Enerji ve Çevre Dünyası 84. Sayı (Mart 2011)

istikrara kavuşturmak Türkiye'nin ve müttefiklerinin enerji güvenliğine katkıda bulunmak ve nihayetinde Türk şirketlerinin bölgedeki iş potansiyelini artırmak amacıyla yoğun çabalar sarf etti. Bu çerçevede sadece hidrokarbon zengini ülkelere değil, bütün bölge ülkelerine teknik, eğitsel, finansal ve askeri yardım sağladı. Bu çabalar sonucu başta TPAO olmak üzere Türk şirketleri bölgede cazip iş imkanları buldular. Bu yıllardaki Türk Enerji dış politikası Baki.iTiflis-Ceyhan ham petrol (BTC) ve Baki.i-Tiflis-Erzurum doğalgaz boru hatları ile taclandırıldı. BTC, Azerbaycan ve Kazakistan'da üretilen ham petrolünün serbestçe dünya pazarlarına taşınmasını hedefleyen bir projedir. 50 milyon ton/yıl taşıma kapasiteli ve 1760 km uzunluğundaki BTC boru hattı, Azerbaycan'ın Hazar kıyısındaki Sangaçal terminalinde başlayıp, Gürcistan üzerinden, Akdeniz'deki Ceyhan terminaline ulaşmaktadır. 1998 yılında üç ülke arasında başlayan müzakereler, 18 Kasım 1999 yılında imzalanan HükümetlerarasıAnlaşma ile sonuçlanmıştır. 17-18-19 Ekim 2000 tarihlerinde Bakü, Tiflis ve Ankara'da imzalanan Evsahibi Ülke Anlaşmaları ile şirketleri ilgilendiren hususlar mutabakat altına alınmıştır. Temel mühendislik Mayıs 2001, Detay mühendislik çalışmaları Ağustos 2002'de tamamlanan projede arazi kamulaştırma çalışmalarına Eylül 2002'de başlanmıştır. En büyük hissedarının BP olduğu projeye, mühendislik çalışmaları esnasında, Kazakistan'da sahaları olan üç uluslararası şirket de dahil olmuştur. İnşaat çalışmaları sırasında bir miktar gecikme yaşanan proje, Temmuz 2006'da düzenlenen görkemli törenlerle üç ülke Cumhurbaşkanları tarafın68 ENERJi DÜNYASI MART2011 dan resmen devreye alınmıştır. Aktau-Bakü arasındaki altyapı ve taşıma sisteminin oluşturulması, projenin ömrünü uzatacak ve taşıma kapasitesinin tevsiine imkan sağlayacaktır. Türkiye'nin bu konuda yürütülen çalışmalara katılması ve hatta liderlik yapması önemlidir. Hazar Bölgesi ve Doğu Batı Enerji Koridoru ■ Hazar bölgesinde yeni kurulan devletlerin bağımsızlık ve ekonomik gelişmelerine destek olmak ■ Pazar ekonomisi ve demokratik gelişmeleri teşvik etmek ■ Ülkeler arasında ekonomik ilişkileri artırarak bölgeyi istikrara kavuşturmak ■ Ti.irkiye'nin ve müttefiklerinin enerji güvenliğine katkıda bulunmak ■ Ti.irk şirketlerinin iş potansiyelini artırmak BTC Ham Petrol ve BTE Doğalgaz Boru Hatları ■ BTC ve BTE boru hatları DoğuBatı Enerji Koridoru'nun omurgasını oluşturur. BTC Azerbaycan ve Kazakistan'da üretilen ham petrolünün serbestçe dünya pazarlarına ■ taşınmasını hedeAeyen bir projedir. 50 milyon tan/yıl taşıma kapasiteli ve 1760 km ■ uzunluğundaki BTC boru hattı, Azerbaycan'ın Hazar kıyısındaki Sangaçal terminalinde başlayıp, Gürcistan üzerinden, Akdeniz'deki Ceyhan terminaline ulaşmaktadır. 1998 yılında i.iç ülke arasında başlayan müzakereler, 18 Kasım 1999 yılında imzalanan Hi.iki.imetlerarası Anlaşma ile sonuçlanmıştır. 17-18-19 Ekim 2000 tarihlerinde Bakü, Tiflis ve Ankara'da imzalanan Evsahibi Ülke Anlaşmaları ile şirketleri ilgilendiren hususlar mutabakat altına alınmıştır. Temel mühendislik Mayıs 2001, Detay mühendislik çalışmaları Ağustos 2002'de tamamlanan projede arazi kamulaştırma çalışmalarına Eyli.il 2002'de başlanmıştır. En büyük hissedarının BP olduğu projeye, mühendislik çalışmaları esnasında, Kazakistan'da sahaları olan i.iç uluslararası şirket de dahil olmuştur. İnşaat çalışmaları sırasında bir miktar gecikme yaşanan proje, Temmuz 2006'da düzenlenen görkemli törenlerle i.iç ülke Cumhurbaşkanları tarafından resmen devreye alınmıştır. Aktau-Bakü arasındaki altyapı ve taşıma sisteminin oluşturulması, projenin ömri.ini.i uzatacak ve taşıma kapasitesinin tevsiine imkan sağlayacaktır. Türkiye'nin bu konuda yi.iri.iti.ilen çalışmalara katılması ve hatta liderlik yapması önemlidir. ■ Hazar-Türkiye-Avrupa doğalgaz iletim sistemi birçok alt projeden oluşmaktadır. Türkmenistan-Türkiye arasındaki Hazar geçişli boru hattı projesinin Türkmenistan'ın çekinceleri nedeniyle gerçekleşmemesi üzerine, Türkiye 2000 yılının ikinci yarısında Azerbaycan'la müzakerelere başladı. Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı'nın hissedarı olduğu Şahdeniz projesinden gaz alımı için 12 Mart 2001'de anlaşmalar imzalandı. BTE (Bakü-Tiflis-Erzurum) veya diğer adıyla Güney Kafkasya boru hattı, TPAO'nun da %9 oranında hissedarı olduğu Şahdeniz yatağından Ti.irkiye-Gi.ircistan sınırına kadar uzanmakta ve buradan Botaş'ın Baku-Tifüs-Ceyhan Ham Petrol Boru Ham

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=