Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) BaÅŸkanı ve Sabancı Üniversitesi Ä°stanbul Uluslararası Enerji ve Ä°klim Merkezi (IICEC) Direktörü Onursal BaÅŸkanı Dr. Fatih Birol, Kuzey Amerika’nın da hızlı bir giriÅŸ yapmasıyla küresel enerji piyasasının hızla geliÅŸtiÄŸine dikkat çekti. Fatih Birol, özellikle ABD, Kanada ve Meksika gibi ülkelerin önemli enerji bölgeleri olma yönünde çok önemli adımlar attığını ve güneÅŸ enerjisi konusunda da çok büyük hızla ilerlediÄŸini belirterek, ÅŸöyle konuÅŸtu:

“IEA’nın yenilenebilir enerji konusunda yeni yayınlanan raporda çok çarpıcı bulgular var. Bunlardan önemli bir tanesi 2016 yılında kurulan enerji santrallerinin %50’sinden fazlası ‘nın güneÅŸ enerjisi kaynaklı olması. DoÄŸalgaz ve petrol %50’den azını oluÅŸturuyor. Bu çok çok önemli – dikkat edilmesi gereken bir nokta. Son zamanda elektrikli araçlar da çok önem kazandı ve ulusal ve uluslararası düzeyde konuÅŸulmaya baÅŸlandı.”

DijitalleÅŸmenin de enerji sektörünü etkileyen bir baÅŸka etkenin olduÄŸunu belirten Fatih Birol, bu durumun hem üretim hem de tüketim alışkanlıklarını ciddi ÅŸekilde etkileyeceÄŸini söyledi. Birol, IEA’nın bu ay dijitalleÅŸmenin etkilerine yönelik bir rapor yayımlayacağını ifade etti.


2016’da küresel olarak toplam 1.7 trilyon dolarlık enerji yatırımı yapıldığına iÅŸaret eden Fatih Birol, ÅŸu deÄŸerlendirmeyi yaptı:
“2016’da küresel enerji yatırımlarının bir önceki yıla göre düÅŸtüÄŸünü görüyoruz. Petrol ve gaz sektöründe de önemli bir düÅŸüÅŸ var. Tarihte ilk defa elektrik sektörüne yapılan yatırımlar petrol ve gaz sektörünün ötesinde. Yani; elektrik sektörü petrol&gaz sektörüne göre cazibe teÅŸkil ediyor. Büyük yatırımcılar tabii ki ABD, Avrupa.. Ancak yatırımların yapıldığı istikametlerin başında Çin geliyor. ABD, kaya petrolü üretiminde ciddi bir ilerleme kaydetti ve artış devam edecek gibi görünüyor. ABD’de sadece kaya petrolü üretiminin Irak petrol üretim rakamları düzeyine ulaÅŸtı. Kaya petrolünün küresel petrol piyasasında önemli bir hale geldiÄŸini görüyoruz.”
DoÄŸalgaz üretiminde de ciddi bir artış olacağını öngörüldüÄŸünü söyleyen Fatih Birol, ÅŸöyle devam etti:
“OrtadoÄŸu, Çin, Avustralya ana oyuncular olacak gibi. Ama yine en büyük ülke. ABD, küresel doÄŸalgaz üretimindeki büyümenin %40 ABD kaynaklı. Önümüzdeki 5 yılda ABD ve Avustralya Sıvı DoÄŸalgaz (LNG) ile küresel ihtiyacın büyük bir çoÄŸunluÄŸunu karşılayacak. Kaya petrolünün artışı LMG ihracatını da etkiliyor. Artık bu konuda Türk Hükümeti’nin de çok önemli adımlar attığını söyleyebiliriz. Küresel elektrik üretim piyasasında kömür ve doÄŸalgaz kullanımlarında yavaÅŸ bir büyüme söz konusu. Nükleer enerji kullanımındaki büyümenin temel nedeni ise Çin. Onay almış projeler baz alınarak yapılmış hesaba göre 5 yıl içinde üretilecek enerjinin üçte ikisinin kaynağı yenilenebilir enerji olacak.”

GÜNEÅž ENERJÄ°SÄ°NÄ°N MALÄ°YETÄ° 3 YILDA YARIYA Ä°NDÄ°


Türkiye’de yaz aylarından önce YEKA Projesi’nin sonucu olarak fiyatlarda düÅŸüÅŸ yaÅŸandığını söyleyen Fatih Birol, ÅŸöyle konuÅŸtu:
“GüneÅŸ enerjisinin maliyeti son 3 yılda yarıya indi. Herhangi bir ÅŸeyin fiyatı 3 yılda yarıya inerse bu çok önemli bir geliÅŸmedir. 2020’ye kadar da bir kere daha yarıya ineceÄŸini düÅŸünüyoruz. Yenilenebilir enerji kullanımındaki artış çevre ve iklim ile ilgili kaygılardan dolayı deÄŸil, maliyetlerde oluÅŸan iyileÅŸtirmeye dayanıyor. Enerji verimliliÄŸi, günümüzde dünya çapında enerji kullanımının önemli bir kısmı olmakla birlikte herhangi bir standarda tabi deÄŸil. Dünyada kullanılan enerjinin %68’i ile ilgili herhangi bir verimlilik standardı yok. Enerji güvenliÄŸi halihazırda politikaların belirlenmesinde önemli bir taÅŸ olmalıdır. Tanap projesi gibi projelerin planlanandan daha önce bitirilmesi önemli bir geliÅŸme. ABD’nin pazarda güçlü bir oyuncu haline gelmesiyle Petrol pazarlarında yeni bir dönem baÅŸladı. Bu yeni dönemde fiyatlar 1-2 yıl kadar bu düzeyde devam edebilir. Avustralya, ABD, Katar gibi ülkeler LNG üretmeye devam edecek. Çevreyle ilgili bu zorlukları aÅŸabilmek için küresel seviyede çok kapsamlı çaba göstermek gerekiyor.”