GeliÅŸmiÅŸ ülkelerin enerjide dışa bağımlılığı azaltma stratejilerinde önemli payı olan jeotermal, karbonsuzlaÅŸtırma ve temiz enerji geçiÅŸi politikalarında da kritik rol üstleniyor. Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) ve Avrupa Konseyi gibi uluslararası kuruluÅŸların deÄŸerlendirmelerinde öne çıkan vurgu jeotermal olurken, dünyanın bu alanda en zengin kaynaklarına sahip ülkesi Türkiye, bu büyük dönüÅŸümün öncülerinden biri olmaya aday.

2050’YE KADAR BEÅž KAT ARTACAK

Jeotermal kaynaklı enerji üretiminde dünyanın 4’üncü, Avrupa’nın ise lider ülkesi olan Türkiye’nin taşıdığı büyük potansiyele dikkat çeken Jeotermal Enerji DerneÄŸi (JED) Yönetim Kurulu BaÅŸkanı Ali Kındap, bu alanda yapılan yatırımların, ülkelere çevresel ve ekonomik sürdürülebilirlik açısından uzun vadeli fayda saÄŸladığını belirtti.

Bugün dünyada 20 bin Megavat (MW) seviyesinde olan jeotermal kaynaklı elektrik enerjisi kurulu gücünün 2050’ye kadar beÅŸ kat artarak 100 bin MW seviyesine ulaÅŸacağının öngörüldüÄŸünü kaydeden Kındap, IEA ve Avrupa Konseyi’nin bu yöndeki politika önerileri ile jeotermalin adeta yeniden keÅŸfedildiÄŸi bir döneme girdiklerine iÅŸaret etti.

 KÜRESEL TALEBÄ°N 140 KATINI KARÅžILAYABÄ°LÄ°R

Türkiye’nin bu yatırım iklimindeki rolünü de deÄŸerlendiren Ali Kındap, “IEA’nın öngörüsü, proje maliyetlerinin düÅŸmeyi sürdürmesi ile jeotermal enerjinin, 2050'ye kadar küresel elektrik talebindeki artışın yüzde 15'ini karşılayabileceÄŸi yönünde. Bugün jeotermal enerjinin %42’si ısı pompaları aracılığıyla, %26’sı bölgesel ısıtma sistemlerinde, %21’i elektrik üretiminde, %7’si doÄŸrudan konut ve ticari kullanımlarda, %4’ü tarım ve balıkçılık sektörlerinde, %1’den azı ise sanayi uygulamalarında tüketiliyor.

Jeotermal enerjinin teknik potansiyeli, mevcut küresel elektrik talebini 140 kat karşılayabilecek düzeyde. Türk jeotermal sektörünün temsilcileri olarak, ülkemizin bu alanda dünyanın açık ara lider ülkesi olmaması için hiçbir neden göremiyoruz.” dedi.

Her geçen gün geliÅŸen jeotermal teknolojilerin, dünyadaki mevcut kurulu güç kapasitesini 60 katına çıkarabilecek fırsatı sunduÄŸuna deÄŸinen Kındap, bu durumun küresel enerji dönüÅŸümü için de önemli bir potansiyel oluÅŸturduÄŸunu söyledi.

Dünya genelinde jeotermal kaynakların üçte ikisinin, ısı pompaları ve bölgesel ısıtmada kullanıldığını hatırlatan JED Yönetim Kurulu BaÅŸkanı Ali Kındap; enerji üretimi, jeotermal seracılık ve termal turizm gibi kullanım alanlarında da büyük bir potansiyelin kullanılmayı beklediÄŸini vurguladı.

TÜRKÄ°YE JEOTERMAL ENERJÄ°DE NASIL BÄ°R 2024 GEÇÄ°RDÄ°?

Jeotermal enerjide Türkiye’nin 2024 görünümünü de deÄŸerlendiren Ali Kındap, sektörün iki yıl süren suskunluk döneminden sonra bu yıl yatırım projelerinde bir miktar canlanma yaÅŸadığı bilgisini verdi. 2023 yılında izin süreçleri baÅŸlatılan jeotermal enerji santrallerinin kurulu güç büyüklüÄŸünün 300 MW’a yaklaÅŸtığını anımsatan Kındap, ÅŸu deÄŸerlendirmeyi yaptı:

“Yaklaşık bir bu kadar da geliÅŸtirme aÅŸamasında olan proje bulunuyor. Bu yıl, jeotermal kaynaklı kurulu elektrik enerjisi gücümüzde küçük bir artış yaÅŸadık ve 1715 MW seviyesine yükseldik. Potansiyelimizin çok altında bir üretime imza atsak da Avrupa’da lider, dünyada 4’üncü sıradayız. 2024 yılı, sektörümüzün uzun süren uykudan uyandığı bir yıl oldu diyebiliriz. 2026 yılından itibaren sektörümüzde önemli bir sıçrama beklemekteyiz. Özellikle de demir çelik gibi enerji yoÄŸun sektörlerde faaliyet gösteren ÅŸirketlerin jeotermale ilgisinde artış gözlemliyoruz.

Jeotermalin enerji dışı kullanım alanlarında ise hepimizi mutlu eden yatırımlar hızla devreye alınıyor. Özellikle jeotermal seracılık alanında Türkiye’yi bir dünya markası yapacak yatırımlar birer birer devreye alınıyor. 150 bin dönüm jeotermal ısıtmalı sera potansiyeline sahip olan ülkemiz, bugün itibarıyla 7 bin dönüm jeotermal ısıtmalı seraya sahip. Potansiyelimizin yüzde 5’ini bile bulmayan bu kapasitemiz ile dünyada 7'inci, Avrupa'da ise 1'inci sırada yer alıyoruz. Yatırımcılara uygun kredilerle jeotermal ısıtmalı sera yapabilme imkânı tanıyan Tarıma Dayalı Ä°htisas Organize Sanayi Bölgeleri'nde (TDÄ°OSB) 30 bin dönümde potansiyel sera alanı bulunuyor. AÄŸrı’dan Ä°zmir’e, KırÅŸehir’den Yozgat’a, Ankara’dan Kayseri’ye kadar Anadolu ve Trakya’nın her kentinde jeotermal seracılığa yönelik müthiÅŸ bir ilgi gözlemliyor ve bu durumdan çok mutlu oluyoruz. Türkiye, jeotermalin küresel yükseliÅŸinde, tüm entegre kullanım alanlarında deÄŸer yaratarak dünya liderliÄŸini rolünü üstlenebilir.”