek, bölgelerdeki elektriğin dağıtım hizmetinin farklı rüzel kişiler tarafından yapılması olsa bile, aslında dağıtım doğal bir tekel olduğundan bölgeler arası kısmen rekabet yaratılsa da bölge içinde rekabet mümkün değildir ve henüz olmadı da, aynı anda elektrik piyasa faaliyetlerinin hemen tüm imkan ve kabiliyetlerine sahip OSB-Organize sanayi bölgeleri aslında tümüyle özelleştirilecek dağıtım bölgeleri içinde etkin bir rekabet unsuru olmaktadır. Elektrik dağıtımında rekabet yaratmak mümkün olmadığmdan bu alanda yapılacak özelleştirme tamamen kamunun hizmet verme konusundaki eksikliklerini gidermeye yönelik olduğu öngörüsü hakimdir. Sözgeliıni, dağıtım hatlarının yenilenmesi için yatırım yapacak kamunun kaynağı yoktur, kaçakları önleyeceği personeli yoktur, vs. Ülkeınizde yıllardır yapılamayan özelleştirme çalışmaları nedeniyle; başarılı bir yatırım süreci de uygulanamamışar. Böylece kayıp ve kaçaklar aşırı şekilde artmıştır. 2 8 ENERJi DÜNYASI TEMMUZ -AGUSTOS 2010 Özelleştirmede asıl olarak; rekabete açık, şeffaf piyasa yapısı içinde, kaliteli güvenilir sürekli, kesintisiz, kayıp kaçakların az olduğu, ucuz enerjinin üretimden rüketicilere özel sektör eliyle sunulınası, hedeflenmektedir, dedik ama! Strateji belgesinde ifade edildiği gibi; dağıtım şirketlerinin şebeke işletmeciliği ve perakende saoşa ilişkin tarifeleri için hala süregelen geçiş dönemi sözleşmeleri tamamlanacak ve toptan sarış piyasasının gelişiminin aksatılmaması için dengeleme uzlaştırma mekanizması hedef süreci uygulamaya konulmuştur ve nihai DUY'un en son adımı da 2011 de sağlanacaktır. li11ai-i DUY tamanu ile uygulandığında ve geçiş dönemi tamamlandığında üretimden rüketirne elektriğin ideal fiyao arak düzenlemeye tabi tarifeler olmaksızrn gerçekleşmesine olanak verecektir. Ülkemizde problemlerin çözümüne daima kısa sürede ulaşılmak istendiği ve toplum iyi bilgilendirilmediği için çözüm süreci daima u;.:amışor. Elektrik enerjisinde liberalleşme çalışmalarının hukuksal ve toplumsal alt yapısı oluşmrulmadan uygulamaya geçilmeye çalışılnuştır. Türkiye'de elektrik enerjisini teknik ve ekonoınik olarak yönetecek yeterli insan gücü vardır. Önemli olan insan gücü kaynağını organize ederek sistematik olarak harekete geçirmektir. Sektörün bazı ileri gelenlerine göre; Elektrik dağıtınurun yönetilmesi için yabancı kaynak aramak, var olan potansiyelini ve sinerjisini de toprağa gömmek olacaktır, kanaati vardır. Sonuçta burada söz konusu olan finansal yaptırım gücüdür. 4628 sayılı Enerji Piyasası Kanunu "Rekabet ortaırunda özel hukuk hükümlerine göre faaliyet gösterecek mali açıdan güçlü, şeffaf ve eşit, taraflar arasında fark gözetmeyen bir elektrik enerjisi piyasasının oluşnırulınasııu ve bu piyasada bağımsız bir düzenleyici kurumun denetiıni altında elektriğin yeterli, kaliteli, sürekli, düşük maliyetli ve çevreye uyumlu bir şekilde kullanınuna sunulınasını
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=