Sürdürülebilir Üretim ve Tüketim DerneÄŸi, Uluslararası Temiz Enerji Günü açıklamasında enerjiye eriÅŸim hakkına, temiz enerjinin yaÅŸamdaki vazgeçilemez önemine dikkat çekerek yenilenebilir enerji kaynakları kullanımı, enerji verimliliÄŸi uygulamaları ve mevcut en temiz enerji teknolojileri ile iklim deÄŸiÅŸikliÄŸine karşı duralım çaÄŸrısı yaptı.

Ä°nsan ve gezegenin yararına temiz enerjiye adil ve kapsayıcı bir geçiÅŸ için farkındalığı artırma ve harekete geçme çaÄŸrısı günü olarak ilan edilen 26 Ocak Uluslararası Temiz Enerji Günü’nde herkesin enerjiye eriÅŸim hakkı ile temiz enerjinin yaÅŸamdaki vazgeçilemez önemini vurgulayan Ä°stanbul Teknik Üniversitesi ÖÄŸretim Üyesi ve Sürdürülebilir Üretim ve Tüketim DerneÄŸi (SÜT-D) BaÅŸkanı Prof. Dr. Filiz KaraosmanoÄŸlu yenilenebilir enerji kaynakları kullanımı, enerji verimliliÄŸi uygulamaları ve mevcut en temiz enerji teknolojileri ile iklim deÄŸiÅŸikliÄŸine karşı duralım çaÄŸrısı yaptı.

Uluslararası Temiz Enerji Günü
SÜT-D BaÅŸkanı Prof. Dr. Filiz KaraosmanoÄŸlu “BirleÅŸmiÅŸ Milletler(BM) Genel Kurulu 2023 kararı ile insan ve gezegenin yararına temiz enerjiye adil ve kapsayıcı bir geçiÅŸ için farkındalığı artırma ve harekete geçme çaÄŸrısı günü olarak ilan edilen 26 Ocak Uluslararası Temiz Enerji Günü için tarih seçiminde Uluslararası Yenilenebilir Enerji Ajansı (IRENA) kuruluÅŸ günü olan 26 Ocak 2009 esas alındı. Enerji sektörü için dönüm noktası olan IRENA KuruluÅŸ Konferansı’nda 75 ülkenin tüzük imzasıyla küresel enerji gidiÅŸatını biyokütle, güneÅŸ, rüzgar, su kaynaklarının elektrik, ısı, soÄŸuk, katı-sıvı-gaz yakıtların üretiminde kullanılması ile enerjiye eriÅŸim ve enerji güvenliÄŸi saÄŸlanması, düÅŸük karbonlu ekonomide büyüme ve refaha ulaşılması hedeflenerek bilgi, teknoloji, politika, strateji, finans için bağımsız, hükümetler arası mükemmeliyet merkezi göreve baÅŸladı. Ülkemiz merkezi Abu Dabi’de olan IRENA kurucu ve en etkin üyelerinden biri olup halen Avrupa BirliÄŸi dahil 170 üye bulunmakta” bilgisini vererek Uluslararası Temiz Enerji Günü, temiz enerjinin yaygın bilinirliÄŸi için mühim vurgusu yaptı.

Herkes için enerjiye eriÅŸim
BM 2030 Gündemi için 2015’te üç söz vererek aşırı yoksulluÄŸu sona erdirme; eÅŸitsizlik ve adaletsizlik ile mücadele; iklim deÄŸiÅŸikliÄŸini düzeltme için BM Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları(SKA) ile ilerliyoruz. SKA7’de “Herkes için karşılanabilir, güvenilir, sürdürülebilir ve modern enerjiye eriÅŸim saÄŸlama” tanımlı. IRENA, Uluslararası Enerji Ajansı(IEA), BM Ä°statistik Bölümü (UNSD), Dünya SaÄŸlık Örgütü (WHO) iÅŸbirliÄŸinde hazırlanan SKA7’yi Takip Etme:2024 Enerji Ä°lerleme Raporu’nda 2021’de toplam nihai enerji tüketimindeki yenilenebilir enerji kaynaklarının payı yüzde 18,7 olup; 2022 yılında 7,2 milyar insan elektrik ÅŸebekesine baÄŸlıyken 685 milyon kiÅŸi elektriÄŸe, 2,1 milyar kiÅŸi ise temiz piÅŸirme yöntemlerine eriÅŸemedi. Temiz enerjiye destek amacıyla geliÅŸmekte olan ülkelere yapılan uluslararası finansal akışların 2022’de 15,4 Milyar Dolar olduÄŸunun belirtildiÄŸine dikkat çeken Prof.KaraosmanoÄŸlu herkes için enerjiye eriÅŸim hakkı, insan ve gezegen için temiz enerjiye eriÅŸim hakkının önemini ifade etti.

