Enerji ve Çevre Dünyası 83. Sayı (Ocak-Şubat 2011)

10 ytl önce çıkartılan elektrik piyasası yasası (4628), önce EPDK'ya hayat verdi. EPDK piyasaı" oturtmak, işletmek ve kontrol etmek için artık saymağa bile yetişemediğimiz kadar çok yönetmelik, karar, tebliğ çıkardı. 1 Nisan 2003'te serbest tüketici uygulamasını başlattı. 1 Ağustos 2006'da Dengeleme ve Mali Uzlaştırma J\ıfekanizması'nı hayata geçirdi ve 4 ay önce de gün ötesi satış sistemini başlattı. Elektrik piyasasının işletmesinde bazı aksaklıklar olsa da, bunların kısa zamanda çözüme ulaşacağına inanıyoruz. Başlangıçta 7.8 milyon k\X'h'in üzerindeki tüketicilere verilen "serbest tüketici " yetkisi , daha sonra 30.000 kWh'a kadar indirilerek, büyük ve küçük sanayiciler arasındaki haksız rekabet ortadan kaldırtldı. 18 Eylül 2010'da enterkonnekte şebekemiz, Avrupa ile senkron çalışma uygulamasını başlattı (Yunanistan ve Bulgaristan'la). Eskiden, mevsimsel ve arızi peak'lerde, şebeke bayılmasın diye, ya yük atıyor, ya da bir bölgeyi kesiyorduk. Şimdi bu gibi sıkışıklarda aşırı yükleri karşılıkh olarak paylaşmak imkanı olacaktır. Geçen ytl ilk defa 3000 MW'lık yeni bir kapasite elektrik sistemimize ilave edileli. Bunun% 80'i özel sektöre ait. Yani özel enerji sektörü ayakları üzerinde durmaya başladı. 29.12.2010'da yeni Yenilenebilir Enerji Kaynaklarından Elektrik Üretimi Kanunu (No:6094) çıktı. Bu kanutıla birlikte, ilk defa bu kaynaklarla elektrik üretiminde kullanılan ekipmanların yerli imalatlarına kWh başına prim verilmesi gündeme geldi. Kanunun ekinde, II no'lu listede verilen prim miktarları, elektro-mekanik ekipman imalatını canlandıracaktır. anlaşmaları (yılda toplam 67.5 milyar m3 ) yetkisini korumak için taslağa tatbikatı imkansız değilse bile, çok zor maddeler koydurmuştu. Bu maddeleri hazırlamak için taslak müellifine (adını isteyene verebilirim), BOTAŞ binasında bir oda vererek aylarca çalıştırdı. Dernek olarak biz de kendisi ile o odada tanıştık ve konuştuk. Özellikle konulan maddelerle, doğal gaz anlaşmalarının devrinin mümkün olamayacağını ısrarla vurguladık. Ayrıca doğal gaz toptan alış/satış lisansı alabilmek için depo mecburiyeti istenmesi de "yorgunu yokuşa sürmek"ti. Yani kısacası, BOTAŞ'ın kendisine rakip istemediği, daha taslak hazırlığı sırasında belli oluyordu. Bunları, kanun taslağı müellifine söyledik ama, TBJ\ıITvI Enerji, Sanayi ve Teknoloji Komisyonu'na çağrılmadığımız için orada düşüncelerimizi ifade etme imkanı bulamamıştık. Kanun BOTAŞ'ın istediği gibi çıkınca, uygulamada karştlaşılacak güçlükleri, DEK-TMK'nin Kasım 2001'de Ankara TEDAŞ salonlarında düzenlediği Forum'un Sayın Emine Aybar'ın yönettiği oturumda, 4646 sayılı kanununun hangi maddelerinin uygulamada yürütülemeyeceğini anlatırken, salondaki BOTAŞ yetkilileri salonu terk etmişti. BOTAŞ yetkililerinin salonu terk etmesine neden olan konuşmamın, DEK-TMK'nin hazırlatıp dağıttığı "Doğal gaz kanunu forumu kitapçığı''nda bulabilirsiniz. Bunlar kısaca şöyleydi: Bu kanun taslağı, "BOTAŞ yetkilerini koruma" amaçlı hazırlanmıştı. Gaz satın alma anlaşmalarının, bu kanunla devri çok zordur. Bunları değiştirmek lazım. BOTAŞ'ın pazar payının 2009'da% 20'ye inmesi hayal bile edilmemelidir. Çünkü BOTAŞ kendi yetki alanına "ötekileri" istemez. Toplam alış/satış lisansı için doğal gaz deposu zorutıluluğu kimse Sütunlarımız sınırlı olduğu için, burada sayamadığımız daha BOTAŞ'arakip olmasın düşüncesiyle konulmuştur. BOTAŞ pek çok sorun çözüme kavuştu. Elektrikte, 2023 yılına kadar kızıyor ama gerçek değişmiyor. Kanun çıkalı tam 10 ytl oldu. yapılmasını belirlediğimiz işleri gelecek yazımda vereceğim. Bu sürede söylediklerimizin hepsi doğru çıktı. 1O yıl sonra Elektrikte karne bu kadar başarılı iken nastl oluyor da doğal BOTAŞ'ın pazar payı% 90'da satın alına atılaşmalarından gaz sınıfta kalıyor? sadece 16 lot 8 toplam 4 milyar m3 devredebilcli. Bu da bugün 18 Şubat Cuma günü İstanbul'da Swiss Otel'de "ICCI 40 milyar m' olan pazar büyüklüğünütı sadece% 10'u. 4 2011"in Organizasyon ve Danışma Kurulu üçüncü milyar m3 gazı devreden 5 şirket de bir sürü sorular yumağı ile toplantısında, eski ETKB müsteşarlarımızdan Doç. Dr. cebelleşip duruyor. Doğal gaz toptan alış/satış lisansı almak Yurdakul Yiğitgüden'in "Doğal gazda ikmal güvenilirliği" da Türkiye'deki en zor işlerden birisi. Böyle olunca, Türkiye'de ile ilgili sunumunu ve değerlendirmelerini takdirle izledim. elektrikte olduğu gibi rekabetçi bir doğal gaz piyasasından Bu sunumda ve sorulara verilen yanıtlarda BOTAŞ'ın, 4646 bal1Setmeıniz mümkün değil. Gelecek ,15.000 MW'hk yeni sayılı "Doğal gaz Piyasası" kanunu uygulamasında çok ta doğal gaz kombine çevrim santralı var. Bunların hepsi de iyi bir performans göstermediğini ifade ediyordu. Sayın BOTAŞ'la artlaşmak zorunda. BOTAŞ'laartlaşmazsa santral Yiğitgüden'in söylediklerine aynen katılıyorum. Ayrıca, kuramayacak mı? Bu, doğal gazda tekel anlamına gelmiyor mu? 4646 No'lu kanununun hazırlık çalışmaları sırasında kanun Son günlerde 4646 sayılı doğal gaz piyasası kanununun draftını hazırlayan arkadaşla BOTAŞ binasında yaptığımız revizyonu haberleri dolaşıyor. Hiç olmazsa bu revizyon görüşmeleri hatırlayarak bazı bilgiler vermek istiyorum. için sivil toplum kuruluşlarının objektif görüş ve önerileri - - -Elindeki-39..7-sayılı-KHK�nin-kendilerine-verdiği-yetkiyi-- -alırursa-tarih-teker-rür-etmez-. -----------------­ kayhe"frllek istemeyen BOTAŞ, doğal gaz piyasası kanun taslağını kendisi hazırlayarak, özellikle doğal gaz satın alma Dostça ve Hoşça Kalın ENERJi DÜNYASI OCAK-ŞUBAT2011 3

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=