Enerji ve Çevre Dünyası 89. Sayı (Ekim 2011)

www. enerji-dunyasi.com 1 & CEVRE il -- ENERJİ VE ÇEVRE DERGİSİ/ ENERGY & ENVIRONMENT MAGAZiNE Elektrik Dağıtım •• Ozelleştirmelerinin 2012 Yılında Tamamlanması Hedefleniyor * Özel Dosya: Elektrik Piyasaları ve Özelleştirmeler Özel Dosya: OSB'ler ve Enerji * Özelleştirme İdaresi Başkanlığı Proje Grup Başkanı İsa Altıntaş ile Röportaj * Küresel Enerji Stratejileri Simülasyonu ile Enerjinin Geleceği Tartışıld ,,." MOODY INTERNATIONAL ıso 9001 APPROVEO

TAILORMADE SOLUTIONS & FABRICATION 1) 2009 POAŞ ALİAĞA, FILLING & STORAGE FACILITIES, 40.000 CUBM. 2) 2009 POAŞ, DERİNCE, MiNERAL OIL & STORAGE FACILITIES, 1250 CUBM 3) 2010 MDH, MARMARA EREĞLİSİ, FILLING & STORAGE FACILITIES, 55.000 CUBM 1 SATIŞ OFi Si / SALES OFFICE 8 Gazetecıler Sıtesı, 2. Soltaş Evlerı Hare Sokak, Na 20 K6- levent 34335 ISTAN8UL/TURKEY Tel +90 (212) 324 42 42 (pbx) Fax. +90 (212) 324 58 00 • ısa 9001,2008 THE QUALITY MANAGEMENT SYSTEM CERTIFICATE • ısa 3834-2 ı EN 729.2 QUALITY REQUIREMENTS FOR FUSION WELDING OF METALLIC MATERIALS. • aHSAS 18001,2007 THE OCCUPATIONAL HEALTH & SAFETY MANAGEMENT SYSTEM CERTIFICATE • CaNTRACTaR MANAGEMENT SYSTEM HSE QUALIFICATION CERTIFICATE • ısa 14001,2004 THE ENVIRONMENTAL MANAGEMENT SYSTEM CERTIFICATE • AD 2000-ca□E / DiN EN ısa 3834 MANUFACTURER ANO WELDING SHOP CERTIFICATE • DiN 18800-7 CLASS E, MANUFACTURER OUALIFICATlaN FaR WELOING STEEL STRUCTURES. O S.8. Ansızca K6yu Yolu, Na 420/A Kemalpaşa 35170 IZMIR/ TURKEY Tol >90 (232) 877 22 24 1 FABRiKA / FACTORY � ATE$CELiK fax • +90 (232) 87/ 23 58 E-maıl ınfo@atescelık..com www.atescelık.com SAFETY, RELIABILITY, KN0W-H0W 1

Aalborg Engineering understanding energy Aalborg Engineering A/5I DENMARK I Phone: +45 96 31 39 50 Aalborg Engineering ITURKEY I Phone: 0533 352 58 28 www.aalborg-engineering.com

Sunuş ■ ÖzkanAĞIŞ Türkiye Kojenerasyon ve Temiz Enerji Teknolojileri Derneği(TURKOTED) Yönetim Kurulu Başkanı info@turkoted.org ENERJİ DÜNYASINDA GEZİNTİLER 26 evladımızı şehit verdiğimiz Çukurca ve Kekliktepe'de PKK'nın hunharca saldırısının, ailelerinin yüreklerinde yarattığı yangın ve acıları paylaşıyor, Dernek olarak, bu saldırının intikamını alacak Devletimize güç ve destek verecek her türlü yapılanmanın içinde olacağımıza ant içiyoruz. Tam şehitlerimiz kaldırılırken, Türkiye, 275 kardeşimizi kaybettiğimiz, Van ve Erciş deprem felaketi ile sarsıldı. Bu felakette hayatlarını kaybeden kardeşlerimize tanrıdan rahmet, yaraWara selamet ve ailelerine metanet diliyoruz. Allah tüm ulusumuzu, bu gibi felaketlerin tekerrüründen esirgesin. Son aylarda enerji sorunları gündemimize iyice yerleşti. Nükleer santralımızdan doğal gaz ve elektrik zamlarına, dağıtım sistemleri ihalelerinden Transbalkan hattı gaz sözleşmesinin uzaulmamasına, kömür ve hidroelektrik santrallara karşı oluşan bölgesel tepkilerden, enerji yüzünden büyüyen cari açığa kadar, bu sütunda sayamayacağımız kadar enerji konu ve haberleri, günlük hayaumızın önemli bir bölümünü kapsar oldu. Biz bunlardan en önemli gördüklerimizi yorumlamaya çalışacağız. Elektrik ve Doğalgaz Zamları Yaklaşık iki ay önce elektrik fiyatlarına yaklaşık %1O ve doğalgaz fiyatlarına da %14.5 zam yapıldı. Her iki zam da, hem elektrik hem de doğalgaz tüketen sanayicilerimizin, ürün maliyetinde, enerji yoğunluklarına göre, %5-1O 2 ENERJi DÜNYASI EKIM2011 arasında maliyet aruşı getirdi. Bu da, makul enerji maliyeti desteğiyle dış pazarlarda rekabet üstünlüğü yakalamış sanayicilerimizin rekabet gücünü zayıflatacak. Yine, her iki enerji kaynağını da tüketen konutlar ve ticarethanelerin aylık elektrik ve doğalgaz faturalarına en az %10 aruş getirdi. Zaten önceki enerji faturalarını ödemekte zorlanan vatandaşımız bu zamlarla çok zor durumlara düşecek. Elektrik zammından memnun olan tek sektör elektrik üreticileri olacaku. Referans fiyatlar olan TETAŞ VE TEDAŞ fiyatları %10 yükselince, serbest elektrik piyasasındaki fiyatlar da daha bugünden %5-10 arasında aruş getirecekti. Bu aruş, esasında teşvik gibi olacaku. Eğer arkasından %14.5'luk doğalgaz zammı gelmeseydi. Doğalgaz zammı geldikten sonra, doğalgazla elektrik üretimi yapan bir şirket, ortalama %50 çevrim randımanı ile çalışırsa, elektrik üretim maliyeti içindeki doğalgazın %65'lik payı dikkate alındığında, ne kar etti ne de zarar (%14.5x0.65=%9.6 yani elektrik zammı kadar). Yani, hükümet elektrik üreticilerine sağ eliyle verdiği elektrik fiyau aruşını sol eliyle (doğalgazı %14.5 arturarak) geri almış oldu. Atalarımızın dediği gibi, 10 kazan, 1O harca, artanını da kenara koy. Tabii artan olursa. Yani bu zamların doğal gaz kombine çevrim ve kojenerasyon yaurımcılarırun fizibilite hesaplarını, hesabımıza göre hiç etkilemedi. Onlar, planladıkları yatırımlara, elektrik arz/talep dengelerine göre devam etmeli. Elektrik zammı daha çok, başta rüzgar olmak üzere yenilenebilir enerji kaynağı bazlı elektrik üreticilerimiz için, gerçek anlamda bir teşvik oldu. Yani, 29.12.2011 tarihli

