verilmiştir. Tüketimlerdeki oransal paylar korunsa da toplam ihtiyaç duyulan enerji miktarı sürekli artmaktadır. Enerji arz güvenliği için mevcut kaynakları daha verimli kullanmak, gelecekte mevcut kaynaklara destek olacak ve/veya yerini-alabilecek yeni kaynaklar üzerine çalışmak gerekmektedir. Bugün için rüzgar ve güneş temelli yenilenebilir kaynaklar çözüme katkı sağlamak noktasında önemli alanlar olarak görülmektedir. Ancak her iki kaynağında uygulamada karştlaştlan sorunları vardır. Bu sorunlar şu şekilde özetlenebilir; ■ Rüzgar ve güneş şiddetinin homojen olmamasından kaynaklı üretimde dalgalanma, ■ Kaynakların sürekli olmamasından dolayı üretimde kesintiler, ■ Üretilen kesikli, farkh şiddet ve yoğunluktaki elektrik enerjisinin şebekeye doğrudan beslenememesi. Şebekenin kabul edebileceği dengesiz yük sınırları %5'i geçmemelidir. Kurulu dağıtlmhatları düşünüldüğünde yenilenebilir kaynakların payı arttıkça iletim hatları burada üretilen dengesiz yükü kabul edemeyecektir. Bu durumda ya yenilenebilir kaynaklardan üretilecek elektrik miktarı iletim hatlarının kabul kapasitesiyle sınırlandırılacak, ya da iletim hatları geliştirilecek, uygun evirici/ çeviriciler geliştirilecek ve yenilenebilir kaynaklardan üretilen elektrik enerjisi depolanarak şebekeye beslenecektir. hale getirmek hedeflenmektedir. Enerji Bakanlığı tarafından oluşturulan güneş atlasında 1650 KWh/m2-ytl üzerinde güneş radyasyonu alan bölgeler güneş termik santrali kurulabilir alartlar olarak belirlenmiştir. Çalışmada coğrafi koşullarda gözetilerek yaptları değerlendirme sonucu 380 milyar kWh/ytl'lık bir potansiyel hesaplarınuş olup bu değer 56000 MW kurulu güçteki doğal gaz santralinden üretilecek elektrik enerjisine eşit olarak değerlendirilrniştir[3]. Her iki alanda ülkemiz açısından büyük imkanlar bulunmaktadır. Bu imkanların yanında teknolojik kısıtlarımız mevcuttur. Enerjiyi üretecek, depolayacak, dağıtacak ve/veya şebekeye besleyecek sistemlerin teknolojisinin kazanılması gerekmektedir[4]. Gelecek öngörüleri yenilenebilir kaynaklara önemli roller vermektedir. Bu durumda yenilenebilir kaynakları etkin kullanabilmek için çözümler üretmek gerekmektedir. Bu bildirinin konusu yenilenebilir kaynaklardan üretilecek elektrik enerjisinin etkin kullantlabilmesi için önerilen depolama çözümlerini açıklamak ve etkinlik sınırlarını kıyaslamaktır. Elektrik Enerjisi Depolama Gereksinimi Elektrik enerjisini depolama ihtiyacı sadece yenilenebilir kaynaklar için var oları bir sorun değildir. Büyük ölçekli sabit alanda elektrik depolama 3 amaç Türkiye yenilenebilir enerji kaynakları için yaptlmaktadır. açısından zengin kaynaklara sahiptir. Bu ■ Enerji Kalitesi (Power Quality): Enerkaynakların değerlendirilmesi için Enerji ji kalitesinin sürekliliğini sağlamak için Bakanlığı bağlı müdürlükler aracılığıyla sadece saniyeler ya da daha kısa süreönemli çalışmalar yürütmektedir. Rüz- ler mertebesinde yapılan depolama ■ Enerji Yönetimi (Energy Marıagement): Elektrik enerjisinin üretildiği ve tüketimine ihtiyaç duyulduğu zamanlarındaki farklılıkları çözmek için depolama. Enerjinin üretim fazlası olduğu (ucuz olduğu) zamanlarda depolanması ve ihtiyaç zamanlarında kullantlmasıdır ki saatlerce şebekeden bağımsız enerji kullanma olanağı sağlar. Yenilenebilir kaynaklarla ilgili ihtiyacın çözümünde bu üç alanında kullarıtlması gerekebilmektedir. Bu gereksinimler doğrultusunda enerjiyi depolama kısa, orta ve uzun dönemli olarak yapılabil mektedir. Kısa dönemli (sn : dk mertebesi): Kesintisiz güç kaynakları, Güç dengeleme sistemleri Orta dönemli (dakika-saat): Yenilenebilir kaynaklardan elektrik Üretimi, Şebekeye besleme, Voltaj dengeleme, pik traşlama Uzun dönemli (saat-gün/ay): Büyük depolama (pompalanmış su, ergimiş nız, basınçh hava), Gece ucuzken depola/ gündüz üret Elektrik Enerjisi Depolama Teknolojileri Elektrik enerjisini depolamada bilinen en eski ve etkin yöntem elektriğin kimyasal enerji olarak bataryalarda depolanmasıdır. Kullantlan kimyasal yaptlara bağlı olarak bir çok batarya çeşidi mevcuttur. Depolanacak enerjinin miktarı arttıkça geleneksel bataryalar çözüm üretmekte zorlanmaktadır. Bu noktada yeni teknikler ve yeni batarya çeşitleri gündeme gelmektedir. gar ve güneş potansiyellerimizin belir- ■ Gücü Destekleme (Bridging Power): Elektrik enerjisini depolamada aşağıdaki lenmesine yönelik haritalama çalışmaları Saniyelerden dakikalar mertebesine teknikler kullanılmaktadır: ülkemizdeki rüzgar enerjisi potansiye- kadardır. Farklı enerji üretim mer- ■ Bataryalar linin 48000 MW olduğunu hesaplarıuş kezlerini kesme/ devreye almalarda ■ Pb-asit --- �- lupv- e-2020-ytlına-kadar-bu-potansi~- - -�enerjininJ;ürekliliğioüağ,!,,am,,,a,..k-c,ic.,i�n- ---'■::..,Deces,rırı "'· "-'=d,::eş,,,ar=Jje'.lı-'.P-'.bc:-a'.'.'s�it:__ _ _ _ _ _ _ _ __ yelin 20000 MW'lık kısmını kullanılır yaptlan depolama. ■ AGM VRLA ENERJi DÜNYASI NISAN2011 67
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=