Teknik Bilgi O Kojenerasyon ve Trijenerasyon Uygulamaları Çevresel ve Ekonomik Etkileşimleri Emel Esendir Makine Mühendisi (M.Sc.) - Proje Mühendisi İLTEKNO İleri Teknoloji Mühendislik Dünya nüfusunun her geçen gün artması, teknolojinin gelişerek insan yaşamını kolaylaştıracak ürünleri çoğaltarak kullanımını yaygınlaştırması, dünyada kişi başına düşen enerji tüketimini artırmaktadır. Bu da dünyada enerji üretiminin zorunlu olarak artmasına sebep olmaktadır. Dünya enerji ihtiyacı 20 1O yılında 12.4 milyar T EP civarında olmuştur. Bu değerin 2020 yılında 15.4 milyar TEP olacağı tahmin edilmektedir. Sanayi Gelişiminin Doğurduğu Küresel Sorun: "ENERJİ" ÇÖZÜM Kojenerasyon Nedir? Kojenerasyon, enerjinin hem elektrik hem de ısı formlarında aynı sistemden beraberce üretilmesidir. Bu birliktelik, iki enerji formunun tek tek kendi başlarına ayrı yerlerde üretilmesinden daha ekonomik neticeler oluşturmaktadır. Kojenerasyon sistemlerinde motor soğutma sıvıları ve egzoz gazından elde edilen ısı enerjisi genellikle iklimlendir92 ENERJİ ve ÇEVRE DÜNYASI NISAN2012 me, sıcak su, buhar veya kızgın su -kızgın yağ üretiminde kullanılır. Yaz mevsiminde genellikle ihtiyaç duyulan ısı miktarı daha düşüktür, bu durumda elektrik üretim prosesinden açığa çıkan atık ısı absorbsiyonlu ehiller vasıtasıyla iklimlendirme veya mevsimden bağımsız proses kullanımına yönelik olarak soğutma enerjisine dönüştürülebilir. Çevresel Etkiler Atmosfere verilen değişik kirleticilerin miktarı kullanılan yakıtın tipine bağlı olarak değişmektedir. Bileşik ısı-güç üretim tesislerinde yakıt olarak yaygın şekilde doğal gaz kullanılmaktadır. Bunun sonucunda kömürün yanması sonucu meydana gelen kül ve kükürt oksitler ile fuel-oil'in sebep olduğu diğer emisyonlar doğalgaz yakıtlı kojenerasyon santrallerinde ortaya çıkmamaktadır. Enerji üretiminde, çevresel etkilerin dikkate alınması ile birlikte enerji santrallerindeki atıklar konusu ve özellikle baca gazı konusu oldukça önemli bir hale gelmiştir. Santral bacalarından atılan gazların başlıcaları; S02, NOx ve C02'dir. Bu üç gaz santraldeki yanmanın ürünü olarak açığa çıkar. S02 gazı, ya baca gazı arıtma ya da yanma sisteminde değişik teknikler (akışkan yataklı sistemler vb. gibi) kullanılarak, kabul edilebilir seviyelere çekilmektedir. Yakıt olarak doğal gaz tüketildiğinde S02 gazı oluşumu söz konusu değildir. Sıvı yakıt kullanıldığı (petrol türevi) takdirde yakıttaki sülfür oranına bağlı olarak S02 ortaya çıkar. Kojenerasyonda asıl emisyon sorunu NOx ile ilgilidir. Küçük bir bölgede meydana gelen yanma, yanma sıcaklığının yüksek olmasına yol açar. Bu sebepten dolayı NOx oluşumu artar. Son teknolojik gelişmeler (alevin yayılması
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=