yeni teşvik kanunu ile 7.3 dolar cent/kWh olarak ayarlanan resmi satış tarifesine %10 zam yapılmış gibi oldu. Bu duruma göre yeni sarış tarifesi, 7,3+0,73= 8,03 dolar cent/kWh olarak algılanabilir. Yasa, yenilenebilir enerji bazlı elektrik üreticilerinden bu fiyatla elektrik alım garantisi verdiği halde, özellikle gündüz ve puant saatlerinde, üreticiler daha çok, piyasaya veya ikili anlaşmalarla sanayicilere ve ticarethanelere daha yüksek fiyatla elektrik satmayı tercih ediyorlar. Büyük Elektrik Dağıtım Sistemleri İhalesi Neden Başarısız? 10 yıldan beri bir riirlü başarılamayan, TEDAŞ'ın elektrik dağının bölgelerinin işletme hakkı devri ihalelerinin, son bir yıl içinde büyük bir kısmı (15 bölge) yeni işletmecilerini bulmuş ve yeni işletmeciler kazandıkları işletme hakkını kullanmaya başlamışlardı. Ancak bu bölgenin en büyüklerinin ihalelerinde (BEDAŞ, GEDİZ, EDAŞ) kazananlar, taahhüt ettikleri devralma bedelini temin etmekte zorlanmışlar ve bazıları ihale teminat mektubunu yakınak zorunda kalmışlardır. Türkiye elektrik tüketiminin yaklaşık %35'ini teşkil eden bu çok büyük dağıtım şirketlerinde şirketler neden bu duruma düşmüştür? Yorumumuzu ortaya koymadan önce, EPDK'dan TEDAŞ'tan ve ÖİB'den deneyimli uzmanların görüşlerini aldık. Bu deneyimli uzmanlar, yaşanan başarısızlığı şu nedenlere bağlıyorlar: ■ Özelleştirme de küresel krizin henüz başlamadığı 2007 öncesi en iyi fırsattı. O aylarda yabancı firmalar çok büyük ilgi gösteriyordu. Büyük bölgeler, çok büyük devir bedelleri gerektiriyor. Bu parayı ancak yabancı yatınmctlar veya yabancı/yerli ortaklıklar sağlayabilirdi. Zamanı yakalayamadık, özelleştirmenin tavı kaçtı. Para bulmak eskisi kadar kolay değil. Nitekim, yerli/yabancı ortaklıklar, bu kadar büyük parayı öz sermayeleri ile sağlayamayınca, (sağlayamayacakları zaten önceden belli idi.) çok güvendikleri yabancı finans kuruluşlarına başvurdular ve dünya'da finans kaynakları eskisi kadar büyük ve akıcı olmadığı için, düş kırıklığı yasadılar. ■ İhalede, devir bedelleri hesabında büyük yanlışlıklar yaptldı. Piyasayı, piyasa yapısını ve dağıtım bölgesinin cash akışını yanlış değerlendiren birinci ve ikinciler, ihale sonrasında yanlışlarının farkına vardtlar. Zaten ihalelerde ortaya çıkan rakamları, bu hesapların duayenleri bile bulamadı. Hesap hatasının farkına varıldığında vakit çok geçti. "Zararın neresinden dönülürse kardır" dediler ve teminat mektuplarını yakmayı tercih ettiler. Bu ortaklıkların bazıları uluslararası finans kuruluşlarına koştular. Bu kuruluşlar da, hesapların abarnlı yaptldığını ve fizibilite raporlarının "bankable" olmadığını fark ettikleri için, "sorry" dediler. Geri çevrilme, teminatlarını yakma kararını tetikledi. ■ Dağıtım özelleştirmelerinde yapılan yanlışların biri de, dağıtım şirketlerine, hem üretim hem de dağıtım yetkisi verilmesiydi. Yetkinin genişletilmesiyle, ihale fiyatının yükseleceği hesaplandı. Üstelik bu yanlış da, hala yürürlükte olan, "4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu"na aykırılık arz ediyordu. Dağıtım fiyatında EPDK'nın kontrolü var ama üretim sınırı yok. Aynı bölgedeki üretim şirketleri ile oluşacak haksız rekabet nasıl giderilecekti? ■ ÖİB ihale esaslarını gelir odaklı olarak hazırladı. Realist bir mal sahibi gibi davranmadı. Aynen en yüksek fiyan yakalamaya çalışan, bir değerli eşya müzayedecisi gibi. En yüksek fiyat verene "saaaaattım"! dedi ve sattı. Sattı ama alıcı, parayı ödeyemedi ve teminarını yakarakkaça. Mal da müzayedecinin elinde kaldı. Böylece özelleştirmenin devamı da bir başka bahara kaldı. Dostça ve hoşça kalın. ENERJi DÜNYASI EKIM2011 3

Ekim October 2011 Sayı Tssuc Sahibi ve Yayımlayan / Foımder & Pubfıstıer Tekmk Yayıncılık Tanıtı m AŞ Yayın Danışmanı ve Yartltmo Kurulu Başkanı Publıshmg CorısııltaııV Cha,rmarı ofEıcoctıtrve Commıtteo Özkan Ac:;ış Yayın Toknlk Oanı,manı Publıshıııg TodmıcaJ Advıser Ömor Özdomlr (Marmara Elektrık) YAYIN DANIŞMA KURULU PubJishmg Corısultıng Comm,ıtoe 89 SelahatUn Çimen (ETKB),MohmotÇa(Jlar(OMI), Ooç.Or. MustafaTıns (TÜBITAK• MAM), Hayati Çetin (ETKB), MuhammetSaraç (IZAYOAŞ), Flllz Karaosmano{llu (ITÜ-YÜ), Or. Arnold Hornfold (TÜSlAD), Nail Olpak (MUSIAD), Dr.Ahmot Kavas (IÇTAŞ). Motln Atamer (RESYAD), Dr. Atilla AKALIN (HESIAD), YavuzAydın (GE Encrgy), Yunus Ankan (REC), Ufuk Berk (Wartsıla• Enpa), SerdarYıldız(Borusan), Mohmot Demirci (Turbomach), Soron Kruse (Aalborg), Adnan Sucuka (ENTEK), MuzafferYosmaorııu. Yaman Akar(Yaman Enerıı),MustafaTolay (DETES Enerıı), lbrahlm Şon (Enerıı Danışmanı), MehmetTürkol (ENKO). YÖNETiM I Marıagenıent Yazı işleri Md -Sorumlu Md Süleyman BULAK Putılıshing Oirecıor-Goneml Exocutıve Genel Müdür/ Genemi Maııagor EserO�UZ YAZJ iŞLERi / Edıtonal içerik Danışmanı / Conıerıt Adv,S-Ot Foraye PARÇALI Editör ı Edı tor Evrim SASAK Muhabi r 1 Reporter PınarTAŞ REKLAM / AdvertısemMt Reklam Müdürü ı AdvertısemoııtManager Ebru ÖZTÜRK Reklam Yönetmem f Advortısoment Supervısor Boma Karaman TURAN ABONE OKUR HiZMETLERi Momtıershıp Sorvıcos Abone ve Okur Hizm Sorumlusu / Murat AKSOY DaOıtım Planlama ve Koordınasyon Sorum l usu Sııbscnptıon and Roador Roproserıtatıve & Oıstnbutıon Pfmırıor and Coordmator BiLGi iŞLEM Web Sı tel en ve E-Dergı Uygulama ITıWetı Sites!E-Magazirıo Bilgi işlem Müdüru / iT Marıagor Hakan ALBAYRAK For lntornational Contacts roklam@teknikyayincllik.com YÖNETiM MERKEn / Hoadquarters TEKNiK YAYINCILIK, TANITIM A.Ş. Balmumcu. Barbaros Bulvarı Bahar Sok Karanfıl Apl. 2/11-13 34349- Beşıktaş/lsıanbu1 Tol: (0212) 275 83 59 Jpbx) (0212) 347 04 25 (pbx) Faks: (0212) 288 26 14 W\'tw.enerıı-<tunyasi.comwwwteknı kyayinolık.com e-posta: ınfo@teknıkyayıno!ık com TASARIM HiZMETLERi Reklamarka Tasarım HızmeUeri wı.vw.reklamarka com e--posta:info@reklamarka. com Tol: 10212) 275 06 13-14 Faks: (0212) 275 06 36 BASKl / Pross Şan Ofset / Ayazaf'ıa (0212 289 24 24) Baskı tarihi: 26.10.2011 Bu dergı tüm Türkiye'de dagıtı1maktadır Basın Kanunu·na göre Yorcl SOrell Yayın'dır Ftyatı: 6 TL Yıllık Abone: 48 TL (Fiyatlara KOV dahildir. Yıllık abonelıkte kargo bedeli dahıl, tek gönderimlerde dahil deı)ıtdır) Yurt dışı Abonelik / Sutıscription ForAbroad Sıngle copypnco: 7 Avro (Worldwıde) Anrıual subscnplıon 60Avro (Worldwrde) (Postage mcluded) � �ektôrel Yayıncılar Oerne�i J \.\il_ 1 uyesidir. ,� www.seyad.org www. e ne r j i - dunyasi.com ■ İçindekiler Sunuş Güncel Yakıt Fiyatlarının Karşılaştırma Tablosu Güncel Fonlu Elektrik Birim Fiyatları Tablosu Haberler Doğalgaz Haberleri Petrol Haberleri Dünyadan Haberler GÜNCEL IWES 2011 İçin Geri Sayım Başladı TÜYAK 2011, Yangın ve Güvenlik Sektörünü Bir Araya Getirdi Enerjinin Geleceği Küresel Ölçekte Gündeme Taşındı Türk-Alman İşbirliği İklim Koruma ve Karbon Piyasası Çalıştayı'nda "Türkiye İklim Değişikliği Eylem Planı" Anlatıldı Bakan Şimşek ve Hasan Köktaş Enerji Sektöründeki Özelleştirmeleri Değerlendirdi ÖZEL DOSYA: Elektrik Piyasaları ve Özelleştirmeler SÖYLEŞİ T.C. Başbakanlık, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı Proje Grup Başkanı İsa Altıntaş: "Özelleştirmede Temel Amaç Gelir Elde Etmek Olmamalıdır" Zorlu Enerji Genel Müdürü Arif Özozan: "Orta ve Uzun Vadede Yatırımları Sürdürülebilir Kılmak İstiyorsak, Reel Elektrik Fiyatlarını Desteklemeliyiz" MAKALE Elektrik Dağıtım Şirketleri Özelleştirmeleri, Mevcut Yasal Sorunlar ve Çözüm Önerileri ÖZEL DOSYA: OSB'ler ve Enerji SÖYLEŞİ Eskişehir OSB Bölge Müdürü A. İhsan Karamanlı: "Sanayide Kullanılan Doğalgaz Üzerindeki Özel Tüketim Vergisi Kaldırılmalıdır" İkitelli OSB Yönetim Kurulu Başkan Vekili Nihat Tunalı: "İkitelli'ye Enerji Alanında Yenilikler Taşıyoruz" SÖYLEŞİ UNIDO-ICHET Türkiye Genel Direktörü Dr. Mustafa Hatipoğlu: ''Yenilenebilir Enerji Teknolojilerinin Gelişmesi, 2 6 8 10 24 26 28 32 34 36 46 52 54 61 57 64 68 Hidrojen Üretim Maliyetirıi Fosil Yakıtlarla Kıyaslanabilir Seviyelere Düşürecek" 70 Türkiye'nin İlk Rüzgar Enerjisi Öğrenci Kulübü, Başarılı Çalışmalara İmza Atıyor 74 TEKNİK TANITIM Flexefficiency* 50 Kombine Çevrim Enerji Santrali, Çalışma Esnekliği İçin Yeni Standartları Belirliyor 76 ADVERTORIAL Mobil Endüstriyel Yağları Yüksek Performanslı Sentetik Yağlar Kazanç Demektir 80 FİRMALARDAN HABERLER 84 ÖZETLER 95 Reklam İndeksi Ads Index 4M DANIŞMANLIK -------- 23 AALBORG--------------------1 ACCIONA ------------------ 25 ALTUN DÖKÜM ----------- 37 ATEŞÇELİK --------------Ö.K.İ. ÇELİK MOTOR ---------------9 EİE 2012 ------------------- 67 ENERJi SiSTEM ------------ 47 ENERJİSA ------------------ 1 1 ENPRO--------------------- 1 7 EXXON MOBİL --------------7 FRİTERM ------------------- 45 GSD -----------------------A.K. HAREKET ------------------ 49 HİLKAR -------------------- 43 HOROZ -------------------- 39 IWES 2011 ----------------- 73 İZAYDAŞ ------------------- 21 MOODY-------------------- 79 MPE ------------------------ 27 NALCO--------------------- 31 NORM TEKNİK ---------A.K.İ. PERA----------------------- 83 POWERSERV --------------- 51 PRO-PER------------------- 1 3 ROTA MÜH.---------------- 33 SCHNEIDER ---------------- 1 9 SELNİKEL ------------------ 41 SIEMENS ---------------------5 STANDART POMPA-------- 35 TOPKAPI ------------------- 29 TURKCELL------------------ 1 5 TÜRKSOY ENERJİ---------- 85 C> Enerıı Ounyuıı Dergı sınde yayınlanan yazı ve çiDmlenn hcı hakkı mahruzdur lzın atın QAU nghtı reserved No p.ırt of thı s publıcııtıon moy be reproduc.ed ın any form or adan, kaynak gösteril erek de olsa iktibas edil emez . Yayınlanan tam yazıların sorumluluOu yazarlarına, ilanların soruml ulu!)u ifan sahi pferine aittir , any means, whelhcr asa soı.ırce wilhout the conscnt of tho publ ishers . The rcsponsi bility of all published articles and ads bel Or'19 ıo thei r authors and owners. 4 ENERJi DÜNYASI EKIM20tt

