Makale ■ Türkiye'nin Enerji Görünümü Doç. Dr. Yurdakul Yiğitgüden ETKB Eski Müsteşarı - Uluslararası Enerji Danışmanı Doç. Dı: Yıırdakıı! Yiğitgiideıı 'iıı 18 .f ubat 2011 taıihiııde SıJJissote! The Bosphotm'da diizeııleııefl "ICCI 201 1 OtE,aııizasyoıı Komite Toplantısı ",ıda gerçekleştirdiği sııııtl!ııtııııı siz değerl iokt!JtWılanıııız içiıı pqylaşıyorıız Türkiye'nin Enerji Görünümü ■ Türkiye'nin birincil enerji dengesi ■ Türkiye'nin enerji dış politikası ■BTCVESCP ■ Türkiye'nin Boru harlan ■ Türkiye üzerinden Avrupa'ya gaz ı:,1şınması ■ Güney Avrupa Gaz Ringi ■ Nabucco ve gaz tedarikçileri ■ Türkiye elektrik sektörü ■ Türkiye taşkömürü sektörü ■ Türkiye linyit sektörü ■ Yenilenebilir enerji hedefleri Türkiye'nin Birincil Enerji Dengesi Türkiye gari safi milli hasılada olduğu gibi enerji talebi alanında da dünyanın en hızlı büyüyen ekonomilerinden biridir. 1990-2009 yılları arasında Türkiye üç ekonomik kriz (1994-95, 2001 ve 2008-2009) ve iki büyük deprem (1999) yaşamasına rağmen birincil enerji talebi ortalama %3,7 oranında artmıştır. Türkiye birincil enerji talebini çeşitlendirmek amacıyla son 30 yılda önemli adımlar atmıştır. 1970'li yıllarda petrol birincil enerji talebinin yaklaşık %55'ini karşılarken, geçtiğimiz yıllarda linyit üretiminde önemli artışlar gerçekleşmiş, doğalgazın da devreye girmesiyle bu üç yakıt birincil enerji talebini yaklaşık %30'ar oranda karşılamaya başlamıştır. Yenilebilir enerji kaynaklarının payının artırılması ve nükleer enerjinin devreye girmesiyle bu dağılım daha dengeli hale gelecektir. Enerji İthalatı Türkiye'nin sanayileşme ve şehirleşme atılımı ile hızla artan enerji talebi karşısında yerli üretim kaynaklarındaki artış (linyit ve su) yeterli olmamış, taşkömürü ve petrol üretimindeki gerileme de buna eklenince enerji kaynakları ithalatı önemli ölçüde artınıştır. Bugün Türkiye tükettiği birincil enerjinin %74'ünü ithal eder durumdadır. Ancak son günlerde moda olduğu üzere cari açığın se66 ENERJi DÜNYASI MART2011 8% 30,8% -,ı 0% 28,7% ■ Doğalgaz • Kömür ■ Hidro+Rüzgar+ ■ Diğerleri JPeeotrteorlmal+Güneş Türkiye'nin Birincil Enerji Talebi (2009: 106.1 Mil. Tep, 1990-2009 ortalama talep aroşı 3,7%) bebi olarak enerji ithalini göstermek kolaycılıktır. Enerji tüketim artışı, diğer sanayileşmiş ülkelerde olduğu gibi, ekonomik gelişmenin en önemli göstergelerinden biridir. 2008'de petrol fiyatlarının aranası ve tesadüfen cari açık rakamları ile enerji ithalat rakamlarının örtüşmesi bu durumu izal1 edemaz. Cari açıkla ilgili sorunlar yapısaldır. Önemli bir ithalat kalemi olan sanayi ara mallarındaki artış anlaşılan kimseyi ral1atsız etmemektedir. Birçok sanayi ara malı üreten tesis kapannuş ve talep ithalatla karşılanmaktadır. Tekstil sanayicisi ülkemizde pamuk ithalatı !uzla artmakta, birçok sanayici de tesislerini başka ülkelere taşımaktadır. Yuka11daki varsaytn1a göre tamamen enerji ithalatına bağımlı Japonya ve Güney Kore ekonomilerinin sürekli cari açık vermeleri gerekirdi. Enerji ithalatı cari açığın tek sebebi olarak gösterilemez, ancak alınması gereken tedbirler de vardır. Bunların başında yerli enerji kaynaklaıının üretiminin özendirilmesi ve enerji verimliliği alanındaki çabalarıınızın artırılması gerekınektedir. Enerji Talebi ve Yerli Üretim Petrol 2009 yılında Türkiye'nin ham petrol üretimi 2,4 milyon ton, itl1alat ise 14, 2 milyon ton olarak gerçekleşmiştir. 2008 yılında ham petrol ithalatı 21,7
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=