Makale O sistemine bağlı elektrik üretim santrallerinde gerçekleştirilecek rehabilitasyonlar, EÜAŞ ile işbirliği yapılarak ENTSO-E Avrupa Kıtası Senkron Bölgesi şartlarını sağlama konusunda yönlendirilmektedir. 2.UCTE Projesi Avrupa Birliği 2007 yılı Mali İşbirliği Programlaması kapsamında finansman sağlanarak halen yürütülmektedir. Bu Proje kapsamında çalışmalar, Kuruluşumuz, EÜAŞ ve TÜBİTAK-Uzay uzmanları ile 2. Proje kapsamında görev alacak olan UCTE üyesi Elektrik İletim Şirketleri (AMPRION, HTSO, ESO EAD, Swissgrid, RTE, TERNA, EMS) uzmanlarınca yürütülmektedir. Projede ayrıca Roma Üniversitesi, Varna Üniversitesi, Rostock Üniversitesi ve ODTÜ görev almaktadır. Santrallerin kontrol sistemlerinin optimizasyonu çalışmaları için kontrol sistemlerinin üretici firmalarından uzmanlarla da işbirliği yapılmaktadır. Olası bölgelerarası salınımların sönümlendirilmesi için; büyük hidrolik santrallerin governor sistemlerinin uygun olarak ayarlanması, önemli büyük santrallerde ikaz sistemleri (PSS) ayarlarının yapılması, mevcut STATCOM teçhizatı ile bölgelerarası salınımların meydana gelmesi durumunda sönümlendirici tepki verilecek şekilde kontrol sisteminin düzenlenmesi konularında Proje kapsamında çalışmalar sürdürülmektedir. Ülkemizde mevcut bazı büyük ark ocaklarındaki SVC teçhizatının, bölgelerarası salınımların ortaya çıkması halinde bunları sönümlendirmek üzere, kontrol sistemlerinin modifikasyonu konusundaki çalışmalar da devam etmektedir.Türkiye'nin ENTSO-E sistemine tam üyeliği, I .UCTE Projesi kapsamında yapılan teknik analizler sonucunda belirlenen alınması gerekli önlemlerin 2.UCTE Projesi kapsamında gerçekleştirilmesi, gerekli iyileştirmenin sağlanması ve deneme paralel işletme döneminin başarıyla tamamlanmasıyla mümkün olabilecektir. 4. UCTE PROJE GRUBU I .UCTE Projesi ve 2.UCTE Projesi kapsamında yürütülen çalışmalara paralel olarak, Türkiye elektrik sisteminin UCTE sistemine bağlantısı çalışmaları kapsamında UCTE Yürütme Kurulu tarafından 23 Mart 2006 tarihinde UCTE Proje Grubu (ENTSO-E Proje Grubu olarak yeniden isimlendirilmiştir) atanmıştır. Türkiye elektrik sisteminin UCTE sistemine bağlantısı çalışmaları kapsamında UCTE Yürütme Kurulu tarafından 23 Mart 2006 tarihinde UCTE Proje Grubu atanmıştır. Proje Grubu üyeleri NEK (Bulgaristan), HTSO (Yunanistan), RTE (Fransa), HEP (Hırvatistan), TERNA (İtalya), EMS (Sırbistan), E.ON (Almanya), E-TRANS (İsviçre) ve Kuruluşumuz uzmanlarıdır. Türkiye Elektrik İletim Sisteminin UCTE İletim Sistemine Bağlantısı çalışmaları Dinamik Çalışma Grubu Başkanı (RWE) ve Statik Çalışma Grubu Başkanı'da (HTSO) Proje Grubu çalışmalarına katılmaktadır. ENTSO-E Proje Grubu tarafından; Türkiye elektrik sisteminin UCTE sistemine bağlantısı yukarıda kısaca özetlenen I .UCTE Projesi ve devamında 2. UCTE Projelerinin takibi, ENTSO-E Avrupa Kıtası Senkron Bölge102 ENERJi ve ÇEVRE DÜNYASI NiSAN2012 si sistemine bağlantı öncesi yapılacak testlerin, ilave