SIEMENS Siemens'in ilk elektrikli otomobili "Electric Victoria", 1 905 yılında Beriin caddelerinde boy gösterdiğinde, tek şarj ile 80 kilometre yol kat edebiliyordu. Geleceğin otomobilleriyse sadece güneş ve rüzgar enerjisiyle çalışacak. Dahası, enerji depolama cihazları olarak gündelik hayatın enerji ihtiyacına katkıda bulunacaklar. Öyle ki evin önünde park halindeyken bile... Bu, Siemens'in yeni enerji çağında öncülük ettiği alanlardan ve gelecek nesillere sunmak için çalıştığı kalıcı çözümlerden sadece biri. siemens.com/answers

Yakıt Fiyatlarının Güncel Karşılaştırma Tabloları ic;in www.enerji-dunyasi.com, www.dogalgaz.com.tr, http://arastirma.dogalgaz.eom.tr/. veya www.tesisat.com.tr adreslerindeki sitelere bakınız. GÜNCEL VAKiT FİYATLARININ KARŞILAŞTIRMA TABLOSU c1ı (25 Ekim 2011 tarihinde, KDV HARİÇ) YAKITBIRIM FİYAT! ALT ISIL DEi)ERE göre ÜST ISIL DEi)ERE göre YAKIT YAKIT [11 1000 kcal için 1000 kcal için YAKITLAR ALT ISIL ÜST ISIL DEĞERi DEĞERi Kuruş DolarCent AvroCent YAKIT FIYATI YAKIT FIYATI [1] (5] (5] [2] [3] l■Ie.:.:-•• ........... m:ı:ııım lm!liiP ıa!m:1.iliiP EEmllli.'I GB::m!lmı ııım.ırm EBmlE] lB'li'llm ı::t!IIDEl; EBmlE] (BOTAŞ) PROSES. BUHAR ve ELEKTRiK KULLANICILARI [4] i çin (Kesintili) SANAYi 8.250 9.155 56,2340 31,1701 22,3870 6,82 3,7782 2,7136 6,14 3,4047 2,4453 (BOTAŞ) PROSES. BUHAR ve ELEKTRiK KULLANICILARI [4] 8.250 9.155 56,2340 31,1701 22,3870 6,82 3,7782 2,7136 6,14 3,4047 2,4453 için (Kesintisiz) OSB (BOTAŞ) PROSES. BUHAR ve ELEKTRiK KULLANICILARI [4] için (Kesintisiz) SANAYi 8.250 9.155 56,5050 31,3203 22,4949 6,85 3,7964 2,7267 6,17 3,4211 2,4571 (IGDAŞ) Serbest Tüketici Olan (eoıRb;5� e 5 o!�o s�t��t�kZ�';.�t"' [6] 8.250 9.155 59,0209 32,7149 23,4965 7,15 3,9654 2,8481 6,45 3,5734 2,5665 (IGDAŞ) Sorbest Tüketici Olan (700-800 bin arası m3/yıl tüket i m içi n) [6] 8.250 9.155 67,1077 37,1973 26,7159 8,13 4,5088 3,2383 7,33 4,0631 2,9182 PROSES ve BUHAR SANAYi (IGDAŞ) Serbest Tüketici Olmayan PROSES ve BUHAR KULLANICILARI için SANAYi [6] 8.250 9.155 71,0899 39,4046 28,3012 8,62 4,7763 3,4305 7,77 4,3042 3,0913 LİNYİT KÖMÜRÜ kcal/kg kcal/kg kuruş/kg $Cent/kg €Cent/kg kuruş(2) $Cent(5) €Cent(5) kuruş(J) $Cent(5) €Cent(5) Manisa-Soma KISRAKOERE (Yıkanmış Toz; 0,5 - 10 mm) TKI - ELi LiNYiT Kömürü (8) 4.648 5.000 20,3000 11 ,2521 8,0815 4,37 2,4209 1,7387 4,06 2,2504 1,6163 Manisa-Soma KISRAKDERE (Yıkanmış Torbalı 10 - 1 8 mm) TKI - ELi LiNYiT Kömürü (8) 4.648 5.000 31,8000 17,6265 12,6597 6,84 3,7923 2,7237 6,36 3,5253 2,5319 iTHAL Si birya Kömürü Ceviz tipi (ISTANBUL) HAKAN KÖMÜR [7] 6.500 7.300 59,3220 32,8818 23,6164 9,13 5,0587 3,6333 8,13 4,5044 3,2351 AKARYAKIT kcal/kg kcal/kg kuruş / kg $ Cent / kg E Cent/ kg kuruş (2) $ Cent(5) € Cent (5) kuruş (3) $ Cent(5) € Cent(5) (SHELL TÜRKiYE) FUEL-OiL NO:6 (9) 9.200 10.300 179,6610 99,5848 71,5239 19,53 10,8244 7,7743 17,44 9,6684 6,9441 (lstanbul Avrupa Yakası) (SHELL TÜRKiYE) FUEL-OiL NO:4 - Kalorifer Yakıtı (9) 9.700 10.500 225,4237 124,9508 89,7423 23,24 12,8815 9,2518 21,47 11,9001 8,5469 (lstanbul Avrupa Yakası) (SHELL TÜRKiYE) VP DIESEL MOTORiN (10) 10.200 10.800 400,1605 221,8062 159,3059 39,23 21,7457 15,6182 37,05 20,5376 14,7505 (lstanbul Avrupa Yakası) LPG DÖKMEGAZ kcal/kg kcal/kg kuruş/ kg $ Cent / kg € Cent/ kg kuruş (2) $ Cent (5) € Cent (5) kuruş (3) S Cent (5) € Cent (5) BÜYÜK SANAYi Kullanımı MIKS LPG (11) 11.000 11.900 328,8636 182,2868 130,9223 29,90 16,5715 11,9020 27,64 15,3182 11,0019 IPRAGAZ -AYGAZ SANAYi Kullanımı MIKS LPG [11) 11.000 11.900 361,7500 200,5155 144,0145 32,89 18,2287 13,0922 30,40 16,8500 12,1021 IPRAGAZ -AYGAZ SANAYi Kullanımı PROPAN (11) 11.100 12.000 369,4745 204,7971 147,0897 33,29 18,4502 13,2513 30,79 17,0664 12,2575 IPRAGAZ - AYGAZ SANAYi Elektrik TEK TERiM -Alçak Gerflim [12] 860 860 22,9023 12,6946 9, 1175 26,63 14,7611 10,6018 26,63 14,7611 10,6018 Tek Zamanlı Tarife - TEDAŞ KONUT Elektrik [12] 860 860 26,2977 14,5766 10,4692 30,58 16,9496 12,1735 30,58 16,9496 12,1735 Tek Zamanlı Tarife - TEDAŞ TiCARETHANE Elektr;k [12] 860 860 28,1417 15,5987 11,2034 32,72 18,1381 13,0272 32,72 18,1381 13,0272 Tek Zamanlı Tar i fe - TEDAŞ (1) KDV Hariç Fiyatlar olup, yakıtların herhangi bir cihazda yakılmadan önceki ve satış noktasındaki birim fiyat1ardır. (2) Alt ısıl değere göre 1000 kcal için kr değeri [ (Birim Fiyat x 1000 kcal / Alt lsıl Değeri) ] formulü kullanılarak hesaplanmıştır. (3) Üst ısıl değere göre 1000 kcal için kr değeri [ (Birim Fiyat x 1000 kcal / Üst Isıl Değeri) ] formulü kullanılarak hesaplanınışm. (4) BOTAŞ'ın OSB ve Sanayiye satağı doğalgazın birim fiyatına 0,023 TL/Snı3 olan ÖTV dahil edilmiş, 2011 yılı Ekim ayında geçerli olan fiyatlardır. (5) Dolar ve Avro 25 Ekim 2011 tarihi itibariyle T.C. Merkez Bankası Efektif Satış Fiyatları olup; 180,41 kr/Dolar ve 251, 19 kr/Avro 'dur. (6) İGDAŞ'ın serbest tüketici olan veya olmayan müşterilerine uyguladığı doğalgaz birim fiyatları 25 Ekim 2011 itibariyle geçerli olan KDV'siz fiyattır. (7) İthal sibirya kömürü fiyatları f-lAKJ\N KÖMÜR şirketinin fiyat listesindeki ceviz tipi linyit için 25 Ekim 2011 tarihli nakliye ücreti ve KDV dahil 700 TL/ton olan taksitli satış fi}'atından hesaplanmış KDV'siz fiyattır. (8) Yerli linyit kömürü ")'atı 25 Ekim 2011 tarihinde geçerli olan TKİ - ELİ'nin 22 Ekim 201 1 tarihli Kısrakdere yıkanmış 0,5-10 mm toz (Kömür Satış Fiyatları ve Esasları Listesindeki) ve 10-18 mm parçalı torba cinsi için (lsınına Amaçlı (Torbalanmış) Kömürlerin Bayi Depo Satış Fiyatları listesindeki) İstanbul için olan KDV'siz fiyattır. 6 ENERJi DÜNYASI EK i M 2011 (9) Fuel OiJ No:4 ve No:6 birim fiyatı SHELL TÜRKİYE'nin akaryakıt pompa satış fiyatlarılistesindeki 25 Ekim201 1 tarihli İstanbul Avrupa yakası için KDV'siz perakende sarış fiyatlarıdır. (10) Motorin birim fir,tı SHELL TÜRKİYE'nin akaryakıt pompa sarış fiyatları listesindeki 13 Eylül 2011 rnrihli İsrnnbul Avrupa yakası için perakende satış fiyatları olup, kr/litre değeri 0,845 dönüşüm katsayısına bölünerek kr/kg'a çevrilmiştir. (11) LPG dökmegaz fiyatları 25 Ekim 2011 tarihinde geçerli olan İPRAGAZ ve AYGAZ'ın 08 Ekim 2011 tarihli sirkülerindeki KDV'siz fiyatların ortalamasıclır. LPG dökınegazın büyük sanayi tesislerinde kullanımrndaki birim fiyatı küçük sanayi için belirlenmiş olan birim fiyattan %10 daha düşük olarak alınmışur. "(11) Elektrik birim fiyatları 25 Ekim 201 1 tarihi itibariyle EPDK'nın 01 Ekim 2011 tarihli FONSUZ tarifesinden; *Sanayi kullanımında (tek rerimli, alçak gerilim tarifesi);TRT payı ve Enerji Fonu için %3, Belediye Elektrik Tüketim Vergisi için ise % 1, *Konut kullanımında; TRT payı ve Enerji Fonu için %3 ve Belediye ElektrikTüketim Vergisi için %5 ve *Ticarethane kullanımında; TRT payı ve Enerji Fonu için %3, Belediye Elektrik Tüketim Vergisi için ise %5 ilave edilerek bulunmuş FONLU fiyatlardır.'1

® Gaz motorları durmaksızın çalışır. Peki ya uçabilselerdi? Sorunsuz operasyonların istisna değil, standart olabileceğini hiç düşündünüz mü? Eğer tedarikçiniz Mobil ise bu mümkün. Dünyanın dört bir yanındaki ekipman üreticileri, daha ağır koşullarda çalışan ve daha uzun ömürlü yağlar için Mobil Endüstriyel Yağları'na güveniyor. Tıpkı 40.000 saati aşan saha testiyle kendini ispatlamış Mobil Pegasus 1005 gibi... Mobil Endüstriyel Yağları sadece içinizi rahatlatmakla kalmaz, aynı zamanda üretkenliğinizi kıskanılacak seviyelere ulaştırır. Daha fazla bilgi için 0216-468 96 96 numaralı telefonu arayablllr veya www.mobilindustrial.com adresini ziyaret edebilirsiniz. Mobil © 2008 Exxon Mobıl Corporation. Mobıl ve Uçan At Tasarımı, Exxon Mobıl Corporation veya bağlı kuruluşlarının tescilli markalarıdır. lndustrlal Lubrlcants

