Makale ■ Enerji Koridoru Olarak Türkiye Elektrik Sisteminin Güçlendirilmesi ve İşletme Araçlarının Geliştirilmesi Algı ÖZKAYA TEİAŞ, Yük Tevzi Dairesi Avrupa İletim Koordinasyon Müdürlüğü Füsun DEĞİRMENCİ TEİAŞ, Araştırma Planlama ve Koord. Dairesi Uluslararası İlişkiler Müdürlüğü Özet Türkjye elektrik sisteminin Avrupa elekttik sistemine bağlantt.rı ile ilgili çalışmalar uzun yıllardan beti ülkemiz adına TEİAŞ ([iirkiye Elektıik iletim A.Ş.) tarafından koordine edilmektedir. Türkjye elektn'k sistemi, 18 Eyliil 2010 tarihinde ENTSO-E Avrııpa Kıtası Senkron Bbtgesi Şebekesi'ııe bağlaıııııış bıı/ımmaktadır. AB tarafından finanse edilen ve ENTSO- E tarafından da desteklenen MEDRING çalışmalarına giire; 2020-2030yıllarında ozellikle giineş enerjisinden Knzry Afrikaıla üretilecek elektrik enedisiııin ve benzer şekilde yakın gelecekte prinıer kqynakları zengin olan İran, Sımje, Irak gibi doğu vegünry komşularımızda üretilecek olan elektrik eneıjisinin Avrupa sistemine Türkfye elektrik sistemi üzeriııdeıı de aktanlması beklemnektediı: Türkfye elektn·k sisteminin eneryl kon'dorıı olarak hazırlanması içiıı eıı l!)'gtm stratrgllen·n belirlenmesi ve qym zamanda sistem işletme araçlannın geliştirilnıesi için çalışına/ar)'aptlması gerekmektedir. ENTSO- E büıijesinde benzer konıılarda çalışmalar başlatılmıştır. 2020yılı sonrasında Kuzey Afıika'ıla üretilmesi ve Türkfye üzen·ndeıı Avrııpa elektrik sistem i n e aktan!masıplanlanan elektrik eneryisigibi Türkfye geçişli koridorlaıj Tiirkfye'nin ô'nemini daha da oıtqya çıkarmaktadır. 1. Enterkonneksiyonların Gelişimi ve Yararları Elektrik sistemlerinin enterkonneksiyonunun ve senkron paralel çalışmasının sağladığı teknik ve ekonomik yararlar, elektrik enerjisine artan talep, bu enerjinin stratejik karakteri, kaliteli ve güvenilir arz gerekliliği, bütün dünyada enterkonnekte şebekelerin sürekli gelişmesi ve büyümesine yol 114 ENERJi DÜNYASI TEMMUZ-A�USTOS2011 açmaktadır. 1950'li yıllarda yedek kapasite-enerji paylaşımı ve önemli arızalarda karşılıklı yardımlaşma şeklinde başlayan uluslararası en�erkonneksiyonlar çeşitli ülkelerdeki farklı birincil kaynak ve farklı teknoloji kullanımı sonucu oluşan farklı üretim maliyetlerinden yararlanmak üzere geliştirilmiş ve enterkonneksiyon altyapı yatırımları 1970'li yılların sonlarından başlayarak artmıştır. 1980-1990 döneminde orta ve uzun dönemli sözleşmelerle yapılan enerji alışverişleri genellikle düşey oluşumlu (üretim-iletim-dağıtım) devlet şirketleri arasında olmuştur.Ancak çok yakın geçmişte, ulusal elektrik pazarlarının liberalleşmesini taldben, enterkonneksiyon hatları uluslararası ticareti özendirerek bölgesel ve daha sonra kıtasal pazarların oluşturulması amacıyla kullanılmaya başlanılmıştır. 2000 yılı sonrasında kısa ve orta vadeli kontratlarla yapılan elektrik enerjisi ticareti, liberalleşmenin getirdiği kurallar ve pazar fırsatları ile geliştirilmeye çalıştlmaktadır. Uluslararası enterkonneksiyon projeleri ile; Yedek kapasitenin ortak kullanımı sonucu yeni üretim tesisi yatmmlarından tasarruf sağlanması, Önemli arızalar sonucu oluşan beklenmeyen üretim kayıplarında yardımlaşma yoluyla kesintilerin önlenmesi, Normal çalışma koşullarında maliyeti en düşük üretim tesislerinin çalıştırılması sonucunda ortak işletme tasarrufu sağlanması, Doğal kaynakların ülkeler arasında rasyonel bir şekilde paylaşımı ve elektrik ticaretinin arttırılması, Büyük ve güçlü bir sistemle senkron paralel çalışmanın sağladığı teknik avantajlar ile daha kolay ve ekonomik olarak arz kalitesinin yüksel-
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=