Enerji ve Çevre Dünyası 79. Sayı (Temmuz-Ağustos 2010)

yatırımlarının talebi karşılayamaması ve/veya puant gücün belirli bir yedekle karşılanmasında yetersiz kalınacağının tespiti halinde, tedarikçilerin talebini karşılamak üzere Bakanlar Kurulu kararıyla merkez bir yarışma düzenleneceğinin ayrıca bu öngörülen tedbirlerin de yetersiz kalması durumunda, Kamu elektrik üretim şirketlerine gerekli üretim tesisi yapma görevi de dahil arz güvenliği bakımından gerekli görülen tüm tedbirlerin alınmasında Bakanlar Kumlu'nun görevlendirildiği' belirtilmektedir. Öz kaynaklarımızı değerlendirmek ve yerli, yeni ve yenilenebilir enerji kaynaklarını geliştirme politikaları doğrultusunda büyük HES ve kömür projelerine başlanmalıdır. Halen devam etmekte olan kamu yatırımlarının (rehabilitasyonlar ve büyük hidroelektrik santraller) süresinde bitirilmesi için yatırımcı kuruluşlar tarafından etkin bir şekilde yürütülmesi ve ödenek ihtiyacının ihtiyaçlar paralelinde, programlara uygun biçimde sağlanmasına yönelik önlemler alınmalıdır. (Kanun çıkmadan önce başlatılan ve halen inşası devam eden Kamu santralleri 2010 yılı 470,4 Mw, 2011 yılı 670 MW' lık kapasite üretime geçecektir [8].) Serbest piyasa ortamında, yapılacak yatırımların enerji politikalarına ve hedeflerine uygunluğunu sağlamak üzere yatırım, teşvik ve yönlendirme politikaları oluşturulmalı ve uygulanmalıdır. Piyasa oluşumuna ilişkin gelişmelerin izlenmesi ve Avrupa Birliği uygulamaları da dikkate alınarak, ihtiyaç duyulan mevzuat değişikliklerine gidilmesi en önemli konulardan birisi olarak ortaya çıkmaktadır. Elektrik sektöründe piyasanın oluşturulmasının en önemli adımlarından biri olan, sektörün özelleştirilmesine yönelik çalışmalarda önemli aşamalar kaydedilmiştir. İyi işleyen bir piyasa mekanizması kurularak, özelleştirmelerin, sadece geliı- odaklı olmaması ve öngörülen piyasa modelinin sağlıklı işlemesi için gereken hukuki ve teknik gereklilikler dikkate alınarak yapılmıştır. Ancak özellikle özel sektör yatırımcıları tarafından şikiyet ve öneriler her zaman bulunabilmektedir. Piyasanın çok katılımcı olması nedeniyle her geçen gün daha iyi bir enerji piyasası sunabilmek için yeniliklere ve tüm önerilere kulak verilmelidir. Belki de sadece bu amaç için Enerji Bakanlığı bünyesinde yatırımcıların sorunlarını takip edecek bir Daire kurularak enerji sektöründeki tüm müteşebbislere katkıda bulunulabilecektir. Sonuç olarak; doğal gazda yüzde 97, petrolde yüzde 93 dışa bağımlı olan ülkemizin, kendi arz güvenliğini sağlayabilmek için enerji sektöründe ithalatı azaltıcı her tür tedbiri almalıdır. Öncelik olarak jeostratejik konumu, bir nevi 'hub' olarak görüp, bu konumunun avantajlarını yeterince değerlendirmek, Ortadoğu ve Hazar petrollerinin AB ülkeleri ve Amerika kıtası ülkelerine geçişini kolaylıkla sağlamak ve bundan da bir ticari kazanç sağlayabilmelidir. Arz güvenliğini sağlamak adına sektörde gerçekleşen yeni teknolojik gelişmelerin en kısa sürede uygulamaya konması gereklidir. Bu anlamda, derin deniz petrol ve doğal gaz arama ve üretim teknolojileri Karadeniz ve diğer denizlerimizdeki faaliyetlerimizde arrırılarak sürdürülmelidir. (2009-201O yılları içinde Karadeniz'de petrol arama faaliyetleri başlamıştır, ancak petrol arama araç ve teçhizatları bakımından yetersiz olan ülkemiz bu alanda da dışa bağımlıdır). Özellikle derin deniz arama teknolojilerinin gelişmesi ve yaygınlaşmasıyla beraber, ülkemiz denizlerinde arama faaliyetleri önümüzdeki dönemde daha fazla ilgi çekecektir. Karadeniz'in diğer alanlarında da TPAO'ya ait arama ruhsatlarında projelendirme ve orta-uzun vadeli çalışmalara devam edilmelidir. Halihazırda güvenilir bir pazar ve transit ülke konumunu ispat eden ülkemizin yükselişe geçen bir potansiyel üretici kimliği söz konusudur. Ülkemizde başlatılan yerli kömür, hidrolik, petrol ve doğal gaz arama ve üretim faaliyetlerine ağırlık verilmelidir. Bu alanlarda yatırım ortamının iyileştirilmesine ilişkin düzenlemeler yapılmalıdır. Mesela, petrol arama ve üretim projelerinde, yurt içinde ve yurtdışında ortaklıklaı· kurularak önemli mesafeler kat edilmiştir. Bu alanlardaki girişimleı·in artırılarak sürdürülmesi gereklidir. Kaynaklar 1- Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı 2010-2014 Dönemi Stratejik Planı 2- IX. Kalkınma Planı-Genel Enerji İhtisas Komisyon Raporu, 2006, Enerji Bakanlığı 3- W\vw.botas.gov.tr. Erişim Tarihi: Ağustos-201O 4- İklim Değişikliği 1. Ulusal Bildirimi, Ocak 2007- Çevre ve Orman Bakanlığı 5- Sav M., Yenilenebilir Enerji Kaynaklarımız ve Kullanım Kapasiteleri-Enerji Dünyası Dergisi, Tesisat Dergisi Temmuz/Ağustos2010 6" \V\V\V.teias.gov.tr. Erişim Tarihi: Ağustos-2010 7" Türkiye'de Temiz Sanayiye Doğru: Politika Yapıctlar İçin Araçlar, Hazine Nfüsteşarlığı 8- www.epdk.gov:tr. Erişim Tarihi: Ağusıos-2010 ■ ENERJi DÜNYASI TEMMUZ -AĞUSTOS2010 89

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=