1 •;".! • ... J l 1 ' Yakıt Fiyatlarının Güncel Karşılaştırma Tabloları için www.enerji-dunyasi.com, www.dogalgaz.com.tr, http://arastirma.dogalgaz.eom.tr/, veya www.tesisat.com.tr adreslerindeki sitelere bakınız. Güncel FONLU Elektrik Birim Fiyatları 01 EKİM 2011 tarihinden itibaren uygulanan TEDAŞ Geneli 2011 Yılı Tarifesi - Dağıtım Şirketinden enerji alan iletim sistemi kullanıcısı tüketiciler •', Tek Zamanlı Gündüz Puant Gece 'I'"" kr/kWh kr/kWh kr/kWh kr/kWh (*) Sanayi 16,278 16, 172 28,864 7,019 Dağıtım Sistemi Kullanıcıları Dağıtım Şirketinden Özel Tedarikçiden enerji alan tüketiciler için enerji alan tüketiciler için sistem kullanım sistem kullanım (*) Aktif Enerji (kr/kWh) Tek Zamanlı Gündüz Puant Gece Reaktif Enerji Aktif Enerji Reaktif Enerji kr/kVARh (kr/kWh) (kr/kVARh) İletim şalt sahalarının dağıtım şirketinin kullanımındaki OG baralarına özel hattı ile bağlı tek bir tüzel kişi durumundaki kullanıcılar " . Çift Terimli Tarife Sanayi 17,090 16,997 28,166 8,942 1 1 ,472 ITek Terimli Tarife Sanayi 18,045 17,945 29,876 9,342 11,472 2,667 11 ,472 N " > [ficarethane " 21 ,697 20, 134 32,826 10,981 11 ,472 3,870 11 ,472 C: ... "' " Diğer 1 20,655 19,185 31 , 116 10,582 11 ,472 3,870 1 1 ,472 ,:5 !El 1 i!! o Diğer2 21 ,697 20,134 32,826 10,981 11 ,472 3,870 1 1 ,472 C C i= iTarımsal Sulama 19,402 18,583 29, 118 10,987 11 ,472 4,974 1 1 ,472 (**) İletim şalt sahalarının dağıtım şirketinin kullanımındaki OG baralarına dağıtım şirketi hattı ile bağlı tek bir tüzel kişi durumundaki kullanıcılar � �ift Terimli Tarife Sanayi 19,256 19,156 31,087 10,552 11 ,472 3,877 11 ,472 [fek Terimli Tarife C"') Sanayi 20,001 19,899 32,084 11 ,112 11 ,472 4,304 11 ,472 " Ti carethane 25,659 24,096 36,788 14,943 1 1 ,472 7,147 11 ,472 C: ... "' " Diğer 1 24,757 23,271 35,329 14,576 1 1 ,472 7,147 11 ,472 :5 !2> i!! O Diğer 2 25,659 24,096 36,788 14,943 1 1 ,472 7,147 11 ,472 "' " .2 > t-- Tarımsal Sulama 21 , 154 20,168 32,861 11 ,015 1 1 ,472 7,562 11 ,472 Diğer Tüm Dağıtım Sistemi Kullanıcıları Çift Terimli Tarife Sanayi Orta Gerilim 19,733 19,630 31,942 10,752 11 ,472 3,877 11 ,472 Sanayi lorta Gerilim 20,638 20,531 33,224 11 ,379 1 1 ,472 4,304 11 ,472 !Alçak Gerilim 22,015 21 ,908 34,601 12,756 11 ,472 6,066 11 ,472 tTicarethane 26,021 24,426 37,372 15,090 11 ,472 7,147 11 ,472 ... 11 ,472 -=t' cı, Diğer 1 24,757 23,271 35,329 14,576 7,147 11 ,472 >Cl Diğer 2 25,479 23,931 36,497 14,870 11 ,472 7,147 11 ,472 cı, Mesken 24,316 22,972 35,411 14,003 7,029 14,168 ., Diğer 3 K.ô.l. Mesken 24,316 22,972 35,411 14,003 ., !Tarımsal Sulama 21 , 154 20, 168 32,861 11 ,015 11 ,472 7,562 11 ,472 j:: IAydınlatma 23,202 9,046 Notlar Dağının sistemine bağlı üreticilere tercih etmeleri halinde TEİAŞ tarafından belirlenen ilerim bölgeleri bazındaki üretici fiyatları uygulanır. (*) Koyu siyah fiyatlara FON PAY vb. yasal yükümlülükler ( % 2) x( % 1) olarak aynca ilave eclimiştir. "(**) İletim şalı sahalarının dağınm şirketinin kullanunındaki OG bacalarına dağının şirketi hattı ile bağlı tek bir tüzel kişi durumundaki kullanıcılar ve Diğer Tüm Dağının Sistemi Kullanıcıları için; Dağının Şirketinden enerji alan tüketiciler kapasite; güç bedeli 140 kr/Ay/Kw, güç aşun bedeli 279 kr/Ay/kW" 8 ENERJi DÜN YA$! EKiM 2011 Diğer-1: Hayır Kurumlan, Dernekler, VakıAar, Müzeler, Resmi Ok'1ll.lar,Resmi Yurtlar, Resmi Kurslar, SporTesisleri, Resmi Üniversite,Resmi Yüksek Ohıllar, Resmi Sağlık Kuruluşları, Kültür Balıkçılığı ve Kümes Hayvartlan Çiftliği Diğer-2: İçme ve k'1ll.lanına suyu ve tanmsal amaçlı soğuk hava depolan Çok zamanlı tarife uygulamasında Gündüz 06-17, Puanı 17-22, Gece 22-06 saatleri arasıdır. Eınreamade kapasite bedeli tüketicinin kurulu gücü dikkate alınarak uygulanır. Uygulanacak tarifeler her tüketici ve kullanıcı için ilgili bileşenlerden oluşan toplam tarifelerclir. Reakrif enerji tarifesi ilgili usul ve esaslarda belirtilen şartlar dahilinde uygulanır.

44 44 263 www.celikmotorfilo.com FiLO KiRALAMA

Haberler ■ Enerji İthalatının Faturası Ağırlaşıyor Ağırlıklı olarak petrol ve doğalgazdan oluşan Türkiye'nin ithal enerji faturası yılın ilk sekiz aylık döneminde yüzde 42.5 artışla 34 milyar doları aştı. Faturanın yıl sonunda 55 milyar dolara ulaşması, net ithalat tutarının ise 48 milyar dolarla rekor kırması bekleniyor. Türkiye'nin rekor boyutlara ulaşan cari açığına en büyük katkıyı yapan enerji ithalatı hızla büyüyor. Büyük bölümü petrol ve doğalgazdan oluşan ithal enerji faturası, yılın ilk sekiz ayında 34 milyar doları aştı. Faturanın yılın tümünde 55 milyar dolara kadar çıkabileceği, "net" ithalat tutarının ise 48 milyar dolar ile yeni rekor kıracağı tahmin ediliyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerinden yapılın hesaplamaya göre ham petrol, petrol ürünleri, doğalgaz, kömür ve elektrik gibi enerji maddeleri ithalaona ödenen fatura, ocak-ağustos döneminde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 42.5 oranında artarak 34 milyar 27.3 milyon dolar oldu. Anılan dönemde enerji, toplam ithalaon yüzde 21.3'ünü oluşturdu. Sekiz aylık enerji ithalatının 21 milyar 196.4 milyon dolarla en büyük bölümünü, "gizli veri" kapsamındaki ham petrol ve diğer ürünler oluşturuyor. TÜİK, bazı istatistiklerin açıklanmasında, mevzuat gereği "gizli veri" kriterine uyuyor. Bireysel verinin toplulaştırılması ile oluşturulan veri tablosunun herhangi bir hücresindeki istatistiki birim sayısının üçten az olması veya birim sayısı üç ve daha fazla olduğu halde bir veya iki istatistiki birimin hakim konumda olması durumunda ilgili hücredeki veri "gizli" kabul ediliyor. Bu dönemde gizli veri kapsamı dışında kalan petrol ve petrolden elde edilen ürünler ithalatı geçen yıla göre yüzde 36.5 artışla 9 milyar 937 milyon, doğal gaz ve mamul gaz ithalatı yüzde 41.4 artışla 2 milyar 81 milyon, taş, kok ve briket kömürü ithalatı yüzde 16.8 artışla 783 milyon, elektrik enerjisi ithalatı da yüzde 163.4 artışla 30,9 milyon dolar olarak gerçekleşti. Abu Dahi "World Future Energy" Zirvesi Türkleri Bekliyor Enerji ihtiyacı hızla artan Türkiye'de ortaya çıkan potansiyel dünyanın bir çok ülkesinden firmaların da ilgisini çekiyor. Abu Dabi'de 17-20 Ocak 2012 tarihleri arasında gerçekleştirilecek olan "Dünyada Enerjinin Geleceği" zirvesinde Türkiye öne çıktı. Sayıları yüzleri bulan geçmiş yıllar ile kıyaslanınca bu yıl zirveye Türkiye'den binlerce katılımcı bekleniyor. Türkiye'nin yenilenebilir enerji alanında bölgesinde ve dünyada bir üs konumunda olacağını düşündüklerini söyleyen Abu Dabi World Future Energy Zirvesi Direktörü Najji El Haddad, bu yıl Türkiye'nin ön sırada yer alacağını düşündüğünü açıkladı. Birleşmiş Milletlerden Ban Ki-Moon, İzlanda Başkanı, PorteI kiz Başbakanı gibiönemli isimlerin Abu Dabi ''World Future Energy" Zirvesi, çeşitli teşviklerle Türk firmaları piyasaya girecek havuza davet ediyor. Avrupa'daki kriz Türk firmaları için birleşme ve sarın almalar için önemli bir fırsat sunuyor. BM, Komisyona Türk Enerji Uzmanı Fatih Birol'u Davet Etti Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Ban K.i-mun, Merkezi Paris'te bulunan Uluslararası Enerji Ajansı baş ekonomisti Fatih Birol'u, BM'nin 2012'yi "enerji yılı" ilan etmesi dolayısıyla kurduğu yüksek seviyeli enerji komisyonuna davet etti. BM için dünyanın gelecektek.i enerji politikaları konusun1 0 ENERJi DÜNYASI EKIM2011 da eylem planı hazırlayacak uluslararası komisyonda, Fatih Birol ile birlikte Bil! Gates ve Mihail Gorbaçov gibi ünlü isimler bulunuyor. Fatih Birol, New York'ta BM Genel Kurulu çerçevesinde toplanacak komisyonda ilk sunumu da yapmak üzere Ban Ki-mun tarafından görevlendirildi.

