SHURA ENERJİ DÖNÜŞÜM MERKEZİ 

Karbonsuzlaşma ile birlikte yaşanacak dönüşüm sürecinde en çok tartışılan konulardan biri, bu dönüşümün istihdamda yaratacağı etkiler ve bu etkilerin adil dönüşüm çerçevesinde ele alınmasıdır. Dönüşümün sosyoekonomik etkilerini ölçmek amacıyla yapılan çalışmalar, ulusal düzeydeki etkilerin boyutunun küçük olduğunu göstermekle birlikte, bu tür makro çalışmaların bölgesel düzeyde yaşanabilecek büyük ölçekli olumsuz etkileri saptayamadığı bilinmektedir.

Bu çalışma, Türkiye için kısa ve orta vadede karbonsuzlaşma faaliyetlerinin merkezinde yer alacağı öngörülen kömür (madencilik ve elektrik üretimi) ile Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (SKDM) kapsamındaki sektörlerdeki dönüşümün istihdam üzerinde yaratacağı bölgesel riskleri ölçmeyi ve bunlara yönelik politika önerileri geliştirmeyi amaçlamaktadır. Ulusal, Bölgesel, İl ve İlçe Bazında İstihdam Görünümü ve Özellikleri Türkiye’nin mevcut istihdam stratejisi, yeni yatırımlar aracılığı ile yeni istihdam imkanları yaratmak ve böylelikle işsizliği azaltmaya odaklanmaktadır. 

Türkiye’nin 2021’de net sıfır karbon hedefini açıklamasının ardından, yapılan çalışmalarda ve yayınlanan politika dokümanlarında adil dönüşüm özellikle istihdam boyutuyla odak noktalardan biri haline gelmiştir. Bu kapsamda, 2021’de yayınlanan Yeşil Mutabakat Eylem Planı adil dönüşüm kapsamında istihdam başlığı içermemiş, ancak 2022’de Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı (ÇSGB) koordinatörlüğünde hâlâ çalışmalarını sürdüren “Adil Geçiş Politikaları İhtisas Çalışma Grubu” (İÇG) kurulmuştur. 2022’de toplanan İklim Şurası’nın sonuç raporunda “yerinde istihdam”, “insana yakışır istihdam”, “sosyal koruma” ve “çalışanların refahı” kavramlarının vurgulandığı, istihdam politikalarının bölgesel kalkınma ile ilişkilendirildiği kararlar yer almıştır. Son dönemde yayımlanan yeşil ve dijital dönüşümü odağına alan 12. Kalkınma Planı gibi ulusal plan dokümanlarında da yeşil dönüşüm sürecinden çalışanların olumsuz etkilenmemesi için adil geçiş mekanizmalarının kurulması hedeflenmektedir.

Yazının devamı için tıklayın