Türkiye'de 2011 yılında 50.000 MW kurulu üretim gücüyle 220 TWh elektrik enerjisi üretileceği öngörülmüştür. Yani 1 TWh ( = 1 milyar kWh) elektrik üretebilmek için gerekli olan kurulu güç kapasitesi 227 MW olmaktadır. Ancak kullanım noktasında gerçekleştirilecek 1 TWh'lik tasarruf, 227 x 1,22 = 277 MW'lık kurulu güç kapasitesini boşa çıkarmaktadır. Önümüzdeki yıllarda 1 MW kurulu güce sahip üretim tesisi kurmak ve bu güç için gerekli olan iletim ve dağıtım şebekesini oluşturmak için yapılması gereken yatırım değeri 3 milyon dolar mertebesindedir. Dolayısıyla kullanım noktasında gerçekleştirilecek 1 TWh = 1 milyar kWh'lik tasarruf 277 x 3 = 830 milyon dolarlık yatırım değeri tasarrufu anlamına gelmektedir. - - · - 1 Tüketimde 1 kWh tasarruf => 0,83 dolar yatırımda tasarruf - ···-·····--"-··"'-···--· _ _j 2011 yılında Türkiye'de tüketilecek olan 180 TWh'lik elektrik enerjisinin resmi rakamlara göre % 60'ının, benim tahminime göre ise % 70'ten fazlasının elektrik motorlarıyla yapılan uygulamalarla tüketileceğini söylemiştik. Buna göre 2011 yılında elektrik motorlarınca tüketilecek olan enerjinin 180 x 0,65 = 120 TWh kadar olacağını kabul etmek yanlış olmayacaktır. Elektrik motorları tarafından tüketilen 120 TWh'lik enerjinin yaklaşık % 16'sının yani 201Wh'lik kısmının, üzerinde başkaca tasarruf yapılması zor olan ve zaten tüketimi optimize edilmiş motorlar ( verim sınıfı en yüksek olanlar, frekans kontrollü olanlar, dijital kontrollü olanlar, DC motorlar vb. gibi) olduğunu iyimser bir yaklaşımla varsayalım. Geriye tüketim toplamı 100 TWh olan orta ve düşük verim sınıfına sahip, herhangi bir güç kontrolü olmayan sincap kafesli, alternatif akım (AC), asenkron 46 ENERJi DÜNYASI NiSAN 2011 tip elektrik motorları uygulamaları kalmakta olur ki, bu tür uygulamalarda (pompalar, fanlar, hava kompresörleri, bazı tip gaz kompresörleri, karıştırıcılar, taşıyıcılar ve diğer tip makine teknik sistemleri gibi) alınacak bazı tedbirlerle ve yapılacak bazı eklemeler ve değişikliklerle %30'lar mertebesinde elektrik tüketiminde azaltmalar yapılabildiğini biliyoruz. Bu tür uygulamalarda sağlanacak her %1 'lik tasarrufun 1 TWh = 1 milyar kWh olduğunu dikkate alırsak, bunun ülkenin makro ekonomisine, tüketiciye ve çevreye olan pozitif etkisi aşağıda verilmiştir: oluşacak fiyatı önceden hesaplayabilmek hiç kolay bir iş değildir. Türkiye'de 3 zamanlı tarife de kullanılmaktadır. Elektriğin yoğun kullanıldığı zaman dilimlerinde tüketimi azaltmayı ve tüketimi mümkün olduğunca zamana eşit olarak yaymayı özendirmek amacıyla yapılan bu uygulamayla; Saat 06:00 - 17:00 arasında normal, Saat 17:00 - 22:00 arasında pahalı (2 katı), Saat 22:00 - 06:00 arasında indirimli (yarısı) tarife birim fiyatları geçerli olmaktadır. Halk arasında "akıllı sayaç kullanımı" Elektrik Motoru Uygulamalarında Yapılacak Her %1'lik Tasarrufun Faydaları ■ Tüketici yılda 160 milyon dolar daha az elektrik. faturası öder, ■ Üretim, iletim ve dağıtım sistemine yapılması gereken 830 milyon dolarlık yatırıma gerek kalmaz, ■ Ülke için yılda 100 milyon dolarlık işletme maliyeti tasarrufu olur, ■ Atmosfere yılda 732.000 ton C02 salımı önlenmiş olur. Elektrik Enerjisinin Tüketiciye Fiyatlandırılması Türkiye'de elektrik birim fiyatları ve zam oranları Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş. (TEDAŞ) tarafından belirlenmekte ve Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK) tarafından kontrol ve koordine edilmektedir. Birim fiyatlar oldukça karmaşık formüller kullanılarak oluşturulmakta ve kullanım yeri (konut, işyeri, sanayi, ziraat vb.), kullanım özellikleri, kullanım miktarı, kullanım bölgesi gibi bir çok faktöre göre değişkenlik göstermektedir. Birim fiyatların oluşturulduğu formülleri ve aylık birim fiyat tablolarını http://www.epdk.org.tr/tarife/elektrik/tarife.htm adresinden takip etmek olarak bilinen bu uygulamayla, tüketimi 22:00 - 06:00 arasına almakla, tüketiciler ödeyecekleri fatura bedellerinde önemli miktarda azalma sağlayabilmektedir. Türkiye'de elektrik fiyatlarının çok yüksek olduğu ve bu nedenle, hem tüketimin yeterince yaygınlaşamadığı hem de sanayicilerimizin uluslar arası rekabet gücünün azaldığı yönündeki iddialar son yıllarda artık geçerli değildir. Çünkü Türkiye özellikle Avrupa ülkeleri içinde elektriği en ucuz kullanan ülkelerden biri konumundadır. Aşağıdaki tablo AB Enerji Komisyonu'nun 2009 yılı raporundan alınmıştır ve ülkelerdeki tüketiciye ulaşan (vergiler vs. dahil) elektrik birim fiyatlarını Eurocent olarak vermektedir. mümkündür. Ancak faturalarda yer Sonuç alan; "TRT payı", "enerji fonu", "muh- AB ülkeleri 2008 yılında ilginç bir telif ilave", "belediye tüketim vergisi", karar aldılar ve 1990 yılındaki kendi "KDV" gibi eklerle birlikte sonuçta rakamlarını referans kabul ederek,
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=