. 623 . 723* KiSiNiN LEKTRiK iHTiYACINI RSILAYAN ENERJ. Hayatın yanında. . . -----------,00�-----

Haberler ■ EPDK 2012 Lisans Bedelleri Resmi Gazetede Yayımlandı Elektrik Piyasasında 2012 yılında uygulanacak olan lisans alına, yıllık lisans, lisans yenileme, lisans tadili ve lisans sureti çıkartma bedelleri belirlendi. Enerji Piyasası Düzenleme Kurulunun (EPDK) 18 Ağustos 2011 tarihli toplantısında aldığı karar, Resmi Gazete'de yayımlandı. Buna göre, üretim faaliyeti için "'c?)( leri için 200 bin lira, perakende satış lisansı başvurusunda bulunan dağıum lisansı sahibi tüzel kişiler için dağıum faaliyeti lisans alına bedelinin yüzde 10'u kadar; yıllık lisans bedeli, perakende satışı yapılan kilovatsaat başına 0,003 kuruş, lisans yenileme bedeli, lisans ENERJİ PiVASASI DÜZENLEME KURUMU lisans alacak bir girişimci kurulu gücüne göre artan miktarda olmak üzere 5 bin lira ile 250 bin lira arasında değişen miktarlarda ücret ödeyecek. Yıllık lisans bedeli, üretilen her kilovatsaat başına 0,003 kuruş, lisans yenileme bedeli ise lisans alına bedelinin yüzde 50'si kadar olacak. Lisans sureti çıkartma bedeli ise 1000 lira olarak belirlendi. Toptan satış faaliyetlerinde lisans alma bedeli özel sektör toptan satış şirketleri için 275 bin lira, yıllık lisans bedeli, toptan satışı yapılan kilovatsaat başına 0,003 kuruş, lisans yenileme bedeli, lisans alına bedelinin yüzde 50'si kadar, lisans tadili 5 bin lira, lisans sureti çıkartma bedeli ise bin lira olacak. Perakende satış lisans bedeli ise özel sektör perakende satış şirketalma bedelinin yüzde 50'si kadar, lisans tadili 5 bin lira, lisans sureti çıkartma bedeli ise 1000 lira olarak belirlendi. Organize Sanayi Bölgelerinde üretim faaliyeti için lisans alına bedeli, kurulu güce göre 5 bin lira ile 250 bin lira arasında değişecek. OSB'lerde yıllık lisans bedeli, üretimi yapılan kilovatsaat başına 0,003 kuruş, lisans yenileme bedeli, lisans alına bedelinin yüzde 50'si kadar, lisans sureti çıkartma bedeli de bin lira olacak. Organize Sanayi Bölgelerinde dağıum faaliyeti lisans alına bedeli ise 25 bin lira ile 750 bin lira arasında değişecek. Dağıtım faaliyetlerinde lisans yenileme bedeli, lisans alına bedelinin yüzde 50'si kadar, lisans tadili bedeli 5 bin lira, lisans sureti çıkartma da bin lira olarak belirleneli. Başkent Doğalgaz'a Çinliler Talip Oldu veren ENN Grup, Başkentgaz ihalesine Mehmet Emin Karamehmet ve Mehmet Kazancı ortaklığındaki şirketin parayı yatırmaması sonucu ihalesi iptal edilen Başkent Doğalgaz'a bu kez Çin'in en büyük kuruluşlarından ENN Grup talip. Grup, yerli bir ortakla ihaleye katılacak. BASKENTGAZ katılmak için Türkiye'ye geldi. Yerli bir ortakla Özelleştirme İdaresi Başkanlığı'na (ÖİB) başvuran Çinli şirketin ihaleye iddialı hazırlandığı belirtiliyor. 40 milyar yuan varlık ve 27 bin çalışanı olan ENN, doğalgaz depolama ve güneş enerjisi sistemleri Küresel krize rağmen 3. kez ihaleye çıkarılan Başkent Doğalgaz Dağıtım AŞ'ye Çinliler talip oldu. Çin'de yüzün üzerinde şehirde doğalgaz dağıtım hizmeti alanlarında da faaliyet gösteriyor. Özelleştirme İdaresi, Başkentgaz için son teklif verme süresini 27 Ocak 2012'ye uzatmıştı. Kendi Elektriğini Şelaleden Kendi Üretiyor Denizli'nin Güney ilçesinde bulunan Türkiye'nin 23. doğa harikası Güney Şelalesi'nin suyundan elektrik üreterek mesirelik alanı aydınlatmayı başaran girişimci Muzaffer Çelik, 7.5 kW elektrik üretti. Çelik, "Tesisimdeki dev buzdolapla11nı şelalenin suyundan elde ettiğim elektrik enerjisiyle çalıştırıyorum. Alabalık havuzunun havalandırmasını ve fırını da aynı enerjiyle ısıtıyorum" dedi. 5 yıl önce restoranına elektrik almak için yaklaşık 40 bin lira masraf çıkarıldığını belirten Çelik, "Şelaleye eşsiz güzel1 2 ENERJi OÜNYASI EKIM2011 !iğini veren su, 20 metre yukarıdan aşağıya döküldükten sonra baraj gölüne karışıyordu. Bu suyu değerlendirmek için arayışa girdim. Sudan kullanacağı elektrik enerjisini kendisi üreten balık çiftliklerini gezdim. 5 bin liralık harcama yaparak şelalenin baraj gölüne dökülen suyunun üçte birini kanal içine alarak kurduğum tribünden geçmesini sağladım. Tribünden geçen su tekrar baraj gölüne karışıyor. Bu sayede 7.5 kilovat elektrik enerjisi üretmeyi başardım. Kurduğum sistemle 5 yıldır elektrik faturası da ödemiyorum" dedi.

pro-per energy servıces ENERJİDE PROFESYONEL ÇÖZÜMLER.. HİDROELEKTRİK SANTRALLERDE • Makine ve Ekipman Temini • Proje Danışmanlığı • Elektromekanik Montaj • İşletme & Bakım Hizmetleri. GAZ TÜRBİNLERİ, BUHAR TÜRBİNLERİ VE ENERJİ SANTRALLERİNDE • Makine ve Ekipman Temini • Orjinal Yedek Parça Temini • Elektromekanik Montaj • İşletme & Bakım Hizmetleri • 7/24 Planlı & Arıza Bakım Hizmetleri • Uzun Dönem Bakım Kontratı Pro-Per Energy Services Kasap Sokak, No:4, Ozden Konak Apt., K:1, D:1, Esentepe, 34394 lstanbul /TURKEY T: +902123475151 1 F: +902123475165 info@pro-per.net I www.pro-per.net

