Bununla birlikte, bugün bölge ekonomilerinde devam eden sistemsel ve politik sebeplere dayanan çevre ülkelerdeki finansal belirsizlikler ve krizler, Türkiye'nin gelişmekte olan ekonomiler arasındaki cazibesini her geçen gün arttırmaktadır. Yatırım yapabilecekleri veya borç kullandırabilecekleri ülkelerin azalması nedeniyle, Türkiye bugün bir çok bölgesel fon ve kurum için çok daha önemli bir konuma gelmiştir. 2010'da tekrar başlayan büyüme süreci ile enerji arzının, yakın zamanda talebin gerisinde kalacağını beklemekteyiz. Ekonomik ve finansal kriz ile bir bakıma ertelenmiş olan enerji krizi tekrar kapımıza dayanabilir. Bunu önlemenin tek gerçekçi yolu ekonomik ve finansal kriz öncesi belirlenen stratejiler dahilinde enerji arzının arttırılması olacaktır. Enerji kanununun gecikmesi ve yaşanan kriz nedeni ile şimdiye kadar başlaması veya tamamlanması gereken birçok proje beklemeye alınmıştı. Dolayısı ile kısa ve orta vadede bu faktörlerin elektrik fıyatlaımı yukarı doğru hareketlendirebileceğini düşünüyoruz. Diğer yandan artan yağışlar sayesinde hidroelektıi.k santrallerinin kapasite kullanımlarının artması, ekonomik, finansal kriz dolayısı ile talepte yaşanan düşüş ve daha rekabetçi bir piyasa yapısına geçilmesi şimdilik fiyat artışlarının durulmasına sebep olmuştur. Piyasanın kısa, orta ve uzun vadede nasıl oluşacağına dair yatırımcılar artık daha somut fikir sahibi olmaya başladılar. Bunun paralelinde serbest tüketici olabilmek için gerekli minimum enerji tüketimi seviyelerinin de aşağıya çekilmesiyle beraber, üreticiler ve tüketiciler ikili an laşmalara yönelmeye devam ennektedir. Toptan elektrik alım ve satışında önemli artışlar görmekteyiz. Bu durumun gi rek yaygınlaşması, enerji de fiyatlarını kısa dönemli çalkalanmalardan koruyacak, daha uzun vadeli ve istikrarlı bir fiyat - politikasının.oluşmasına olanak tanıya caktır. Bu gelişmelere karşın daha yavaş ilerleyen bir alan ise yatının tutarı daha küçük enerji projelerinin finansmanı oldu. Yerel bankaların teminatsız proje finansmanına halen sıcak bakırıamalaı1 ve yabancı bankaların da işlemleri küçük bulmasından dolayı ilgi göstermemeleri sonucunda, k-üçük projeler ne yazik ki halen ldasik 1a.11uınsal krediler ve sponsorların tem. nan ile i finanse edilebilmektedir. Sponsorlarının finansal gücünün sınırlı olduğu bu projeler bu sebepten dolayı hala haya ta geçirilememektedir. Bu da sektördeki büyük oyuncuların projeleri konsolide edebilmelerine olanak tanımakta. Daha çok yatıı11ncıyı piyasaya teşvik etmek için, k-üçük projelerin de çok uluslu fonlar (E gi kalBarRDt ar,aEfıInBd,aInFdCe, sItBe kRl eDn evn.bk.)redbiliebr ailne proje finansmanı bazında finanse edilebilmeleri, hem bu projelerin önünü aça caknr hem de finansal piyasalarda proje finansmanı kiiltüıünün yaygınlaşmasına yardımcı olacaknr. Firmanız açısından 2011 ytlı nasıl bir yıl oldu? likiditenin ortadan kaybolduğu ve şirket lerin hayatta kalına içgüdüsüyle tüm yatırımlarını askıya aldığı zor bir dönemin ardından, Daruına olarak biz krizden nispeten en az etkilenen alan olan enerji projelerindeki çalışmalarımıza devam ettik. Piyasadaki konsolidasyon hareketi ile yerli ve yabancı sermaye yatırımcılarımız için yoğun bir dönem içine girdik. Diğer taraftan orta ve büyük ölçekli yatırımcı müşterilerimizin projelerinin uzun vadeli finansman çalışmalarına olumlu bir şekilde devam ettik ve yeni müşteriler kazandık. Finansal mühendislik açısından baknğımızda, finansal kriz ile bankaların s sorlardan istedikleri öz kaynak mikt pon arındaki arnşlar ile sponsorların öz kaynak ihtiyaçlarına yardımcı olmaya yönelik sermaye finansmanı ve sermaye benzeri finansman ürünler ile ilgili çalışmalarımızı arttırdık. Daha çok mezanine finansmanı olarak bilinen ve hem borç hem de sermaye özelliği taşıyan bu finansal ürünü k-ullanarak, müşterilerimizin öz kaynak i ti larının yhapyılaaçr oluşturbdüuykü.kBbuölyüampünü karşılayan ıların icra edilmesi için de daha çok yurtdışı bazlı olmak üzere yatırımcı kaynaldarı geliştirdik. Yenilenebilir enerji projeleri haricinde y ğıınız koöğmuünrlamşnadenlebir diğer konu da yerli ri ve bunlara dayalı termik santral projeleri oldu. Enerji arzının sürdürülebilir ve güvenilir olmasının giderek daha çok önem kazandığı günümüzde, baz yill.-ü teşkil edecek en önemli kaynak yerli kömür kullanacak termik santraller olacak. Biz de bu konuya odaklanıp uygnn kömür rezervleri li nden başlayarak, sans sürecini, potansiyel yatırımcıları, finansman yöntemlerini, projeleri hayata geçirecek tedarikçileri ve EPC müteahhitlerini kapsayan çalışmalar yaptık. ICCl'a sponsor oldunuz. Sizce ICCI ülkemiz enerji sektörü açısından ne anlam taşıyor? ICCl'ya sponsor olmayı niçin tercih ettiniz? Bildiğiniz gibi Daruma olarak ICCI'yı 7 senedir desteklemekteyiz. ICCI bizce bugün Türkiye'nin bir numaralı enerji sektörü buluşması etkinliği miş r. Hem bir konferans, hheamlindeegbeilr ti fuar imkanını beraber sağlayarak üç gün vbeoymunlicabiklgainalılmışvceılarşianreasi ında yoğun ve ri ri mkan tanım tadır. akPanellerdeki konuşmalar alışılmışın dışında yeni bilgilerin paylaştlması, etkili bir şekilde kamuya ve hükiimete yapıcı önerilerin iletilmesi ve aynı şekilde kamu tarafından sektör oyunculannın soruları nın cevaplandmlınası ve bilgilendirilmesi için fırsat sağlamaktadır. Bizim için ICCl'da bulunmak sektörün nabzını tunnak, eski dostlar ile katştlaşmak, yeni iş ilişkileri geliştirmek ve birikimimizi açısındaseçkotköör nkeamnlılmi . cBıluankai ldeapraöynlaeşmmlai k bulduğumuz bir etkinliğin devamını s d a e ğlamak için de ICCl'ya sponsor olarak stek vermeye devam ediyoruz. ■ ENERJi OÜNYASI MAYIS-HAZIRAN2011 47
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=