Grizu patlamasında Zonguldak kömürü madenlerinde kaybedilen canlar, yenilenebilir enerji kaynaklı yatırımlara karşı çevreci kuruluşların şiddet kullanmaları, 1 Kasım 2007'de toplanan rüzgar lisansı başvurularının hala sonuçlanmamış olması. Makro planda hatırlamaya çalıştığımız bu enerji gelişmelerini şimdi biraz yakından inceleyelim: Petrol: Petrol tüm dünyada en çok kullanılan enerji kaynağı olarak, 2009'daki 75 $/varil yatay seyrini 2010 başlarında bozarak yükselişe geçmiş, yılın son çeyreğinde 85 - 90 $/varil bandına oturmuştur. Bu artışın en büyük nedeni Çin ekonomisinin frenlenemeyen yükselişidir. Dr. Fatih Bİrol'un "World Economic Outlook"daki değerlendirmesine bakılırsa, Çin'in ekonomisi hız kesmezse, 2011 yılında petrol 100-11O $/varil bandına oturacaktır. Bu değişimin Türkiye ekonomisi üzerindeki etkisi daha çok cari işlemler dengisi üzerinde açacağı insafsız delik ve bir ölçüde de doğal gaz fiyatlarına yapacağı yükseltme baskısı şeklinde kendini gösterebilir. Ancak doğal gaz fiyatı üzerindeki artırıcı etkisine pek ihtimal vermiyorum. Zira bir yandan, Amerika'da 85 Bcm'e ulaşan "shale gas" üretiminin, diğer yandan İran, İsrail ve Rusya'da bulunan yeni gaz rezervleri karşısında, doğal gaz fiyatlarını değil yükseltme, biraz daha düşüreceği kanaatindeyim. timini yapmıştır (yaklaşık 50 milyar kWh). Geçen yıl elimizde çok yüksek hidrolik enerji potansiyeli oluştuğu için kamuya ait, Hamitabat, Ambarlı ve Bursa (Ovaakça) santrallerinin yükleri ve üretimleri düşürülerek, hidrolik kaynaklı elektrik üretimine ağırlık verilmiştir. Bu nedenle, doğal gaz şebekemize 1O yeni il ilave edildiği halde, 201O'da doğal gaz tüketimi yaklaşık bir önceki yıldan sadece 1 Bcm farkla 37 Bcm seviyesine yükselmiştir. 2010 yılının başında İran'dan gönderilen gazın akışında zaman zaman beliren düzensizlikler, Gazprom'un zamanında ulaşan desteği ile, ne sanayide ne de konutlarımıza hissedilmeden atlatılmıştır. 2009 ortalarında doğal gaz fiyatlarına ilk defa uygulanan indirim, aynı şekilde 201O yılında da devam etmiş, bu indirim sayesinde doğal gaz, hem kombine çevrim doğal gaz santrallerinde, hem de kojenerasyon tesislerinde tercih edilen yakıt koltuğuna yeniden oturmuştur. Bunu gören yerli ve yabancı enerji yatırımcıları, 201O yılı içinde EPDK'ya yaklaşık 6000 :MW'lık toplam kapasitede yeni doğal gaz santralleri için lisans başvurusunda bulunmuşlardır. Bu başvurulara biraz da, YEK Kanunu revizyonunun TBlvIM'de gözlemlenen serüveni neden olmuştur. YEK Kanunu revizyonunun ve ekindeki teşviklerin çıkacağına inanmayan yatırımcılar, gazı bol, fiyatı makul ve istikrarlı doğal gaz santrallerine kaygelişmeler oldu. İsrail - Amerikan ortaklığı Ooint Venture) Akdeniz'de yaklaşık 500 milyar m''lük dev gaz rezervi keşfetti. Bu durum, en azından, İsrail'in, Mısır - İsrail - Suriye -Türkiye gaz boru hattına fazla yüklenmeyeceği sonucunu getirir. Irak'tan Amerikan askerlerinin 2011 sonuna kadar tamamen çekilmesi, oradaki büyük gaz rezervlerinin 2011 yılında hayata geçirilmesini sağlayacaktır. Irak Başbakanı Sayın Maliki de hükümetini kurduğuna göre, Kerkük -Yumurtalık hattından 80 milyon ton/yıl miktarında petrol akmasını ve en az 15 Bcm'lik Kumtor - lviusul, Ceyhan gaz pipeline'ının yapılmasını beklemek fazla iyimserlik olmayacaktır. Yalnız bugüne kadar hep Nabucco'ya verileceği söylenen 15 Bcm'lik bu doğal gazın hiç olmazsa yarısını, gelecek yılların artacak gaz ihtiyacını, karşılamak üzere kendimize ayırsak, henüz ne olacağı tam belli olmayan Nabucco için de kendimizi fazla taahhütlere sokmasak fena mı olur? Benzeri durum Şah Denizi'nde var. Ermenistan politikamız nedeniyle Azerbaycan'la ilişkilerimiz mehter takımı gibi gidiyor. İki ileri bir geri. Bir de Azeri gazını Nabucco'ya kaptırırsak çocuklarımıza ve torunlarımıza karşı vebal altında kalırız. Halbuki, bol doğal gazımız olsa ve onu enerji kaynağı olarak kullanmak kadar, amonyağın, polietilenin, polipropilenin ve PVC'nin hammaddesi olarak kullanacağımız yatırımları teşvik etsek, işte o zaman Adana ve Ceyhan civarı ikinci bir Rotterdam olur. Doğal gaz: maya başlamışlardır. Rusların Navorosisk'ten başlayan 201O yılı Türkiye için "Hidrolik Ener- Karadeniz geçişli "Güney Hattı"na --- ji!l....yılı-olmuş- ve-T-ürkiyey--tarihinin-en-- :Y:ıl-içinde,-komşularımızda-doğaLgaz- -rakip-olarak-geliştirmekte_olduğumu�- - - - yüksek hidrolik kaynaklı elektrik üre- araştırmalarında ve arzında önemli Nabucco hattı ile Rusya ile gerginlik ENERJi OÜNYASI KASIM-ARALIK2010 57
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=