Haberler ■ "Geri Dönüşümlü HES" Projesiyle Birim Zamanda Daha Fazla Enerji Üretilecek Fırat Üniversitesi (FÜ) tarafından hayata geçirilen "Geri Dönüşümlü HES" adlı projeyle, küçük ve orta güç kapasitesindeki hidroelektrik santralle rinde suyun daha verimli kullanılarak birim zamanda daha fazla enerji üretilmesi hedefleniyor. Projeyi gerçekleştiren FÜ Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Öğretim Görevlisi Dr. Cihat Tuna, "Geri Dönüşümlü HES" adında bir çalışına yaptığını anlatarak, çalışmayla yapılmış olan veya proje ve inşa aşamasındaki HES'lere ilave edilecek birtakım küçük tesisler yardımıyla santralin birim zamanda daha fazla enerji üretmesini sağladıklarını kaydetti. Sistemin çalışma şeklinin suyun daha verimli kullanılmasını esas aldığını ifade eden Tuna, şöyle konuştu: "Santralden çıkan su bir havuza alınıyor. Burada rüzgar ve güneş gibi yenilenebilir enerji kaynaklarından elde edilen enerjiyi kullanan pompalar kuruluyor. Bunlar vasıtasıyla santralden çıkan suyun bir miktarı santralin üst kısmında tribünlere gelecek olan suyu barındıran yükleme havuzuna tekrar basılıyor. Burada su sürekli döngü hareketi yaparak tribünlere geliyor. Böylece suyun bir miktarını iki kez kullanmış oluyoruz. Bu kısım sürekli bir devridaim hareketi yaparak enerji ar tırılmış oluyor. Kullandığımız çıkıp giden suyun bir kısmını yenilebilir enerji kullanarak tekrar tribünlere gelmesini sağlıyoruz. Tesisin zaten ürettiği enerjinin yanında ek ve sürekli bir enerji takviyesi tesise kazandırılmış oluyor." Tuna, sistemin HES'in kendi maliyetine göre daha küçük bir yatırımla eklenmesiyle karlılığın artarak kısa sürede hem kendisinin hem de HES'in amorti etme süresini 3-4 yıl kısaltacağını, ayrıca yeni sistemin yenilenebilir enerji kaynaklı olduğu için çevresel değeri olduğunu belirtti. EPDK Akaryakıt Firmalarını İzlemeye Aldı Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), benzin ve motorin fiyatlarını izlemeye aldı. Kurul, şirketlere motorin türleri arasındaki (katkılı-katkısız) fiyat farkrnın giderilmesi için 26 Ekim 2011 taıihine kadar süre verdi. EPDK Başkanı Hasan Köktaş, tüketicilere ''.Akaryakıt, istasyonlardaki fiyat panolarına bakılarak alınmalı" uyarısı yaptı. Son aylarda dağıtım şirketlerine ilave, bayiler arasında da rekabetten kaynaklanan ciddi fiyat avantajlarının söz konusu olduğunu söyleyen Köktaş, ''.Ama tüketiciler, alışkanlık gereği hiç panolara bakmadan pompaya girip benzin alıyor. Bu, doğru değil. Mutlaka fiyatlar incelenmeli" dedi. Köktaş'a göre tüketici bu farkı yakalamalı. Genelde sürücüler fiyat panolarına bakmadan istasyondan akaryakıtını alıp çıkıyor, fiyat kontrolü yapmıyor. Oysa EPDK, tüketiciler fiyatları rahat görebilsin diye her istasyona 'dev pano asma' zorunluluğu getirdi. Şirketler ve bayiler, fiyatları burada görünür bir şekilde duyuruyor. Tüketici avantajlı fiyat nerede ise oradan akaryakıt almalı. Araç sahipleri genelde 'kaliteli-kalitesiz' akaryakıt endişesiyle istasyon değişimine pek yanaşmıyor. EPDK Başkanı Hasan Köktaş, bu konuya da açıklık getirdi: "Lisanslı dağıtım şirketi ve bayilerin sattığı bütün ürünler aynı kalitededir. Sürücüler rahat olmalı. Bunun kontrolü yapılıyor. Kalitesiz ürün satışı mümkün , 4 ENERJi DÜNYASI EKiM 2011 değil. Satılsa bile denetimlerde hemen tespit edilip, bayi veya şirketle ilgili gerekli işlemler yapılır." Köktaş'ın sürücülere öne- ' risi, mutlaka fiyat kontrolü yaptıktan sonra akaryakıt alınmalı. Fiyat avantajlarından tüketiciler faydalanmalı. Köktaş ayrıca, EPDK mevzuatında tüketicileri koruyan, mağduriyetlerini önleyici düzenlemelere de dikkat çekerek, "Mağdur olan sürücüler mevzuatta yazan süreci izleyerek bize başvurabilir." hatırlatması yaptı. EPDK mevzuatına göre araç sahiplerinin, yakıtla ilgili şikayetleri için öncelikle fış, fatura gibi resmi belgeleri almaları gerekiyor. EPDK, akaryakıt sektöründe ilk olarak 20 Haziran 2009'da tavan fiyat uygulaması yapmıştı. 20 Haziran öncesi şirketleri akaryakıt fiyatlarının mevzuata uyumlu bale getirilmesi konu sunda uyaran Kurul, şirketlerin aynı uygulamaya devam etıneleri üzerine harekete geçti. EPDK, akaryakıt fiyatlarının kanuna ve serbest piyasa şartlarına aykırı olduğuna karar vererek, benzin ve motorin fiyatlarına 2 ay süreli tavan fiyat koydu. Bu süre içerisinde satış fiyatlarını Kurul belirledi. Uygulamayla benzinmotorin fiyatlarında 20 kuruş civarı indirim yaşandı. Ancak Maliye'nin aynı tutarda ÖTV artışınagitmesi, tavan fiyat indirimini ortadan kaldırdı.

Haberler ■ Kyoto Protokolü'nün Geleceği Belirsiz Küresel ısınma ile mücadele için 1997 yılında oluşturulan Kyoto Protokolü, insan kaynaklı karbon kirliliğinin üçte birinden azını oluşturan zengin ülkelerin emisyonunu kapsıyordu. Protokolün ilk fazı 2012 yılının bitiminde sona erecek. Avustralya ve Norveç yeni protokol üzerinde müzakereler yapılmasını önerirken yeni protokolün 2013 yılında hazır olmasını beklemenin gerçekçi olmadığını ifade ediyorlar ve hedeflenen tarihin 2015 olması gerektiğini belirtiyorlar. Gelişmekte olan ülkeler ise, Kyoto'nun zengin ülkelerin karbon azaltımına ilişkin daha sıkı taahhütlerde bulunmalarını sağlayacak şekilde genişletilmesinde ısrar ediyorlar. Yeni protokol ile büyük ekonomilerin emisyonların azaltılması konusunda daha güçlü adımlar atması için çağrıda bulunulurken faaliyetlerin standartlaştırılması ve yapılan faaliyetlerin kıyaslanabilmesi için bir ortak bir sistem oluşturulması öneriliyor. Avrupa Birliği Baş İklim Müzakerecisi Artur Runge-Metzger "Uluslararası iklim müzakerelerini önümüzdeki yıllarda nasıl ileri götürebileceğimizi ortaya koymaya çalışıyoruz. Durban'da gerçekleştirilen toplantılarda ortaya konulan konuların tüm ülkeler için yeni bir iklim altyapısı oluşturulmasında hayati bir öneme sahip olduğunu düşünüyorum" dedi. KKTC'de Yenilenebilir Enerji Yasa Tasarısı Onaylandı KKTC, Yenilenebilir Enerji Yasa Tasarısı'nı oybirliğiyle onayladı. Yasa, elektrik üretiminde çevre dostu yeni yöntemlerin kullanılmasını öngörüyor. Tasarıyla ilgili ilk sözü alan CTP Gazimağusa Milletvekili Teberrüken Uluçay, uzun zaman üzerinde taruştıkları tasarıyı komiteden oybirliğiyle geçirdiklerini, genel kuruldan da geçeceğini söyledi. Uluçay, dünyada yenilenebilir enerjiye kayma bulunduğunu ve alternatif enerji kaynakları arasında yenilenebilir enerjinin tercih edildiğini vurgulayarak, K.ıbrıs'ta da güneşin elektrik üretmede önemli bir kaynak olduğunu anlattı. Meclis Başkan Yardımcısı, CTP Lefkoşa l\ılilletvekili Mustafa Yektaoğlu, dünyanın artık yenilenebilir enerjiye ne kadar hızla varabileceğini hesapladığını çünk-ü petrol ve gaz kaynaklarının sınırlı ömrü kaldığı söyledi. Yektaoğlu, insanlığın yeni enerji kaynaklarına ihtiyaç duyduğunu, Kıbrıs'ın 365 gün güneşli bir ülke olduğıınu, bunun değerlendirilmesi gerektiğini kaydetti. Yektaoğlu, 2020'de AB'de yenilenebilit enerjinin yüzde 20'ye ulaşmasının hedeflendiğini anlato. Libya'nın Elektrik Altyapısını Türk Şirketleri Yenileyecek Libya Geçiş Hükümeti ile varılan anlaşmayla iç savaşta çöken elektrik altyapısının yenilenmesini ihaleye çıkılmadan Türk şirketleri yapacak. Muammer Kaddafı'nin devrilmesinin ardından Libya Geçiş Hükümeti, Libya'nın 10 milyar doları bulan elektrik sistemlerinin, Türk şirketler tarafından kurulmasını kararlaştırdı. Elektrik malzemelerinin üretimi için de dev tesislerin kurulması kararlaştırıldı. Başbakan Erdoğan'ın, Libya ziyaretinde varılan enerji işbirliği anlaşmasının teknik ayrıntıları, Ulusal Geçiş Konseyi Yürütme Kumlu'nun enerji işlerinden sorumlu üyesi Awat El Barisi'nin, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıld.ız'ı ziyaretiyle netleşti. Buna göre, Ener16 ENERJi DÜNYASI EKIM2011 ji Bakanlığı Libyalı yetkililer ile birlikte, Libya'nın elektrik dağıtıın sisteminin kurulması için bir master plan hazırlayacak. Master plan, kısa, orta ve uzun vadede elektrik sisteminin kurulması için yapılması gereken planları içerecek. Söz konusu planın hazırlanmasının ard.ından da, şirketler elektrik sisteminin kurulması için çalışmalara başlayacak. Devam eden işler niteliğinde olacak Libya'nın elektrik dağıtıın sisteminin kurulması için yeni ihaleye çıkılmayacak. Ülkenin acil olarak elektriğe kavuşması için bu ülkede faaliyet gösteren Türk şirketlerinden yararlanılacak. Yetkililer, ülkenin elektrik dağıtım sisteminin tamamen yeniden kurulacağını belirterek, sistemin maliyetinin 1O milyar dolar seviyesinde olacağını bildirdiler.

