ULUSLARARASI ENERJİ AJANSI (IEA)

IEA tarafından yayınlanan özel bir rapora göre, politika yapıcılar ve şirketler dünyanın elektrik şebekelerini iyileştirmek ve genişletmek için hızla harekete geçmezse, iklim değişikliğiyle mücadele ve güvenilir elektrik tedariki sağlama çabaları riske girebilir.

Şebekeler, bir asırdan fazla bir süredir evlere, fabrikalara, ofislere ve hastanelere elektrik sağlayarak elektrik sistemlerinin omurgasını oluşturmuştur ve elektriğin enerji sistemlerindeki rolü arttıkça bunların önemi de artacaktır. Ancak dünya çapında türünün ilk örneği olan şebeke stoklarını sunan yeni Elektrik Şebekeleri ve Güvenli Enerji Geçişleri raporu, güneş, rüzgar, elektrikli arabalar ve ısı pompaları gibi temel temiz enerji teknolojilerinin hızlı büyümesine ayak uyduramadıklarına dair işaretler buluyor. Rapor, politikalara daha fazla dikkat ve yatırım yapılmadığı takdirde, şebeke altyapısının erişim ve kalitesindeki eksikliklerin, küresel ısınmayı 1,5 °C ile sınırlama hedefini ulaşılamaz hale getirebileceği ve enerji güvenliğini zayıflatabileceği konusunda uyarıyor. Rapor için gerçekleştirilen ayrıntılı bir ülke bazında analize göre, tüm ulusal iklim ve enerji hedeflerine ulaşmak için 2040 yılına kadar 80 milyon kilometre enerji hattının eklenmesi veya değiştirilmesi gerekecek; bu miktar, mevcut küresel şebekenin tamamına eşit. Şebekelerin işleyişi ve düzenlenmesine ilişkin büyük değişiklikler de hayati öneme sahipken, genel olarak sabit kalan şebekelere yapılan yıllık yatırımın 2030 yılına kadar ikiye katlanarak yılda 600 milyar ABD dolarının üzerine çıkması gerekiyor.

Sorunlar şimdiden ortaya çıkıyor. Rapor, şebekeye bağlanmak için yeşil ışığı bekleyen büyük ve büyüyen bir yenilenebilir enerji projesi kuyruğunu tanımlıyor ve bu projelerin 1.500 gigawatt değerindeki gelişiminin ileri aşamalarında olduğunu belirtiyor. Bu, geçen yıl dünya çapında eklenen güneş PV ve rüzgar kapasitesinin beş katıdır.

IEA İcra Direktörü Fatih Birol "Birçok ülkede gördüğümüz son temiz enerji ilerlemesi eşi benzeri görülmemiş bir gelişme ve iyimserliğe neden oluyor, ancak hükümetler ve işletmeler dünyanın elektrik şebekelerinin yeni küresel enerji ekonomisine hazır olmasını sağlamak için bir araya gelmezlerse bu durum tehlikeye girebilir. hızla gelişiyor. Bu rapor neyin tehlikede olduğunu ve yapılması gerektiğini gösteriyor. Bugün şebekelere yatırım yapmalıyız, yoksa yarın çıkmazla karşı karşıya kalacağız" dedi.

Elektriğin rolünün güçlü bir şekilde büyümeye devam etmesi ve şebekelere olan talebin artması bekleniyor. Elektrikli arabalar ve ısı pompaları gibi yeni teknolojilerin benimsenmesi, elektriğin daha önce fosil yakıtların hakim olduğu alanlara doğru genişlemesi anlamına geliyor. Bu arada ülkeler hızlı bir şekilde yenilenebilir enerji projeleri ekliyor; son müşterilere güvenilir tedarik sağlamak için bunları elektrik sistemlerine bağlamak için daha fazla enerji hattına ve yüksek işlevli dağıtım şebekelerine ihtiyaç duyuyorlar. Buna dağıtım şebekelerinin dijitalleştirilmesi ve talep yanıtı ve enerji depolama yoluyla daha fazla esneklik sağlanması da dahildir.

Rapor için geliştirilen yeni bir senaryo olan Şebeke Gecikmesi Vakası, şebeke yatırımının yeterince hızlı artırılmaması ve şebekelere yönelik düzenleyici reformların yavaş olması durumunda ne olacağını inceliyor. 2030 ile 2050 arasındaki kümülatif karbondioksit (CO2) emisyonlarının, daha yüksek fosil yakıt tüketimiyle sonuçlanan yenilenebilir enerji kaynaklarının daha yavaş piyasaya sürülmesi nedeniyle neredeyse 60 milyar ton daha yüksek olacağını tespit ediyor. Bu, son dört yılda küresel enerji sektöründen kaynaklanan toplam CO2 emisyonuna eşdeğerdir. Bu, küresel sıcaklık artışını Paris Anlaşması hedefi olan 1,5 °C'nin oldukça üzerine çıkaracak ve 2 °C'yi aşma ihtimali %40 olacak.

Raporda fark yaratabilecek çeşitli stratejik eylemler belirleniyor. Bunlar arasında, elektrik sistemlerini daha dayanıklı hale getirmek ve artan güneş ve rüzgar enerjisi paylarını daha iyi entegre etmelerine olanak sağlamak için ülkeler içinde, ülkeler arasında ve bölgeler arasında şebeke ara bağlantılarının genişletilmesi ve güçlendirilmesi yer alıyor. Rapor, hükümetlerin, şebekelerin yenilenebilir enerjide daha da güçlü bir büyümeye hazırlanmasını sağlamak için büyük ölçekli iletim projelerini desteklemesini tavsiye ediyor. Ayrıca şebeke geliştiricilerini ve operatörlerini, geleceğin şebekelerinin daha dayanıklı ve esnek olmasını sağlamak için dijitalleşmeyi benimsemeye teşvik ediyor.

Şebekelerin modernizasyonu ve genişletilmesine yönelik uzun teslim süreleri nedeniyle kararlı eylem ihtiyacı acildir. Yeni şebeke altyapısının planlanması, izin verilmesi ve tamamlanması genellikle 5 ila 15 yıl sürer; bu süre, yeni yenilenebilir enerji projeleri için 1 ila 5 yıl, elektrikli araçlar için yeni şarj altyapısı için ise 2 yıldan azdır.

Dünya çapındaki ülkelerde şebeke altyapısının iyileştirilmesi ve genişletilmesi, daha güçlü bir uluslararası işbirliği gerektirecektir. Çin dışındaki gelişmekte olan ekonomiler, elektrik talebindeki güçlü artışa ve enerjiye erişim hedeflerine ulaşmaya yönelik devam eden çabalara rağmen son yıllarda şebeke yatırımlarında bir düşüş gördü. Dr Birol, "Gelişmekte olan dünyanın elektrik şebekelerini inşa etmek ve modernize etmek için ihtiyaç duyduğu kaynaklara sahip olmasını sağlamak, uluslararası toplum için önemli bir görevdir" dedi. "Önde gelen ekonomiler, finansmanı harekete geçirerek, teknolojiye erişim sağlayarak ve politikalara ilişkin en iyi uygulamaları paylaşarak insanların yaşamlarını iyileştirmeye, sürdürülebilir kalkınmayı güçlendirmeye ve iklim değişikliği risklerini azaltmaya yardımcı olabilir" dedi.