Piyasalar: Avrupa'daki Faaliyetler Kaynak, OMV petrol firması 1974 yılında ham petrol ararken, bunun yerine sıcak su bulduğunda belirlenmişti. Kaynak günümüzde I 00LJs kullanılabilir akış hacmi sağlamaktadır. Viyana havzasında mevcut potansiyelin 300 MW,h olduğu tahmin edilmektedir. Bu potansiyelin kullanılabilir hale gelmesi durumunda, hali hazırda Viyana'da % 18 olan yenilenebilir bölgesel ısınma oranı %46'ya fırlayacaktır. Wien Energie Femwarme'de !sınma Ağı Planlama Başkanı olan Aarno Rapottnig'e göre, yüksek potansiyelin yanı sıra düşük CO2 arındırma giderleri de derin jeotermal enerji uygulamalarının kabul görmesinde etkili olmuştur. Viyana'nın yeni yerleşim bölgesi olan Apsem'de ısınma için yenilenebilir enerjinin daha yüksek oranlarda kullanımı için çeşitli seçenekler incelemeye alınmıştır. Güneş ısısı enerjisi ile kıyaslandığında jeotermal enerji, herhangi bir depolama gereksinimi göstermeden yıl boyunca sabit olarak ısı sağlamaktadır. Şirket toplam yatırım giderlerinin yaklaşık 45 milyon avro olacağını tahmin etmektedir. Ağ kurulumunu hesaba katmadan, sadece ısı üretimi için gerekli olan tutar ise yaklaşık 15 €/MWh olacaktır. Fransız Jeotermal Enerji Derneği AFPG'nin Başkanı olan Christian Boissavy, "!sıtmave soğutma için jeotermal enerji çekici bir seçenektir zira hem rekabet gücü yüksektir, hem de her yere kurulabilir" demiştir. Bu beyan, sondaj esnasında kaynak bulunduysa ve aynı zamanda kaynak da verimli ise geçerlidir. 35°C üzerinde olan sular ısıtma için kullanılabilir. 90°C üzeri ise elektrik üretimine olanak sağlar. Derin jeotermal enerjinin hali hazırda tüm Avrupa'da 121 bölgesel jeotermal ısıtma sisteminde kullanıldığını ve bunların işletme kapasitesinin toplam 4.700 MW,h olduğuna dikkat çeken Boissavy, 42 sistemle bu alanda Fransa'nın liderliği sürdürdüğünü eklemiştir. Münih Teknik Bilgi O Yenilenebilir Enerji yakınlarındaki Molasse Havzasında ise Almanya, hali hazırda planlanan ve inşa halinde olan dağıtım ağı ile birlikte 64 jeotermal proje yürütmektedir. Fransa ise tekrar, yılda beş ila altı yeni kuyu açmayı planlamaktadır. 2007 yılında yeni kuyu açımı için verilen destekler kaldırılmıştı. Her ne kadar kaplıca bölgelerinde odaklanmış olsa da, Macaristan'da jeotermal enerji uzun yıllardır kullanılmaktadır. Uygun jeolojik şartlar nedeniyle İzlanda son yıllarda bu konuda büyük gelişme göstermiştir. Sırbistan ve Türkiye de artarak mevcut potansiyellerinden faydalanmaktadırlar. Boissavy, 2015 yılına kadar tüm Avrupa'da 200 yeni jeotermal ısınma bölgesi kurulacağına be bunların 4.000 MW,h yenilenebilir ısıtma kapasitesi olacağına inanmaktadır. Teknoloji: KIE sistemleri sadece yüksek sıcaklıklarda çalışmaktadır Jeotermal enerji söz konusu olduğunda, ısı ya yer altı sularında (hidrotermal), ya da kayalarda (petrotermal) depolanmaktadır. "Dürtülü petrotermal" veya geliştirilmiş jeotermal sistemler (GJT) hali hazırda deneme evresindedir ve Boissavy bunların toplam potansiyellerinin 150 MWth civarında olduklarını tahmin etmektedir. Yüksek maliyetleri nedeniyle, belki de GJT sistemlerin kombine ısı ve elektrik (KIE) sistemleri olarak geliştirilmesi daha uygun olacaktır. 2008 yılında, Fransa'nın Alsace bölgesinde, Soultz'da, 1.5 MW elektrik üretim kapasiteli, ORÇ (organik Rankine çevrimi) yöntemini kullanan deneme amaçlı bir GJT devre girdi. 200°C sıcaklık elde edilen 5 km derinliğe iki ekstraksiyon ve bir reenkelsiyon kuyusu vuruldu. Daha önceleri arama amaçlı açılan 3.6 km derinlikteki bir kuyu ise, jeotermal sıvı olarak kullanılan tuzlu suyun geri beslenmesi için kullanıldı. Yüzeyde tuzlu su, ORÇ tesisinin çalışma sıvısı olarak isobütana ısı enerjisi Viyana'daki kaynak 1974 yılında bulunmuştu. 2015 yılında Viyana'daki yeni bir yerleşim bölgesine 40 MW kapasiteli jeotermal tesisinden ısınma sağlanması amacı ile sondaj ve inşaat işleri başlamıştır. Fotoğraf: Wien Energie/ Christian Hofer Kayaların geçirgenliğini artırmak üzere, Soultz'da ölçümlemeler yapılmıştır. Çevresel şüpheler nedeniyle, hidrolik testlerin yanı sıra, kimyasal testler de yapılmıştır. Bulgulardan biri de, deneme çalışmaları esnasında uygulanan 1 2 €-et/ kWh tarifenin petrotermal jeotermal enerjiyi destekleme üzere artırılması gerekliliği idi. Bu nedenle de birçok ülke, jeotermal elektrik için uygulanan tarifede artış yapmıştır. Fransa'da artık kWh başına 20 ila 28 €-et ödenmekte, Almanya'da ise bu ücret 25 €-et veya petrotermal teknoloji kullanıldığında 30 €-et olarak belirlenmiştir. Günümüzde, ısı ve elektrik kojenerasyonu için 500 MW,h jeotermal enerji kullanılmaktadır. Jeotermal santrallerle ilgili ana husus, elde edilen sıcaklığın genelde sıcak buhar kullanan türbinleri çalıştırmak için yeterli olmamasıdır. Standart bir türbinin çalıştırılması için gerekli olan buhar basıncının elde edilmesi için en az 200°C sıcaklık gerekmektedir. Bunu sağlayabilmek içinse, daha düşük kaynama değeri olan maddeler kullanılENERJi veÇEVRE DÜNYASI OCAK- şusAr2013 69
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=