Enerji ve Çevre Dünyası 98. Sayı (Kasım-Aralık 2012)

Makale o tına indirecek kaynak ülke çeşitliliği sağlanacaktır. Hedef 5.4Ulusal petrol stoklarının güvenli düzeyde muhafazasının sürdürülmesi sağlanacaktır. Petrol ve doğal gaz alanlarında kaynak çeşitliliğinin sağlanması ve ithalattan kaynaklanan riskleri azaltacak tedbirlerin alınması amacının sağlanmasına yönelik olarak TPAO Genel Müdürlüğü tarafından yürütülen yurt dışı yatırım ve operasyonlar, bugün özellikle Hazar Bölgesi, Ortadoğu, Kuzey Afrika ve Güney Amerika'da sürdürülmektedir. 201O ve 20 1 1 yıllarında yurt dışında gerçekleştirilen ham petrol ve doğal gaz üretimi Tablo S'te verilmiştir. Tablo 5. Yurtdışı Ham Petrol ve Doğal Gaz Üretimi 2010 201 1 Petrol (bin varil) 8.100 7.500 Doğalgaz (milyon sm3) 502 467 Kuzey Marmara ve Değirmenköy'deki doğal gaz depolama tesislerinin 2,1 milyar m3 olan kapasitesi 201 1 yılı itibarıyla 2,661 milyar m3 olmuştur . Tuz Gölü Doğal Gaz Yeraltı Depolama Projesi'nin 201 1 yılı içerisinde yapım sözleşmesi imzalanmış olup, 8 yıl sürmesi planlanan proje kapsamında 1 2 adet depo oluşturularak yaklaşık I milyar m3 işletme gazı depolanması sağlanacaktır. İlk 6 deponun 2015-2016 döneminde, ikinci 6 deponun 2018-2019 döneminde devreye alınması planlanmakta olup, proje için Dünya Bankası kredisi kullanılmaktadır. Doğal gaz arz güvenliğinin ve kaynak ülke çeşitliliğinin sağlanması amacıyla bazı ülkelerle temaslar devam etmektedir. Bu çerçevede doğal gaz arz çeşitliliğini hedefleyen projeler şunlardır: • Trans -Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı Projesi • Türkiye - Türkmenistan Doğal Gaz Boru Hattı Projesi • Arap Doğal Gaz Boru Hattı Projesi • Irak -Türkiye Doğal Gaz Koridoru Projesi • Katar LNG Alımı ve Katar - Türkiye Doğal Gaz Boru Hattı Projesi • Nabucco Doğal Gaz Boru Hattı Projesi Bu projelerden Trans-Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı Projesi kapsamında 2017 itibariyle yıllık 16 milyar m3 üretimin hedeflendiği Şahdeniz Faz il Sahası gazının 6 milyar m3'ünün Türkiye'ye taşınması planlanmaktadır. Türkiye - Türkmenistan Doğal Gaz Boru Hattı Projesi kapsamında 16 milyar m3 Türkmen gazının Türkiye'ye taşınması planlanmaktadır. Arap Doğal Gaz Boru Hattı Projesi ile yıllık 6,6 milyar m3'1ük gazın Suriye üzerinden Türkiye'ye iletilmesi öngörülmektedir. Irak -Türkiye Doğal Gaz Koridoru Projesi'nde ve gerek Katar'dan LNG alımı konusunda gerekse muhtemel Katar - Türkiye Doğal Gaz Boru Hattı Projesi'nde henüz netleşmiş miktarlar olmamakla birlikte burada bahsi geçen bütün projelerin ülkemizin doğal gaz arz çeşitliliğine katkı sağlaması beklenmektedir. 82 ENERJİ ve ÇEVRE DÜNYASI KAS1M-ARAL1K2012 Tablo 6. Doğal Gaz İthalatı Gerçekleştirilen Ülkelerin Payları (%) Rusya iran Azerbaycan Cezayir Nijerya Spot 2010 46 24 14 12 4 o 201 1 55 2 1 10 1 1 3 0,4 Doğalgaz ithalatı toplam 6 ülke ile imzalanmış 8 ayrı doğal gaz ve sıvılaştırılmış doğal gaz alım ve satım anlaşması kapsamında sürdürülmektedir. 20 1 O ve 20 1 1 yıllarında doğal gaz ithalatı gerçekleştirilen ülkelerin payları Tablo 6'da verilmiştir. 201 1 yılı doğal gaz ithalat verilerine göre en fazla ithalat gerçekleştirdiğimiz ülke olan Rusya Federasyonu'nun payı% 55 olarak gerçekleşmiştir.Ülkemiz petrol piyasasında arz güvenliğinin sağlanması amacıyla kamu ve özel sektörün elindeki mevcut petrol stoklarını düzenlemeye yönelik Ulusal Petrol Stok Ajansı Kanun Tasarısı Taslağı çalışmalarına ilişkin süreç devam etmektedir. Hedefe ilişkin olarak Petrol İşleri Genel Müdürlüğü bünyesinde oluşturulacak Daire Başkanlığı seviyesinde yeni bir yapılanmaya gidilmesi planlanmaktadır. 11/02/2011 tarihi itibariyle depolama lisansı kapsamındaki toplam stok kapasitesi 4,7 milyon m3 ve rafineri lisansı sahiplerinin toplam kapasitesi 5,94 milyon m3 olup toplam kapasite 10,64 milyon m3 olarak gerçekleşmiştir. 3. Sonuç Enerji sektöründe gerek maliyet ve fiyat artışları gerekse artan elektrik enerjisi talebi çerçevesinde, birçok ülkede arz güvenliğinin sağlanması konusunda yeni tedbirler alınmakta, mevcut piyasa yapıları ve kuralları yaşanan deneyimler ve karşılaşılan sorunlar çerçevesinde yenilenmekte, piyasa mekanizmaları arz güvenliğini sağlayacak tedbirlerle güçlendirilmektedir. Ülkemizde de dünya ortalamasının üzerinde gerçekleşmeye devam eden talep artışı ve buna bağlı olarak artan yatırım ihtiyacı, yeni tedbirler alınmasını zorunlu kılmaktadır. Bu kapsamda, Stratejik Planımızın uygulama sonuçlarına ilişkin izleme ve değerlendirme süreci içerisinde ortaya konulan hedeflerin ne ölçüde gerçekleştirildiğinin sistematik olarak takip edilmesi ve raporlanması çalışmaları yürütülmektedir. 201O ve 20 1 1 yıllarına ilişkin gerçekleşmeler genel olarak değerlendirildiğinde; gelişmelerin büyük ölçüde stratejik amaç ve hedefler doğrultusunda olduğu, bir kısım hedeflere ilişkin yetersizliklerin ise alınacak tedbirlerle önümüzdeki dönemde giderilebileceği kanaatine varılmaktadır. Kaynaklar • ETKB Kurumsal Verileri Bu bildiri, ICCI 2012 'de bildiri olarak sunulmuştur.

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=