DÄ°LEK AÅžAN

Taksim Danışmanlık Hizmetleri Kurucu Genel Müdürü Global Raporlama Uzmanı

Karbon sızıntısı (ya da kaçağı), katı iklim politikaları uygulayan bir ülkenin-iÅŸletmelerin, üretimini iklim konusunda daha gevÅŸek emisyon kısıtlamaları olan baÅŸka ülkelere kaydırması sonucunda ortaya çıkan yüksek karbon emisyonlarını ifade ediyor. Bunu yapan ülkeler kendi yerel emisyonlarını ciddi oranda azaltırken küresel emisyonların artmasına neden olabilir. Günümüzde yüksek nüfuslu ve teknoloji anlamında geliÅŸmiÅŸ ülkeler, özellikle enerji yoÄŸun endüstriyel faaliyetlerini az geliÅŸmiÅŸ veya geliÅŸmekte olan ülkelere aktararak karbon kaçaklarını artırabilmektedir.

Küresel ısınma ve iklim deÄŸiÅŸikliÄŸi konusunda 1990’lardan itibaren baÅŸlatılan küresel mücadele içerisinde karbon sızıntılarının tespit edilmesi, ölçülmesi, raporlanması ve azaltılması konuları büyük öneme sahiptir. Bu konuda Avrupa BirliÄŸi’nin emisyon ticaret sistemi (ETS) sürdürülebilir çözüm taahhütleri sunarken küresel ölçekte de birtakım düzenlemeler getirilmektedir. Bunların bazıları pratikte hayata geçirilirken bazılarının da uzun vadede uygulanması hedeflenmektedir. Karbon kaçaklarına en bariz örneÄŸi ABD ve AB gibi geliÅŸmiÅŸ toplumları verebiliriz. Bu bölgelerdeki karbon emisyonları uzun yıllar dır düÅŸme eÄŸiliminde; ancak Çin ve Hindistan gibi son yıllarda geliÅŸmekte olan ülkelerde karbon emisyonları hızla artmaktadır. Bu ülkelerdeki sera gazı emisyonlarındaki artış ağırlıklı olarak yerel büyümeden, nüfusun ve haliyle tüketimin artmasından kaynaklanmaktadır. Fakat zengin ülkelerdeki ÅŸirketlerin maliyetleri azaltmak ve emisyonlarla ilgili düzenlemelerden kaçınmak için yabancı ülkelerde fabrikalar kurduÄŸu ve böylece küresel sera gazı emisyonlarının artmasına ve çevresel kirliliÄŸi tetiklemesine neden olduÄŸunu söyleyebiliriz.

Karbonun fiyatlandırılması ve emisyon vergilerinin getirilmesi buna bir nebze çözüm olabilirken iklim deÄŸiÅŸikliÄŸinin önlenmesi veya etkilerinin azaltılması için daha uzun vadeli ve sürdürülebilir çözümler gerekmektedir.

Yazının devamı için tıklayın