teknik çalışmaların ve hazırlanacak raporların izlenmesi ve değerlendirilmesi, bağlantı öncesi gerekli anlaşmaların hazırlanması, Türkiye elektrik sisteminin ENTSO-E Avrupa Kıtası Senkron Bölgesi sistemine bağlantısı Projeleri ( I.UCTE ve 2.UCTE Projeleri) sonuçlarına göre belirlenecek önlemlerin uygulanmasının değerlendirilmesi ve izlenmesi, izole ve paralel deneme çalışmalarının izlenmesi ve sonuçlarının değerlendirmesi, sonuçlara göre Türkiye elektrik sistemi senkronizasyonu hakkında ENTSO-E Yönlendirme Komitesine öneride bulunulması işleri yürütülmektedir. ENTSO-E Proje Grubu çalışmaları kapsamında kuruluşumuzca ilk aşamada; Aylık Frekans Kontrol Performans Raporları, GüçÜretim Dengeleri Raporu, Gerilim ve Reaktif Güç Kontrolü Raporu, Savunma Planı Raporu ve Sistem Toparlanma Planı, Gerilim Kararlılığı ve Reaktif Güç Kontrolü Raporu, Yük Tevzi Organizasyonu Raporu ile TEİAŞ ve Market Yapısı Raporu hazırlanmış olup bu raporlar ENTSO-E Proje Grubu tarafınca onaylanmıştır. Ayrıca UCTE Proje Grubu üyelerinin de katılımı ile gerçekleştirilen testlerde konvansiyonel termik santral, kombine çevrim ve doğal gaz santrallerinde birer ünitenin frekans kontrolüne katılım testleri yapılmıştır ve başarılı olarak değerlendirilmiştir. Türkiye elektrik sistemi sekonder frekans kontrolü teknik özellikleri UCTE Proje Grubu üyeleri ve kuruluşumuz yetkililerinin de katılımıyla Gölbaşı Milli Yük Tevzi Merkezi'nde yapılan çalışmalar neticesinde incelenmiş ve gerekli düzenlemeler yapılmıştır. 4. 1 . ENTSO-E Bağlantısı ve Deneme İşletme Dönemi 18 Aralık 2009 tarihinde Avrupa Kıtası Senkron Bölgesi ile Türkiye elektriksisteminin bağlantısı için yöntem ve alınacak önlemler konusundaanlaşma imzalanmıştır. ! 1-24 Ocak 20 1O tarihlerinde sistem puant yük koşulu izole testleri, 22 Mart5 Nisan 20 1O tarihlerinde de sistem minimum yük koşulu testleri başarıyla tamamlanmıştır. İzole İşletme testi sırasında Türkiye elektrik sisteminde önemli bir üretim ve yük kaybı sırasında sistem performansının değerlendirilmesi amacıyla sırasıyla önceden belirlenen santral devre dışı edilmiş ve yük atılmıştır. Bu şartlar altında sistem performansı incelenmiştir. Buna ilave olarak test süresinde frekans kayıtları alınarak sistem performansı değerlendirilmiştir. İzole İşletme testine ilave olarak, ENTSO-E senkron bölge genişleme prensipleri gereği Türkiye elektrik sistemi sistem işletme güvenirliği ve kalitesi ile ilgili gözlem yapılması amacıyla bir yıl boyunca deneme paralel işletme testine tabii tutulacaktır. Türkiye elektrik sisteminin ENTSO-E Avrupa Kıtası Senkron Bölgesi sistemi ile senkron paralel işletilmesi konusunda yürütülen teknik çalışmalar başarıyla sürdürülmektedir. 18 Eylül 20 1O tarihinde Türkiye elektrik sistemi ENTSO-EAvrupa Kıtası senkron bölgesi şebekesine bağlanmış ve deneme paralel işletme çalışmaları başlatılmış olup, bu kapsamda ENTSO-E
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=