ENPRO Plaza Kader Sok. No: 34 06700 GOP Ankara TURKEY Jhone: +90 312 428 66 99 Fax: +90 312 428 66 29 enpro@enpro.com.tr www.enpro.com.tr PRO PROFESSIONAL APPROACH iN POWER PROJECTS

Haberler ■ Şahdeniz-2 Anlaşması İmzalandı İzmir'de 25 Ekim'de gerçekleşen TürkiyeAzerbaycan Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi toplantısının ardından Başbakan Erdoğan ve Cumhurbaşkanı Aliyev'in yanı sıra iki ülkeden bakanların katılımıyla gerçekleşen bir basın toplantısı düzenlendi. Erdoğan ve Aliyev'in tutanaklarını imzaladığı toplantıda iki ülke arasında enerji ve gaz iletiminden meteorolojiye, iletişimden polis eğitimine kadar değişik konularda işbirliği ve mutabakat anlaşmaları imzalandı. Toplantıda Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız ile Azerbaycan Enerji ve Sanayi Bakanı Natik Aliyev arasında, "Şahdeniz 2" projesi kapsamında Azerbaycan'dan gaz alımını ve iletimini öngören hükümetler arası anlaşma imzalandı. Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması anlaşması Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan ile Azerbaycan Ekonomik Kalkınma Bakanı Şahin Mustafayev, Stratejik Ortaklık ve Karşılıklı Yardım Anlaşmasının Onay Belgelerinin Teatisine İlişkin Protokol ile Türkiye Cumhuriyeti Diploması Akademisi ile Azerbaycan Diplomasi Akademisi arasında İşbirliğine İlişkin Mutabakat Zaptı Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Feridun Sinirlioğlu ve Azerbaycan Dışişleri Bakan Yardımcısı Halef Halefov tarafından imzalandı. İmzalanan anlaşmalarla ilgili değerlendirmelerde bulunan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, Türkiye'ye gaz satışı ve Türkiye üzerinden Avrupa'ya gaz transferine ilişkin hükümetlerarası anlaşma ile Şahdeniz2'nin önünde bir engel kalmadığını söyledi. Yıldız, "2017 sonu 2018'in başı itibariyle Şahdeniz-2 gazı Türkiye'ye ve Avrupa'ya ulaştırılıruş olacak" dedi. Devlet Su İşleri HES Yapmayacak Devlet Su İşleri (DSİ) Genel Müdürü Akif Özkaldı, DSl'n.in elindeki projelerin tamamlanmasının ardından hidrolik santral yapmayacağını söyledi. Özkaldı, "Hidrolik santrallerin özel sektör marifetiyle yapılmasını öngörüyoruz. Biz de içme suyu ve tarımsal sulama projelerine odaklanacağız" dedi. DSİ'nin kuruluşundan bugüne kadar toplam 58 santral ve 706 baraj yaptığını vurgulayan Özkaldı, DSİ tarafından içme suyu, baraj, enerji, taşkın koruma gibi projelere bugüne kadar yaklaşık 48 milyar dolar harcandığını bildirdi. Özkaldı, bu yatırımların ülkeye katkısının ise 130 milyar doları bulduğunu vurguladı. Akif Özkaldı, "Türkiye kendi kendine yetebilen, fakat su stresi olan bir ülkedir. Bunun anlamı şu; suyu bol kullanma, dikkatli, ekonomik ve tasarruflu kullan demektir" diye konuştu. Jeotermal 3 Milyar Dolarlık Yatırım Portföyüne Ulaştı Enerji ve Çevre Sektör Kurulu Türkiye İstişare Toplantısı, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Maden Tetkik ve Arama (MTA) Genel Müdür Yardımcısı Hayrullah Dağıstan'ın katılımıyla Van'da gerçekleştirildi. Toplantının açılış konuşmasını yapan Enerji Sektör Kurulu Başkanı Mustafa Albayrak Türkiye'nin kendi üreteceği enerji kaynaklarına yoğunlaşması gerektiğini söyledi. Toplantıda konuşan MTA Genel Müdür Yardımcı Hayrullah Dağıstan'lı "Jeotermal potansiyelimizin tamamının harekete geçirilmesi halinde, entegre kullanımlarla birlikte; 3 milyon kişinin, 500 bin konutun enerji ihtiyacının sağlanması ile yıllık 400 milyon dolar döviz tasarrufu sağlanacaktır. 30 bin dönüm sera alanının ısıtılınası ile birlikte 30 bin kişiye istihdam ve sadece seracılıkta 4 milyar dolarlık gelir sağlanacaktır" dedi. Dağıstan yatırımcılara jeotermal enerji kaynaklarının ortaya çıkaracağı ve yatırım yapılabilecek alt sektörleri de şöyle açıkladı: "Elektı·ik üretimi için türbin üretimi, Dağı1 8 ENERJi DÜNYASI EKiM 2011 tını ve üretim için izolasyonlu boru üretimi, kabuklaşma-korozyon problemini gidermek için kimyasal inhibitör üretimi, Isıtma uygulamaları için eşanjör, pompa ve ilgili parçaların üretimi, sera uygulamaları için gerekli araç gereç üretimi, jeotermal kaynakları aramak, geliştirmek ve üretmek için sondaj makine üretimi ile sondajcılık faaliyeti girişimi, uygulamalar için plan, proje, fizibilite ve mühendislik ve Know-how sektörü" Dağıstan ''Jeotermal enerji son yıllarda gerçekleştirilen arama çalışmalarının artırılınası, yenilenebilir enerji (YEI<:) Kanunu ve 5686 sayılı jeotermal Kanunu ile yatırım güvenliğinin sağlanınası,getirilen teşvikler ve MTA tarafından keşfedilen ve ön çalışmaları tamamlanan jeotermal sahaların yatırımcıya ihale yolu ile devri gibi önemli gelişmeler sayesinde yaklaşık 3 milyar dolarlık yatırım portföyüne ulaşmıştır" diyerek konuşmasını tamamladı.

Schneider Electric'in entegre rüzgar santrali çözümleri verimlilik sağlar ve bakım maliyetlerinizi azaltır. Tek bir tedarikçiden komple çözümler Rüzgar gücü yıllar içinde önemli bir gelişim gösterdi. Artık, verimliliğin optimum düzeye getirilmesini ve rüzgar santrallerinden kar edilmesini sağlayan çözümler sunabiliyoruz. Peki, oyunun kurallarını değiştiren bu farklılığa yol açan şey nedir? Yanıtı çok basit: OG toplamadan denetime kadar rüzgarla ilgili tüm operasyonu yöneten ve size güvenilir ve güvenli bir şebeke bağlantısı sunan, enerji verimliliği çözümleri. En hızlı şekilde daha yüksek bulunabilirlik ve verimlilik Enerji üretiminizden en üst düzeyde yararlanmanızı hem sermaye hem de işletme giderlerini düşürmenizi sağlayan üç yeni çözüm sunuyoruz: > OG toplama: Daha iyi bir servis sürekliliği ve garantili verimlilik sunan rüzgar enerjisine özel bir OG toplama çözümü sunuyoruz. > Şebeke bağlantısı: Şebeke bağlantınızın elektrik şirketinin gerekliliklerine uygun olmasını ve en üst düzeyde elektrik üretimini sağlayarak hem sermaye hem de işletme giderlerinizi düşürebilirsiniz. > Denetim: Uzaktan çalıştırma ve denetim olanakları sunan yenilikçi sistemimiz sayesinde, enerjiyi mümkün olan en kesin şekilde ölçebilirsiniz. Nasıl avantajlı konuma gelebilirsiniz? Bu işte, doğru ortağı seçmek çok büyük bir fark yaratabilir. Bu yüzden tek bir tedarikçiden komple bir çözüm almak ve bu güvenilir ortağın Schneider Electric olmasını sağlamak çok önemlidir. Yatırımınızı destekleyen ortak tasarım olanakları ve performans garantisiyle, projenizin başlangıcından bitimine kadar ve tesisin tüm kullanım ömrü boyunca sorunsuz işleyeceğinden emin olabilirsiniz. Rüzgar enerjisi çözümleri kataloğumuzu ücretsız yüklemek için www.SEreply.com adresimizi ziyaret edin. Şifre 10628P Entegre çözümler karlılığınızı arttırır OG toplama İşletme ihtiyaçlarına uyum sağlayacak şekilde tasarlanan ürünlerle, OG toplama çözümümüz türbinlerinizi korur ve elektrik üretimini mümkün olan en üst düzeye çıkarır. Şebeke bağlantısı Kesinti süresini azaltan, maliyetleri düşüren ve maksimum hizmet sürekliliği sağlayan şebeke bağlantısıyla ekipmanlarınızın ömrünü uzatın. Merkezi denetim Yenilikçi denetim çözümümüz sayesinde, üreticisi kim olursa olsun, farklı tesislerdeki rüzgar santrallerini gerçek zamanlı olarak izleyin. Make the most of your energy Sc�ııeider c; E I e c t r i c· ©201O Schneider Electric lndustries SAS, AII Rights Reserved. Schneider Electric and Make the most of your energy are owned by Schneider Electric, or its affiliated companies in the United States and other countries. • 998-2761_TR. 35 rue Joseph Monier, CS 30323, 95506 Rueil Malmaison Cedex (France) Tel. +33 (O) 1 41 29 70 00 Bayraktar Sk. No:16/B 34750 Küçükbakkalköy, Alaşehir, lstanbul (Türkiye) Tel: 444 30 30 www.schneider-electric.com.tr

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=