Makale o Türkiye Enerji Politika ve Stratejileri Zeynep GÜNAYDIN T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Özet Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı (ETKB) 20I0-2014 Dönemi Stratejik Planında, Bakanlığımızın orta ve uzun vadeli amaçları ve hedefleri ile bunlara ilişkin stratejileri yer almaktadır. Planda, "enerji arz güvenliği" stratejik teması çerçevesinde petrol, doğal gaz, kömür, yenilenebilir enerji kaynakları, elektrik enerjisi, enerji piyasaları ve tabii kaynaklarımıza ilişkin üretim, yatırım ve işletme faaliyet/eri değerlendirilmiş, öncelikli alanlara ilişkin beş yıllık amaç ve hedefler belirlenmiştir. Bu çalışmada, Planda enerji arz güvenliği stratejik teması çerçevesinde yer alan hedeflerin gerçekleşmeleri izlenerek Türkiye'nin enerji politikaları ve stratejilerinin değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. 1. Giriş Enerji sektörü, ülkelerin kalkınma politikaları içinde hayati önem taşıyan stratejik bir alan niteliğindedir. Dünyada nüfus artışı, sanayileşme ve kentleşme olguları, küreselleşme sonucu artan ticaret olanakları doğal kaynaklara ve enerjiye olan talebi giderek artırmaktadır. Enerji arzgüvenliği, ülkemiz için de önemini korumaktadır. Ülkemizin enerji arz güvenliği bağlamında son yıllarda, enerji piyasamızın rekabete dayalı ve şeffaf bir piyasa anlayışı çerçevesinde yeniden yapılandırılması, yerli ve yenilenebilir kaynak potansiyelimizin tespiti ve kullanımı, nükleer enerjinin elektrik üretimine dahil edilmesi, enerji verimliliği ve yeni enerji teknolojilerinden yararlanılması gibi alanlarda yasal ve teknik çalışmalarla önemli aşama kat edilmiştir. 2. Enerji Arz Güvenliği Ülkemiz enerji sektörünün temel dinamiklerine bakıldığında; yüksek talep artışı ve buna bağlı olarak yüksek yatırım ihtiyacı, ithalat bağımlılığının yüksekliği ve bu bağlamda yerli ve yenilenebilir kaynakların önemi, yüksek yenilenebilir enerji kaynak potansiyeli, yüksek verimlilik potansiyeli ve jeopolitik konumun getirdiği avantajlar öne çıkan hususlardır. Ülkemizin, artan enerji talebimiz ile karşılaştırıldığında özellikle petrol ve doğal gazda yerli kaynaklarının göreceli olarak azlığı petrol ve doğal gazda enerji ithalatını beraberinde getirmektedir. 78 ENERJi ve ÇEVRE DÜNYASI KAS1M -ARAL1K 2012 Serhat AKPINAR T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Mevcut durumda ülkemizin ithal bağımlı lık oranı o/o 70 seviyesindedir. Bu bağlamda ülkemizin enerji arzında kaynak, teknoloji ve altyapı çeşitlendirilmesinin artırı lmasına büyük önem verilmektedir. 1990 yılından itibaren yıllara göre dışa bağımlılık oranı ile yerli üretimin talebi karşılama oranı Grafik l 'de verilmiştir. 2007 yılından sonra yerli üretimin talebi karşılama oranı artarken dışa bağımlılıkta azalma göze çarpmaktadır. 2.1. AMAÇ- 1 : Yerli Kaynaklara Öncelik Verilmek Sureti İle Kaynak Çeşitlendirmesini Sağlamak Hedef 1 . 1 Plan dönemi içerisinde, yerli petrol, doğal gaz ve kömür arama faaliyetlerinin artırı lması sağlanacaktır. Hedef 1.2 Yapımına başlanan 3.500 MW'lık yerli kömür yakıtlı termik santrallerin 20 1 3 yılı sonuna kadar tamamlanması sağlanacaktır. Hedef 1 .3 2014 yılına kadar nükleer santral inşasına başlanacaktır. Ülkemizin kömür potansiyelini daha doğru bir şekilde belirleyebilmek için ise 2005 yılı ndan itibaren başta Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü (MTA) ve Türkiye Kömür İşletmeleri (TKİ) olmak üzere, ilgili kuruluşlarımızın imkanları seferber edilerek bir kömür arama hamlesi başlatılmıştır. Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı TPAO tarafından Karadeniz'de dünyanın en büyük şirketleri ile ortaklık ku- -Dı}a Bağımlılık Oranı -Yerli Üretimill Talebi Kar�lama Oranı{%) %80 �-------------------' '7 ',5% 7t, 4t.4 72•6" 70,3% %60 .,__ ________ ______ ,_______________ - -ı- - ¾40 ... ı-. �� ----1-- "'L.....ı...._ .....................1-1.--- %20 -- - - ·-··----------·- Grafik I. Dışa bağımlılık ve yerli üretimin talebi karşılama oranları (%).
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=