Ä°klim deÄŸiÅŸikliÄŸi, karbonsuzlaÅŸma ve temiz enerji
Ä°nsan, insan için tüketip üretirken, günlük yaÅŸamda ve iÅŸ dünyasında, doÄŸrudan ve dolaylı etkilerle iklim deÄŸiÅŸikliÄŸine sebep olan sera gazları emisyonu salınır, küresel sıcaklık artar ve iklim deÄŸiÅŸir. Statista küresel sera gazları 2023 sektörel yüzdesel dağılımında elektrik:26, ulaÅŸtırma:15, endüstri:11, tarım:11, yakıt üretimi:10, endüstriyel prosesler: 9,arazi kullanımı, arazi kullanım deÄŸiÅŸikliÄŸi ve ormancılık: 7, binalar 6, atık v.d.: 4 olup enerji kaynaklı emisyonların iklim krizine ciddi etkisi ortadadır.Elektrik üretiminin büyük kısmı kömürlü santral, ulaÅŸtırmada ise kara taşımacılığı kökenli. Dünya Meteoroloji Örgütü(WMO) hiç istenmeyen rekorlarla son on yılın kayda geçen en sıcak on yıl olduÄŸunu, 2024'ün de sanayi öncesi dönemlere göre 1,55oC daha sıcak olduÄŸunu açıkladı bilgilerini veren Dr. KaraosmanoÄŸlu bu korkutucu sayılar bize enerjide karbonsuzlaÅŸma yolunda temiz enerji ile ilerleme gereÄŸinin tartışılamaz yerini gösteriyor dedi.

İklim değişikliğine karşı duralım
Prof. KaraosmanoÄŸlu “Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı verisine göre 2023 yılı elektrik üretimi kaynak bazında incelendiÄŸinde, üretimin %36,2’si kömürden, %21,0’i doÄŸal gazdan, %19,3’ü hidrolik enerjiden, %10,3’ü rüzgâr enerjisinden, %6,7’si güneÅŸ enerjisinden, %3,4’ü jeotermal enerjiden ve %3,2’si diÄŸer kaynaklardan saÄŸlandı. Kasım 2024 itibarıyla elektrik üretimimiz 318,0 TWh olarak gerçekleÅŸmiÅŸ, bu üretimin %40’ı yenilenebilir enerji kaynaklarından saÄŸlanarak Anadolu ve Rumeli’nin doÄŸa sermayesi güneÅŸ, rüzgar, su ve biyokütlesi yerli ve temiz enerjimiz oldu.Haziran 2024 Türkiye Ä°statistik Kurumu rakamlarına göre ülkemizde 2022’de enerji:71,8, tarım:12,8,endüstriyel iÅŸlemler ve ürün kullanımı:12,5, atık:2,9 yüzde oranlarında emisyona neden oldu. “2053 Net Sıfır Emisyon Hedefi” için enerji kökenli emisyonlarımızı “2053 Uzun Dönemli Ä°klim DeÄŸiÅŸikliÄŸi Stratejisi” doÄŸrultusunda azaltmalıyız. Çünkü hepimiz iklim deÄŸiÅŸikliÄŸinden sorumluyuz diyen Dr. KaraosmanoÄŸlu iklim deÄŸiÅŸikliÄŸi afetinin daha da kötüsüyle yüzleÅŸmemek için temiz enerji için harekete geçip karbonsuzlaÅŸarak yenilenebilir enerji kaynakları kullanımı, enerji verimliliÄŸi uygulamaları ve mevcut en temiz enerji teknolojileri ile iklim deÄŸiÅŸikliÄŸine karşı duralım çaÄŸrısı yaptı.