Enerji ve Çevre Dünyası 8. Sayı (Ocak - Şubat 2002) / Ecogeneration World - Cogeneration, Waste Recovery, Renewables & On-site Generation - Kojenerasyon Atıktan Enerji, Yenilebilir Enerji, Yerinde Üretim

olarak Periyodik bakım ve Kestirimci bakımı(predictive maintenance) görüyoruz. Periyodik bakımda, imalatçı firma, gerek tecrübelerine dayanarak gerekse makinanın malzeme ve imalat özelliklerini ve çalışma şartlarını dikkate alarak çalışma saati esaslı periyotlar belirler. Bu çalışma saatlerine göre makinalar bakıma alınır. :, ,. :,C -' Yeni nozul kabul standardı /\ Bu sistemin dezavantajı, makinanız çok iyi durumda iken de bakım periyodu geldiği için bakıma almak zorunda kalırsınız. Bazı parçalar zamanından önce yenilenmiş olur. TAMiR OLMADAN Bu da bakım ve duruş maliyetlerini artıran bir husustur. Ayrıca bazı parçalar da tam aksine periyodundan önce bakıma ihtiyaç duyabilirler. Bu da plansız duruşlara ve daha büyük yedek parça maliyetine ve bakım masraflarına sebep olabilir. 10.000 24.000 30.000 40.000 50.000 60.000 70.000 80.000 iŞLETME SAATLERi Kestirimci bakım(predictive maintenance), periyodik bakımın dezavantajlarını ortadan Birinci kademe nozulu koruyucu bakım ve ömürmukayesesi kaldıracak şekilde ortaya konulmuş bir sistemdir. Bir sistem dahilinde belirli değerler izlenerek makinanın bakımının gerçek zamanı tespit edilir. Plansız duruşlar ve beklenmedik arızalar önemli ölçüde ortadan kalkar. Yada daha uzun süreli periyotlarla makine bakıma alınır. işçilik, yedek parça, duruşlar gibi bakım maliyetlerinde tasarruf sağlanır. Bu sistemin dezavantajı ise, makinalarda bakım sürelerini etkileyen faktörlerin hepsi ölçülememekte yada izlenememektedir. Ölçülemeyen bazı değerlerden dolayı bakımda gecikebilirsiniz. Modern bakımcılık tekniğinde bu iki bakım tekniği karma olarak kullanılır. Bunların oranı makinanızın sisteminizdeki konumuna ve önemine göre belirlenir. Konumuz olan gaz türbinlerinde, bakım zamanını belirlemede her ikisi de dikkate alınır. Fakat, enerjideki güvenilirlilik ön planda olduğundan ve makinada, yüksek sıcaklık ve yüksek devir sebebiyle, arıza halinde meydana getireceği hasar çok büyük olduğundan, bakım zamanını belirlemede, çalışma saatinin etkisi oldukça yüksektir. Ayrıca başka kategoride sınıf_landırrnaya tabi tutulan koruyucu bakım da gaz türbinleri bakımında yoğun olarak kullanılan bir uygulamadır. Buna göre yapılan bakımda sadece bir sonraki bakıma kadar değil, makinanın daha uzun vadeli bir dönemdeki güvenilirliğini ve ekonomikliğini planlarsınız. Mesela bazı parçaları tamir etmeseniz yada yeni bir kaplama uygulamasanız da 1O 000 saat daha çalışabilir. Ama daha sonra o parça artık tamir edilemez hale gelir ve atmak zorunda kalırsınız. Aşağıda nozullarla ile ilgili bir örnek incelenmiştir. MS 6000 serisi GE gaz türbinlerinde bakım periyotları standart üretimler için aşağıda belirtildiği gibi 8 000 saatlik periyotlar şeklindedir: Yanma odası bakımları (Combustion inspection), Hot-Gas-path inspection ve major inspection olarak isimlendirilir. Bu süreler özellikle yanma odası bakımları, imalatçı firmaların önerdiği bazı modifikasyonlarla iki-üç katına uzatılabilmektedir. 1- 8 000 saat yanma odası bakımı (Combustion inspection). 2- 16 000 saat yanma odası bakımı (Combustion inspection). 3- 24 000 saat Hot gas path bakımı. 4- 32 000 saat yanma odası bakımı (Combustion inspection). 5- 40 000 saat yanma odası bakımı (Combustion inspection). 6- 48 000 saat büyük bakım (major inspection) BAKIM PERİYODLARINI BELİRLEYEN FAKTÖRLER Start-stop sayısı, yük durumu, çevre ve yakıt gibi faktörler etkili olmaktadır. Kataloglarda Hot gas path inspection için bu faktörlere göre bakım saatini belirleyen formüller mevcuttur. Ayrıca kestirimci bakım(predictive maintenance) metotları da uygulanarak gerçek bakım zamanı belirlenmektedir. Kestirimci bakımda kullanılan değerler şunlardır: Vibrasyonlar Eksoz sıcaklıkları dağılımı Kademeler arası sıcaklıklar Baroskop kontrolü Kapasite değişimi Yağ analizi Bu değerleri iyi izleyerek yanma odalarında, kanatlarda veya diğer bölgelerde herhangi bir sorun olup olmadığını anlamak mümkündür. Erdemir'de yapılan bakımlar Generatör bakımları: ilk 1 yıl içerisinde, yapılan ölçümler sonucunda generatör ECOGENERATIDN WORLD 112...

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=