Teknik Yazı ■ Elektrik Şebekelerinde Kullanılacak Coğrafi Bilgi Sistemlerinde Gerekli Özellikler Siemens A.Ş. Coğrafi bilgi sistemleri (CBS); gaz, su, haberleşme, ulaşım, elektrik vb. ağ yönetiminde, hatta sağlık sistemleri gibi çok çeşitli alanlarda kullanılabilmektedir. Bu nedenle CBS sistemlerinin kullanılacakları alana, konuya göre özelleştirilmiş özellikler, ilave yazılımlar içermektedir. Bu bağlamda, elektrik şebekelerinde kullanılacak CBS sistemlerinde temel gerekli özellikler aşağıda sıralanmıştır. Bunlar temel gerekli özellikler olup bunlarla birlikte elektrik şebekelerinde kullanıcı dostu, güvenilirliği ve kullanım hızını arttırıcı, diğer sistemlerle entegrasyonu kolaylaştıran pek çok özellikler bulunmakta olduğu da dikkate alınmalıdır. Elektriksel topoloji (elektrik ekipmanları arasındaki baba-oğul ilişkisi) olmazsa olmaz nitelikte bir özelliktir. CBS'de kullanıcının ilave bir işlemine gerek kalmaksızın elektrik şebekesi olduğu için konum bilgisinin bulunması gerektiği, temel elektriksel özelliklerinin doldurulabiliyor olması vb. gibi açıklanabilir. Kablolara kesit farklılığı, tip değişikliği vb. sebeplerle ek yapılması durumunda ek elemanı olarak ayrı bir ekipman kullanılabilmeli. Çünkü ek noktaları elektrik analizlerinde önem taşımakta, ayrıca kullanıcının hangi noktada ek yapıldığını bilerek arıza kestiriminde bulunabilmesini sağlamaktadır. Kural tabanlı ilişkilendirilmiş veri modelini, elektriksel bağlantı kurallarını içermelidir. Bağlantı kontrolü, kısıtlaması olmalıdır. Örneğin farklı gerilim seviyelerindeki ekipmanların birbirine bağlanmasına izin vermemek gibi. Aynı isimlendirmelere izin vermemeli, Kullanıcının isimlendirme veremediği noktalarda programın otomatik benzersiz isim üretmesi ya da isim vermeden işlemin tamamlanamaması gibi. çizimi sırasında, yazılım tarafından otomatik Katman yapısını kullanan programlarda, katolarak topoloji kurulabilir olmalıdır. Topolojiye manlar özelleştirilmiş olmalı ve bir katmana bağlı sorgulamalar yapılabilmelidir. Örneğin; kendisiyle ilgisiz bir ekipmanın çizilmesine müTEİAŞ trafo merkezine bağlı tüm elektriksel saade edilmemeli. Örneğin orta gerilim katmaekipmanların, Bir ya da birden fazla dağıtım nına alçak gerilim elemanlarının çizilememesi merkezine bağlı ekipmanların, Aynı trafodan gibi. Çizim ve veri girişinde hataların önüne beslenen hat ve kabloların, Belli bir gerilim geçmeyi sağlayıcı kontrol mekanizmaları, sorseviyesindeki birbirine bağlı elemanların seçile- gulamalar, kurallar yazılımın içinde bulunmalı bilir olması gibi. ve gerektiğinde ilave kurallar konulabilmelidir. Obje tabanını sağlamalıdır: Elektrik ekipmanları, elektriksel özellikleri barındıracak şek.ilde tanımlı olmalıdır. Örneğin; Kesici, ayırıcı, sigorta, bara, kablo, havai hat, transformatör (üç sargılı, iki sargılı) kondansatör, reaktör, topraklama vb. gibi elemanlar elektriksel özellikleri tanımlanmış olarak mevcut olmalıdır. Elektriksel özelliklerin tanımlanmış olması; bir kesici için iki ucu olduğu, anahtarlama elemanı Örneğin hatların uçları açıkta bırakılmamalı, Aynı koordinatlarda üst üste birden fazla nokta, eleman çizimine müsaade edilmemeli ya da uyarı vermeli, Tek bir hattın parçalı çiziminin gerekmesi durumunda üst üste binen parçalarının olmaması (kazara üst üste çizilen elemanlar, hatlar gözle görülemez, ancak veriler dışarı alınıp işlem yapılırken hatalara sebep olur. Hatların üst üste çakıştırılarak çizilmesi elektriksel olarak ring ya da kısa devre gibi yorumlanaca90 ENERJi DÜNYASI KASIM-ARALIK2010
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=