ğından yanlış sonuçlar elde edilmesine neden olur). Temel enerjili ya ela enerjilenebilen elektrik ekipmanları, diğer ekipmanlardan ayırt edilebilir olmalıdır. Örneğin; Elektrik direklerinin hatlardan ayırt edilebilmesi gibi. Elektrik direkleri enerjilenen elemanlar olmayıp yardımcı eleman kapsamında olduğu için elektrik topolojisinden bağımsız ya ela bağımsızlaştırılabilir olmalıdır. Veri tabanı katman (layer) yapısı ile ilişkili olan programlar söz konusu ise; temel elektrik elemanlarının diğer yardımcı malzemelerden ayrı katmanda olması, elektrik topolojisinin diğer coğrafi topolojiden ayırt edilebilmesini sağlar. Böylece elektriksel topoloji içinde clatalar dışarı alınıp enerji yönetimi sistemleriyle entegrasyonu ve elektrik temellerine dayalı analizlerin yapılabilmesi mümkün olur. Örneğin elektrik hatlarını taşıyan direkler ile hatların bilgisi birbirine bağımlı olarak dışarı çıkartılıyorsa direklerin bir elektrik düğüm noktası gibi algılanması riski ortaya çıkar. Oysa direkler, elektrik temelleri tanımındaki düğüm noktası değildir. Elektrik şebekelerinde yük akışı, kısa devre vb. olmazsa olmaz nitelikli elektriksel hesaplamalar; ister el ile ister programlar aracılığıyla olsun elektrik temellerinde tanımlanan düğüm noktalarını dikkate alan matrisler kurularak yapılmaktadır. Bu nedenle gerçek elektrik düğümü olan noktaların program içerisinde ayırt edilir nitelikte (ayrı katmanlarda) olması önem arz etmektedir. Ayrıca hat bilgilerinin program içinde ve dışarı çıkartıldığında başlangıç ve bitiş noktaları ile bütün olarak değerlendirilebilmesi için ve hattın güzergahı so.ı:guladığında ise hat güzergahını gösteren direklerin vb. ayrıca dışarı alınabiliyor olabilmesi için bu özellik gerekmektedir. Veri tabanı katman (layer) yapısı ile ilişkili olan programlarda; Tek ve senkronize bir koordinat sistemi olmalı. Buna ihtiyaç duymayan programlar da bulunmaktadır. Katmanların gösterimi kullanıcının seçimine bağlı ve kullanıcı seçiminden bağımsız hazır ilgili katman birleşimleri seçenekleri olmalı. Örneğin elektriksel ekipmanların ve topolojinin bulunduğu katmanlar, kullanıcının katman seçimine gerek kalmaksızın hazır olmalı (elektrik katmanı, bina katmanı gibi genel katman seçenekleri). Çünkü kullanıcının seçimine kaldığında hata yapma riski artmaktadır. Elektrik şebekesinin coğrafi yerleşimi görüntüsünden tek hat görüntüsüne geçiş olabilmeli. Bu özellik elektrik mühendislerinin sık sık ihtiyaç duydukları bir işlemdir. Program kullanıcı sayıları ve özellikle aynı anda veri girişi yapma olasılığı dikkate alarak program luzının uygun olması. Hatalı veri giri_şi olması ya da farklı kişiler tarafından girilen verilerde tutarsızlık, karmaşa olması durumunda programın hata mesajları verebilmelidir. Hatalar düzeltilmeden verilerin merkezdeki gerçek clata veri tabanında gii.ncellenmesine müsaade etmemelidir. Veri gii.ncellemesi prosedürü çok önem taşımaktadır. Her veri girişi yapacak kişinin veri girişinden önce güncelleme yapması şeklindeki prosedürler zaman alır ve kullaıucıya bırakıldığından risk teşkil eder. Bu nedenle dinamik güncelleme (dynamic refreshing) olmalıdır. Diğer sistemlerle entegre edilebilir olmalıdır. Coğrafi bilgi sistemlerine elektriksel özellikler kazandırılması çalışmaları uzun senelerdir devam etmekte olup, bu sözü edilen özellikler günümüzde gerçekleştirilebildiği bilinen özelliklerdir. Bununla birlikte başta ela belirtildiği üzere yukarıda sıralanan özellikler, temel gerekli özellikler olup bunlarla birlikte elektrik şebekelerinde kullanıcı dostu, güvenilirliği ve kullanım hızını arttırıcı, diğer sistemlerle entegrasyonu kolaylaştıran daha pek çok özellik bulunduğu da dikkate alınmalıdır. ■ ENERJi DÜNYASI KASIM-ARALIK2010 91
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=