(vergi indirimi, arazi tahsisi, lisans bedelinin ödenmemesi gibi teşvikler). Ülkemizde bu uygulamalardan minimum fiyat uygulaması şu anda cari olup, yeşil sertifika ile ilgili ise altyapı oluşturma çalışmaları devam etmektedir. Ayrıca diğer teşvikler içinde yer alan arazi tahsisi, lisans bedelinin ödenmemesi ve resim-harç istisnası gibi teşvikler mevcuttur. Dünyada uygulanan teşvik yöntemlerinin bir kısmı ülkemizde de imkanlar çerçevesinde uygulanmakta veya uygulanmaya çalışılmaktadır. Ülkemiz enerji sektörü açısından proje finansmanında karşılaşılan sorunlar nelerdir? Teminat problemi, öz kaynak problemi ve yasal prosedürlerin uzun zaman alması gibi hususlar yatırım süreçlerinin engelleyici veya yavaşlatıcı etki oluşturabiliyor. Bilindiği üzere enerji projeleri büyük sermaye gerektiren yatırımlardır. Proje finansmanında direk sorunların yanında pek çok dolaylı sorunlar da söz konusu olabilmektedir. Şöyle ki; yatırımcı bir taraftan finans kuruluşundan kredi talebinde bulunurken diğer taraftan da kredi için gerekli teminatları sağlamaya çalışmaktadır. Bu süreçte proje değerlendirmesi tamamlanıp, projenin kaldırabileceği yabancı kaynak miktarının belirlendiği ve hatta kredi şartlarının belirlenip tahsisin yapıldığı aşamaya gelindiği halde bnı yatırımlarda gerekli teminatların istenen süre ve koşullarda sağlanamaması yada gecikmeli olarak sağlanması söz konusu olabilmektedir. Bu husus yatırımcıları ilgilendiren ve finansman temininde karşılaşılan en önemli sorunlardan birisidir. Öte yandan bunun gibi dolaylı bir zorluk da projenin çevre prosedürlerini yerine getirilmesinde çıkabilmektedir. Çevre mevzuatı gereği tamamlaması gereken izin ve prosedürler proje değerlendirme süreci ile paralel yürütülürken, proje için finansman sağlandığı halde çevre ile ilgili sorunların aşılamamış olmasından dolayı finansman temininde güçlüklerle karşılaşılabilir. Enerji projelerinin finansmanının sağlıklı olarak sağlanması için gerçekleştirilmesi gereken düzenlemeler nelerdir? Sağlıklı finansman temini için uygun koşullarda ve miktarda kaynak sağlanması, şirketlere teminat kolaylığı ve çeşitliliğinin sunulabilmesi, yasal prosedürün kolaylaştırılıp hızlanmasının sağlanması, ayrıca bazı enerji projeleri-hakkında kamuoyunda oluşan olumsuz imajın giderilmesi gereklidir. Ayrıca yakın gelecekte çözüm gerektiren önemli bir konu da yenilenebilir enerji mevzuatında yapılması gereken düzenlemelerdir. Bu düzenlemeler yapılırken belirlenecek olan sabit fiyat ve istihdam etkisi özellikle iyi irdelenmelidir. Şu anda mevcut olan sabit fiyat uygulaması rüzgar ve özellikle güneş enerjisi yatırımlarında henüz teşvik edici düzeyde görülmemektedir. Enerji projelerinin finansmanının temininde dikkat edilmesi gereken özellikler nelerdir? Enerji projelerinin finansmanında yatırımcılar özellikle kısa vadeli finansal araçlardan uzak durmalıdırlar. Orta ve uzun vadeli finansal araçlar tercih edilmelidir. Ayrıca finanse edilecek projelerin seçimi son derece önemlidir. Özellikle yenilenebilir enerji yatırımının projesi hazırlanırken; kullanılacak veriler, teknoloji seçimi, makineteçhizat seçimi ve yatırım terınin planı çok büyük önem arz etmektedir. Termindeki sapmalar finansmanı doğrudan etkilemektedir. Bu anlamda projenin doğru hazırlanması son derece önemlidir. Enerji kredilerinin 10-14 yıl gibi uzun vadeli kaynaklar olması nedeni ile, enerji projeleri/yatırımları uzun dönem öngörüleri gerektirmekte olup, bu da ciddi bir çalışma ve tecrübe ile mümkün olabilmektedir. Bu durum proje ekibinin yeterli bilgi birikimi ve deneyime sahip olmasını zorunlu kılmaktadır. Ayrıca finansmanda kullanılan karbon kredileri konusunda yatırımcıların son derece dikkatli olması gerekmektedir. Firma olarak enerji sektörüne yönelik çözümlerinizden bahseder misiniz? Bankamız, kullandırdığı tüm kaynaklarla yenilenebilir enerji projelerini desteklemeye büyük önem veriyor. Bu kaynaklar; Türkiye Kalkınma Bank-ası kaynaklı krediler, Dünya Bankası kaynaklı yenilenebilir enerji ve enerji verimliliği kredileri, Avrupa Kalkınma Bankası kaynaklı krediler, İslam Kalkınma Bankası kaynaklı krediler.Başlangıçt'l teminat olarak tesis dışındaki varlıkların alınması (teminat mektubu ve/veya gayrimenl-.ul ipoteği gibi) gerekmekle birlikte, ya11rım tamamlandıktan sonrası tesisi değeımin gelire dayalı olarak hesapL'mması ve buna göre tesisleı111 teminat alınması sağlanabilmektedir. Bankamızca kı:ediler dışında fizibilite raporu, ekspertiz raporu gibi hizmetler de sunulmaktadır. Ayrıca bankamız, misyonu gereği kaynakların etkin kullanımını sağlamak için yatırımcıları bilgilendirmek ve doğru yönlendirmek adına birikimlerini paylaşmaktadır. Son olarak söylemek istedikleriniz... Finansman sorunlaıının çözümünde kolaylaştırıcı önerilerimiz olarak; enerji üretim lisansının, EPDK'nın da onayı ile belli bir oranda krediye garanti /teminat olarak veıilebilmesi/rehin edilebilmesi nin düzenleme ile sağlanması, enerji yatımnlarında da Kredi Garanti Fonu gibi bir mekanizmanın oluşturması, teminat olarak yatının sonrası tesisledn alınması ve değerlerinin gelire dayalı olarak hesaplanması gibi hususların uygun olacağını düşünmekte}dz. Son olarak dünya enerji talebinin sürekli artışı, Tütkiye'nin enerji talebinin ise dünya enerji talep artışının da üzerinde seyretmesi dikkate alındı ğında, ülkemiz ekonomisinin gelecekte enerji darboğazı ve arz güvenliği sorunları ile karşılaşmaması ve dışa bağımlılığın asgariye indirilmesi için, şimdiden alınması zorunlu önlemler olarak temel stı:atejiledn doğru belirlenmesi ve bu çerçevede hedeflerin gerçekleştirilmesi adına gerekli her türlü kolaylaştırıcı düzenlemelerin yapılmasının gerekliliğine inanıyoruz.■ ENERJi DÜNYASI TEMMUZ-A�USTOS2010 55
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=